Toplam 2 adet sonuctan sayfa basi 1 ile 2 arasi kadar sonuc gösteriliyor

Konu: Yeni TTK'ya göre denetim ve denetçiler

  1. #1
    Admin Hüseyin URAY - ait Kullanıcı Resmi (Avatar)
    Üyelik tarihi
    14.Kasım.2006
    Nereden
    Konya
    Mesajlar
    14,514
    <h3>Yeni Türk Ticaret Kanunu'na göre "denetim ve denetçiler"</h3>
    <h4>Akif AKARCA / Dr.Mehmet ŞAFAK / Verginin Gündemi</h4>
    akif.akarca@alfaymm.com

    10.11.2011 - 08:50</span>



    Yeni Türk Ticaret Kanunu ile ticari hayata getirilen köklü
    değişikliklerden bir diğeri "denetim ve denetçiler" konusunda
    yapılanıdır. Anılan kanunda denetim üç ayrı kategoride düzenlenmiştir:

    I- Bağımsız denetim ve bağımsız denetçiler</font>

    II- İşlem denetimi ve işlem denetçileri,

    III- Özel denetim ve özel denetçiler

    I- Bağımsız denetim ve bağımsız denetçiler

    Mevcut
    TTK'da yer alan ve uzman bilgisine sahip olması zorunlu bulunmayan
    murakıplık sistemi kaldırılmıştır. Bunun yerine "bağımsız denetim" ve
    "bağımsız denetçi" sistemi getirilmiştir.

    Bağımsız denetimin
    amacı; "finansal tablo"ların raporlama standartları doğrultusunda,
    işletmenin mali durumunu ve faaliyet sonuçlarını tüm önemli yönleriyle
    gerçeğe uygun ve doğru bir biçimde gösterip göstermediği konusunda
    bağımsız bir denetçinin görüş bildirmesini sağlamaktır.

    Şirketlerin
    finansal tabloları denetçi tarafından, uluslararası denetim
    standartlarına uyumlu "Türkiye Denetim Standartları"na göre
    denetlenecektir. Ayrıca, anonim şirketlerde yönetim kurullarınca
    düzenlenecek yıllık faaliyet raporlarında yer alan finansal bilgilerin,
    denetlenen finansal tablolar ile tutarlı olup olmadığı ve gerçeği
    yansıtıp yansıtmadığı da denetlenecektir.

    Yeni Türk Ticaret Kanunu
    denetim konusuna büyük önem vermiş olup, denetçinin denetiminden
    geçmemiş finansal tablolar ve yıllık faaliyet raporlarını
    "düzenlenmemiş" saymaktadır.

    Denetimin konusu ve kapsamı</font>

    Bağımsız denetimin konusuna giren işlemleri şöyle özetlemek mümkündür:

    . Sermaye şirketleri ve şirketler topluluğunun finansal tablolarının Türkiye Denetim Standartları'na göre denetimi

    . Türkiye Muhasebe Standartları, Kanun ve Esas Sözleşme ile uyumun denetimi

    .
    Muhasebenin içerdiği finansal bilgilerin denetlenen finansal tablolar
    ile tutarlılığının ve gerçeği yansıtıp yansıtmadığının denetimi

    . Yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporunun denetimi

    .
    Şirketi tehdit eden veya edebilecek riskleri zamanında belirlemeye
    yönelik bir sistemin mevcut olup olmadığının ve bu sistemin işleyip
    işlemediğinin denetimi

    Bağımsız denetime tabi şirketler ve denetime tabi finansal tablolar</font>

    . Büyük, küçük ve orta ölçekli,

    . Halka açık olan veya olmayan,

    . Hisse senetleri borsada işlem gören veya görmeyen

    . Özel ve kamu sektörüne dahil

    Tüm "sermaye şirketleri"nin denetimi zorunludur.

    Bağımsız denetime tabi mali tablolar ise şunlardır:

    - Bilanço

    - Gelir tablosu

    - Nakit akış tablosu

    - Öz kaynak değişim tablosu.

    Yukarıda yer alan mali tabloların dipnotları da denetime tabidir.

    Kimler denetçi olabilir?</font>

    Yeni TTK'da işletmeler ölçeklerine göre iki gruba ayrılmıştır:

    1- Büyük ölçekli işletmeler

    2- Küçük ve orta büyüklükteki işletmeler

    Küçük
    ve orta büyüklükteki işletmeleri tanımlayan ölçütler, Gümrük ve Ticaret
    Bakanlığı tarafından yönetmelikle düzenlenecektir. Bu ölçütler, bu
    kanunun ticari defterler ile finansal tablolara ve raporlamaya ilişkin
    olanlar başta olmak üzere, ilgili tüm hükümlerine uygulanacaktır.

