<I style="mso-bidi-font-style: normal">UDS 250 Finansal Tabloların Denetiminde Kanun ve İkincil Yasal<?: prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-comfficeffice" />[/I]
<I style="mso-bidi-font-style: normal">Düzenlemelerin Dikkate Alınması[/I]
<I style="mso-bidi-font-style: normal">[/I]
Bu UDS’ nin amacı denetçiye finansal tabloların denetiminde kanun ve ikincil yasa düzenlemeleri gözönünde bulundurma sorumluluğu konusunda yol göstermek ve bu konuda gerekli standartları oluşturmaktır. Denetimin planlaması, yürütülmesi, sonuçların değerlendirilmesi ve raporlamasında denetçi, işletmenin kanunlara ve düzenlemelere uymamasının finansal tabloları önemli derecede etkileyebileceğini bilmelidir. Fakat bir denetimin bütün kanun ve diğer yasal düzenlemelerle olan uyuşmazlıkları tespit etmesi beklenemez. Uygunsuzluğun bulunması, belirli bir önem derecesine sahip olmasının yanı sıra, yönetim ya da çalışanların güvenilirliği veya denetim üzerinde etkisi olabilecek diğer konuların gözönünde bulundurulmasını gerektirir. Bu UDS’ de kullanılan “uygunsuzluk” terimi denetimi yapılan işletmenin, bilerek ya da bilmeyerek, yürürlükteki yasa ve diğer ikincil düzenlemelere (tüzük, yönetmelik, tebliğ ve yönerge) aykırı faaliyetlerini ifade etmede kullanılır. Bu tip hareketler, işletme tarafından işletme adına ya da işletme yönetiminin ve çalışanlarının adına yapılan işlemleri içerir. Bu UDS kapsamında “uygunsuzluk”, işletmenin yöneticisi veya çalışanlarının kişisel kötü idaresini içermez. Bu faaliyetin yasal düzenlemeler yönünden uygunsuzluk içerip içermediği denetçinin yetkinliğinin ötesinde yasal açıdan zorunluluk taşıyan bir hükümdür. Denetçinin eğitimi, deneyimi, işletmeyi ve onun sektörünü algılayışı; dikkatini çeken bazı hususların kanun ve ikincil yasal düzenlemelerle uygunsuzluk oluşturduğunu tespit etmesinde bir temel oluşturabilir. Bir
hareketin uygunsuz olup olmadığının belirlenmesi, genellikle kanun ve yasal mevzuattaki uygulamaları bilen ve sadece mahkemece belirlenmiş bir uzmanın öneri ve tavsiyesine dayanır. Kanun ve diğer yasal düzenlemelerin, finansal tablolarla ilişkisi çeşitlilik arzeder. Bazı kanun ve ikincil yasal düzenlemeler, işletme finansal tablolarının şekil ve içeriğini ya da kaydedilecek tutarları ya da finansal tablolarda meydana gelecek dipnot açıklamaları belirler. Diğer kanun ve ikincil yasa düzenlemeler yönetim tarafından uyulması gereken hususları ya da işletmenin işleri devam ettirirken takip etmesi gereken düzenlemeleri belirlemektedir. Bazı işletmeler son derece sıkı bir şekilde denetlenen sektörlerde faaliyet göstermektedir. (bankacılık gibi) Diğerleri ise sadece işin işleyiş yönleri açısından ilgili kanun ve ikincil yasal düzenlemelere tabidir. (sağlık ve güvenlik gibi) Kanun ve diğer yasal mevzuata uygunsuzluk, işletme için para cezası veya dava gibi finansal sonuçlara neden olabilir. Ayrıca uygunsuzluğun finansal tablolara yansıtılmayan olay ve işlemlerden kaynaklanma derecesi arttıkça, sözkonusu uygunsuzluğun denetçi tarafından farkedilme ihtimali de o oranda azalır.

Kanun ve ikincil düzenlemeler ülkeden ülkeye değişir. Bu nedenle, ulusal muhasebe ve denetim standartları, denetimin kanun ve ikincil yasal düzenlemelerle olan ilişkisini net biçimde ortaya koyacak özellikte ve belirginlikte hazırlanmalıdır. Bu UDS, finansal tabloların denetiminde uygulanacaktır. Ancak denetçinin özellikle kanun ve ikincil yasal düzenlemelere olan uyumu inceleyerek test ettiği ve ayrıca raporladığı işlere uygulanmaz. Denetçinin finansal tabloların denetimindeki hile, hata ve yolsuzlukları gözönünde bulundurma sorumluluğuna ilişkin hükümler UDS 240’ da belirlenmiştir.
<I style="mso-bidi-font-style: normal">Yönetimin Kanun ve İkincil Yasal Düzenlemelere Uyma Sorumluluğu: [/I] İşletme faaliyetlerinin kanun ve ikincil yasal düzenlemelerle uyum içinde işlemesini temin etmek işletme yönetiminin sorumluluğundadır. Yasal düzenlemelere yönelik bir aykırılığın ve uygunsuzluğun önlenmesi ve tespiti de yönetimin sorumlulukları arasındadır. Aşağıdaki ikincil yasal düzenlemeler ve yöntemler, diğerleri ile beraber, mevcut uygunsuzlukları önleme ve belirleme konusunda yönetimin işini kolaylaştırıcı mahiyettedir:
<UL style="MARGIN-TOP: 0cm" =disc>
<LI style="TEXT-ALIGN: justify; LINE-HEIGHT: 150%; MARGIN: 0cm 0cm 12pt; COLOR: black; mso-list: l1 level1 lfo3; tab-stops: list 36.0pt" =Ms&#111;normal>Mevzuat ve yasal gereklilikleri izleme ve buna yönelik yürütülen işlem ve prosedürlerin bu gereklilikleri karşılayacak tarzda tasarlanıp oluşturulmasını temin etme,</LI>
<LI style="TEXT-ALIGN: justify; LINE-HEIGHT: 150%; MARGIN: 0cm 0cm 12pt; COLOR: black; mso-list: l1 level1 lfo3; tab-stops: list 36.0pt" =Ms&#111;normal>Uygun iç kontrol sistemlerin kurulması ve işletilmesi,</LI>
<LI style="TEXT-ALIGN: justify; LINE-HEIGHT: 150%; MARGIN: 0cm 0cm 12pt; COLOR: black; mso-list: l1 level1 lfo3; tab-stops: list 36.0pt" =Ms&#111;normal>Meslek ahlak ve davranış kurallarına yönelik ilke ve kuralların geliştirilmesi, yaygınlaştırılması ve uygulamanın izlenmesi,</LI>
<LI style="TEXT-ALIGN: justify; LINE-HEIGHT: 150%; MARGIN: 0cm 0cm 12pt; COLOR: black; mso-list: l1 level1 lfo3; tab-stops: list 36.0pt" =Ms&#111;normal>Çalışanların davranış kurallarına yönelik uygun biçimde başarısız olan çalışanların uygun biçimde disipline edilmesi,</LI>[/list]
· Yasal mevzuat ve gerekliliklerin izlenmesi konusunda destek almak amacıyla hukuk müşavirleri ve hukuk danışmanlarıyla çalışılması,
· Kendi sektörüne ait uyulması zorunlu yasal yasal düzenlemelerin işletmede yazılı olarak yayınlanması ve oluşan sorun ve şikayet kayıtlarının tutulması.
Daha büyük işletmelerde bu politika ve prosedürler uygun sorumlulukların aşağıdakilere tahsisi yoluyla da desteklenebilir.
· İç denetim fonksiyonu,
· Denetim komitesi.