Şükrü KIZILOT skizilot@yaklasim.com

Sessizlik eylemi ve Tanzanya


CEP telefonunda yüzde 70’e yaklaşan vergiler, sonunda vatandaşı isyan ettirdi. Özel İletişim Vergisi, Katma Değer Vergisi ve Hazine payı derken, dünyanın en pahalı GSM vergisinin alındığı ülkemizde, vatandaşlar bugün telefonlarını açmayarak ‘adaletli konuşma için bir günlük sessizlik eylemi’ yapacaklar.

Bilmeyenler için hatırlatalım; deprem nedeniyle geçici olarak getirilen ‘Özel İletişim Vergisi’ 2004 yılından itibaren, kalıcı hale getirildi ve sabit telefonlar da bu vergisin kapsamına alındı. Ulaştırma Bakanı‘nın deyimiyle, vergi oranlarındaki artışlardan dolayı, iletişimle ilgili vergilerde, ‘Avrupa birincisi’ durumuna geldik. Sorunu çözmek için, olayı Başbakan‘a aktardıklarını ve Maliye Bakanını da ikna etmeye çalıştıklarını belirten ulaştırma Bakanı, ‘Maliye Bakanı insafa gelsin diye dua edeceğiz’ diyor (Bkz.10 Eylül 2005 tarihli Akşam Gazetesi).

TANZANYA VE TÜRKİYE

Telekomda, bırakın Avrupa’yı dünyada, en çok vergi alan ülkeler sıralamasında, Türkiye birinci sırada. Deloitte & Touche, Pyramid Research ve Frontier Economics tarafından yapılan bir araştırmaya göre, Türkiye abone başına yılda alınan 73 dolarla, dünyada cep telefonundan en çok verginin alındığı ülke... Türkiye‘den sonra sıralamada Tanzanya geliyor. Tanzanya ile aramızda, yüzde 50 fark var. Tanzanya‘yı Zambiya, Kenya, Suriye, Brezilya, Arjantin ve Peru gibi ülkeler izliyor.

Bugünkü ‘Sessizlik eylemi’ protestosu için yapılan çağrıda ‘Cep telefonundan alınan vergide Türkiye dünya birincisi. Bizden sonra gelen ülke Tanzanya! Onu bile katlamışız. Artık bu enayiliğe dur demenin zamanı geldi. Bizlerin para makinesi olmadığı ve yeri geldiğinde sesimizi çıkartacağımız bilinmeli. Hedefimiz, vergi oranlarının, dünya standartlarında olması’ diye açıklama yapılıyor.

YURTDIŞINDAKİ YEMEK

AVEA Genel Müdürü Cahit Paksoy
ile konuştum ‘Sayın Hocam, yurtdışında yemek yediğinizde, Türkiye’ye döndüğünüz zaman Türkiye’de de yemek parası ödüyor musunuz? Tabii ki hayır’ dedikten sonra, yurtdışında iken telefonla konuşanların, Türkiye’den aransalar bile çifte vergi ödediklerinden yakındı.

Ardından ekledi, böyle olunca da yurtdışına çıkanlar da o ülkeden kart alıp öyle konuşuyorlar. Türkiye’de Dimyat’a pirince giderken, evdeki bulgurdan oluyor...

KAPALI TELEFONA VERGİ

Bu arada, cep telefonu ile ilgili ilginç bir uygulama var. Borcundan dolayı kapatılan cep telefonu için, tahakkuk ettirilen gecikme faizi üzerinden, ayrıca ‘Özel İletişim Vergisi’ alınıyor. Telefon görüşmeye kapalı ve her ay özel iletişim vergisi alınmaya devam ediliyor. Bu vergi, iletişim değil olsa olsa iletişimsizliğin vergisi olabilir!..

Yeri gelmişken, cep telefonundan alınan ‘Özel Tüketim Vergisi’nin, bu yılın Nisan ayında, yüzde 300 oranında artırıldığını da belirtelim.

GİDER YAZILAMIYOR

Cep telefonları ve sabit telefonlarla ilgili bir başka ilginç uygulama da ‘özel iletişim vergisinin gider yazılamayışı’ ile ilgili... Yakın bir zamana kadar, bu verginin gider yazılabileceği yönünde, özelgelerle açıklamalar yapan Maliye Bakanlığı, bu konuda görüş değiştirdi. Tam metnini Yaklaşım Dergisi’nin 155. sayısında bulabileceğiniz 14 Ekim 2005 Tarih ve 19 sayılı Kurumlar Vergisi Sirküleri ile ‘özel iletişim vergisinin, gider yazılamayacağını’ ve hiçbir vergiden mahsup edilemeyeceğini açıkladı.

Görüldüğü gibi, cep telefonu ile yapılan görüşmelerde, ciddi sorunlar var. Bu konuya ciddi bir şekilde eğilip, sorunlara çözüm getirmek ve Türkiye’yi Tanzanya gibi ülkelerle kıyaslanmaktan, kurtarmak gerekiyor.