    Bu
    şekilde belirlenecek küçük ve orta ölçekli işletme ölçütleri, sermaye
    şirketleri için de geçerli olacaktır. Bu ölçütlerin üzerindeki sermaye
    şirketleri ise "büyük sermaye şirketi" sayılacaktır. Ancak, küçük ve
    orta ölçekli olsalar dahi, aşağıdaki şirketler büyük sermaye şirketi
    sayılırlar:

    a) Borçlanma araçları veya öz kaynağa dayalı finansal
    araçları kamuya açık bir piyasada (yerel ve bölgesel piyasalar da dahil
    olmak üzere, yerli veya yabancı bir sermaye piyasasında veya tezgâh üstü
    piyasada) işlem gören veya bu tür bir piyasada işlem görmek üzere söz
    konusu araçları ihraç edilme aşamasında bulunan sermaye şirketleri.

    b) Bankalar, yatırım bankaları, sigorta şirketleri, emeklilik şirketleri ve benzerleri.

    Büyük
    ölçekli sermaye şirketlerinde bağımsız denetim ancak bir "bağımsız
    denetim kuruluşu" tarafından yapılabilecektir. Orta ve küçük ölçekli
    sermaye şirketlerinde ise bağımsız denetim, "bağımsız denetim kuruluşu"
    ya da bir veya birden fazla "yeminli mali müşavir" ve/veya "serbest
    muhasebeci mali müşavir" tarafından yapılabilir.

    Bağımsız denetim kuruluşunun kuruluş ve çalışma esasları ise bakanlık tarafından çıkarılacak bir yönetmelik ile düzenlenecektir.

    Bağımsız denetçi olamayacaklar

    Aşağıda sayılan kişiler YMM ve/veya SMMM olsa bile denetçi olamazlar:

    - Denetlenecek şirkette pay sahibi olanlar

    - Denetlenecek şirketin yöneticisi, çalışanı olanlar (son 3 yıl içinde bu durumda olanlar dahil)

    -
    Denetlenecek şirket ile bağlantılı bir tüzel kişinin kanuni temsilcisi,
    temsilcisi, yönetim kurulu üyesi, yöneticisi, sahibi, %20'den fazla pay
    sahibi olanlar

    - Denetlenecek şirketin yönetim kurulu üyesinin
    veya bir yöneticisinin alt veya üst soyundan biri, eşi veya üçüncü
    derece dahil, üçüncü dereceye kadar kan veya kayın hısmı olanlar

    -
    Denetlenecek şirket ile bağlantılı olan veya böyle bir şirkette %20'den
    fazla payı olan bir işletmede çalışanlar veya denetçisi olacağı
    şirkette %20'den fazla paya sahip bir gerçek kişinin yanında herhangi
    bir şekilde hizmet verenler

    - Denetlenecek şirketin defterlerinin
    tutulmasında veya finansal tablolarının düzenlenmesinde denetleme
    dışında faaliyette veya katkıda bulunanlar

    - Denetlenecek şirketin
    defterlerinin tutulmasında veya finansal tablolarının çıkarılmasında
    denetleme dışında faaliyette veya katkıda bulunduğu için denetçi
    olamayacak gerçek veya tüzel kişinin veya onun ortaklarından birinin
    kanuni temsilcisi, temsilcisi, çalışanı, yönetim kurulu üyesi, ortağı,
    sahibi ya da gerçek kişi olarak bizzat kendisi

    - Yukarıda ilk ve altıncı sırda yer alan şartları taşıdığı için denetçi olamayan bir denetçinin nezdinde çalışanlar

    -
    Son beş yıl içinde denetçiliğe ilişkin mesleki faaliyetinden
    kaynaklanan gelirinin tamamının %30'undan fazlasını
    denetlenecek şirkete veya ona %20'den fazla pay ile iştirak etmiş
    bulunan şirketlere verilen denetleme ve danışmanlık faaliyetinden elde
    edenler ve bunu cari yılda da elde etmesi beklenenler

    Bir bağımsız
    denetleme kuruluşunun, bir şirketin denetlenmesi için görevlendirdiği
    denetçi yedi yıl arka arkaya o şirket için denetleme raporu vermişse, o
    denetçi en az iki yıl için değiştirilir.

    Öte yandan, denetçi,
    denetleme yaptığı şirkete; vergi danışmanlığı ve vergi denetimi dışında
    danışmanlık veya hizmet veremez. Bunu bir yavru şirketi aracılığıyla da
    yapamaz.

    Denetçinin seçimi</font>

    Denetçi,
    şirket "genel kurulu"nca; şayet şirketler topluluğu varsa topluluk
    denetçisi, ana şirketin genel kurulunca seçilir. Denetçinin, her
    faaliyet dönemi ve her hâlde görevini yerine getireceği faaliyet dönemi
    bitmeden seçilmesi şarttır. Faaliyet döneminin dördüncü ayına kadar
    denetçi seçilememişse, denetçi, yönetim kurulunun, her yönetim kurulu
    üyesinin veya herhangi bir pay sahibinin istemi üzerine, şirketin
    merkezinin bulunduğu yerdeki asliye ticaret mahkemesince atanır.
    Dolayısıyla, denetçi seçiminin her faaliyet döneminin ilk üç ayı içinde
    yapılması gereklidir. Ancak, ilk uygulama yılı olan 2013 yılında bu
    seçimin 1 Mart 2013 tarihine kadar yapılması zorunludur. Bağımsız
    denetçiyi genel kurul her faaliyet dönemi için yeniden seçer.

    Seçimden
    sonra, yönetim kurulu, gecikmeksizin denetleme görevini hangi denetçiye
    verdiğini ticaret siciline tescil ettirir ve Türkiye Ticaret Sicili
    Gazetesi ile şirketin internet sitesinde ilan eder.

    Denetçiyi görevden alma</font>

    Şirket, kural olarak, seçilen bağımsız denetçiyi görevden alamaz.

    Şirket merkezinin bulunduğu yerdeki asliye ticaret mahkemesi;

    a) Yönetim kurulunun,

    b) Sermayenin yüzde onunu (halka açık şirketlerde esas veya çıkarılmış sermayenin yüzde beşini) oluşturan pay sahiplerinin,

    istemi
    üzerine, seçilmiş denetçinin şahsına ilişkin haklı bir sebebin
    gerektirmesi, özellikle de onun taraflı davrandığı yönünde bir kuşkunun
    varlığı halinde, başka bir denetçi atayabilir.

    Denetçinin görevden ayrılması</font>

    Denetçi denetleme sözleşmesini, sadece haklı bir sebep varsa veya kendisine karşı görevden alınma davası açılmışsa feshedebilir.

    Denetime
    ilişkin olarak yazılacak "görüş yazısı"nın içeriğine ilişkin fikir
    ayrılıkları ile denetlemenin şirketçe sınırlandırılmış olması veya görüş
    yazısı vermekten kaçınma haklı sebep sayılamaz.

    Denetim raporu</font>

    Finansal
    tablolara ilişkin verilecek denetim raporunda denetimin türü, kapsamı,
    niteliği ve sonuçları geçmiş yıllarla karşılaştırmalı olarak sunulur ve
    aşağıdaki konular açıkça ifade edilir:

    . Defter tutma düzeninin,
    finansal tabloların ve topluluk finansal tablolarının, kanun ile esas
    sözleşmenin finansal raporlamaya ilişkin hükümlerine uygun olup
    olmadığı,

    . Denetim kapsamında istenen bilgi ve belgelerin yönetim kurulu tarafından eksik olarak sunulup sunulmadığı,

    . Muhasebenin öngörülen hesap planına uygun tutulup tutulmadığı,

    .
    TMS çerçevesinde, şirketin malvarlığı, finansal ve kârlılık durumunun
    resmini gerçeğe uygun olarak ve dürüst bir şekilde yansıtıp
    yansıtmadığı,

    Ayrıca, şirketi tehdit riskleri ve bunları tespit
    etmeye yönelik sistemlerin mevcut olmaması halinde, buna ilişkin çözüm
    önerilerini içeren ayrı bir rapor sunulur.

    Yıllık faaliyet
    raporuna ilişkin verilecek denetim raporunda verilen finansal bilgilerin
    ve bunlara dayalı irdelemelerin finansal tablolarla tutarlılığı ve
    gerçeğe uygunluğu değerlendirilir.

    Tüm raporlar denetçi tarafından
    imzalanarak, yönetim kuruluna sunulur. Sunulacak denetçi raporunda
    "olumlu görüş" dışında aşağıdaki şekillerde de görüş verilebilir:

    .
    Sınırlı olumlu görüş: finansal tabloların şirketin yetkili kurullarınca
    düzeltilebilecek aykırılıklar içerdiği ve bu aykırılıkların tablolarda
    açıklanmış sonuca etkilerinin kapsamlı ve büyük olmadığı durumlarda
    verilir. Sınırlamanın konusu, kapsamı ve düzeltmenin nasıl
    yapılabileceği sınırlandırılmış olumlu görüş yazısında açıkça gösterilir

    .
    Olumsuz görüş: Sınırlı olumlu görüşe yol açan hususların finansal
    tablolar üzerindeki etkisinin kapsamlı ve büyük olduğu durumlarda
    verilir.

    . Görüş bildirmekten kaçınma: Şirket defterlerinde,
    denetlemenin yapılmasına ve sonuçlara varılmasına olanak vermeyen ölçüde
    belirsizliklerin bulunması veya şirket tarafından denetlenecek
    hususlarda önemli kısıtlamaların yapılması halinde denetçi, bunları
    ispatlayabilecek delillere sahip olmasa bile, gerekçelerini açıklayarak
    görüş vermekten kaçınabilir.

    Denetim raporu sonuçları</font>

    Olumsuz
    görüş yazılan veya görüş verilmesinden kaçınılan durumlarda genel
    kurul, söz konusu finansal tablolara dayanarak, özellikle açıklanan kâr
    veya zarar ile doğrudan veya dolaylı bir şekilde ilgili olan bir karar
    alamaz. Başka bir deyişle kar dağıtamaz.

    Yönetim kurulu 4 gün
    içinde genel kurulu çağırır ve istifa eder. Yeni yönetim kurulu 6 ay
    içinde olumlu görüş alacak şekilde finansal tabloları hazırlatır ve
    denetim raporu ile birlikte genel kurula sunar.

    Sınırlı olumlu görüş verilen hallerde, genel kurul gerekli önlem ve düzeltmeleri de karara bağlar.

    Anonim
    şirketin ve topluluğun finansal tablolarını düzenlemekle yükümlü ana
    şirketin yönetim kurulu, bilanço gününden itibaren altı ay içinde;
    finansal tabloları, yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporunu, kâr
    dağıtımına ilişkin genel kurul kararını, denetçinin verdiği görüşü ve
    genel kurulun buna ilişkin kararını, Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi'nde
    ilan ettirir ve şirketin internet sitesine koyar.

    Şirket ile denetçi arasında görüş ayrılığı</font>

    Denetçi
    ile şirket arasında doğan görüş ayrılıkları hakkında, yönetim kurulunun
    veya denetçinin istemi üzerine şirketin merkezinin bulunduğu yerdeki
    asliye ticaret mahkemesi dosya üzerinden karar verir. Bu durumda dava
    giderlerinin şirket öder.

    II- İşlem denetçisi</font>

    Yeni Türk Ticaret Kanunu'nda öngörülen ikinci denetim şekli ise "işlem denetimi"dir. İşlem denetçileri;

    - Şirketin kuruluş işlemlerinin denetlenmesi,

    - Sermaye artırımı ve azaltılması konusunda alınan kararların denetlenmesi,

    - Birleşme, bölünme, tür değiştirme işlemlerinde sözleşme, rapor ve finansal tabloların denetlenmesi,

    - Menkul kıymet ihracı veya herhangi bir diğer şirket işlem ve kararlarının denetlenmesi

    konularında görev alacaktır.

    İşlem
    denetçisi olabilmek için de yukarıda sayılan denetçi olma şartlarını
    taşımak gerekmektedir. İşlem denetçisi, kanunda ve esas sözleşmede aksi
    öngörülmemişse, "genel kurul" tarafından atanır ve görevden alınır.

    III- Özel denetçi</font>

    Yeni
    Türk Ticaret Kanunu'nda öngörülen üçüncü denetim şekli ise "özel
    denetim"dir. Şirketler arasında topluluk ve hakimiyet ilişkileri varsa,
    şirketin hakim şirketle veya topluluk şirketleriyle ilişkileriyle ilgili
    olarak sınırlı olumlu görüş veya kaçınma yazısı yazılmışsa ya da
    yönetim kurulu, şirketin topluluk tarafından zarara uğratıldığını
    açıklamışsa, herhangi bir pay sahibi, bu konunun açıklığa kavuşturulması
    amacıyla, şirket merkezinin bulunduğu yerdeki asliye ticaret
    mahkemesinden "özel denetçi" atanmasını isteyebilecektir.

    Ayrıca,
    her pay sahibi, pay sahipliği haklarının kullanılabilmesi için gerekli
    olduğu takdirde ve bilgi alma veya inceleme hakkı daha önce
    kullanılmışsa, belirli olayların özel bir denetimle açıklığa
    kavuşturulmasını, genel kuruldan isteyebilir.

    Özel denetçi, incelemenin sonucu hakkında, şirketin sırlarını da koruyarak, mahkemeye ayrıntılı bir rapor verecektir.




    Dünya Gazetesi


    Hüseyin URAY
    SMMM / KONYA

    www.mustafagulsen.com

  2. #2
    Müdavim Üye
    Üyelik tarihi
    11.Ekim.2008
    Mesajlar
    1,718


    hesap planında değişiklik varmı?
    FEYZULLAH DEMİRÖZ


Yetkileriniz

  • Konu Acma Yetkiniz Yok
  • Cevap Yazma Yetkiniz Yok
  • Eklenti Yükleme Yetkiniz Yok
  • Mesajınızı Değiştirme Yetkiniz Yok
  •