Şükrü KIZILOT skizilot@yaklasim.com

AB ve Türkiye’de alkollü içki vergileri


ALKOLLÜ içkilerden, AB ülkelerinde de Türkiye’de olduğu gibi yüksek vergiler alınıyor. En çok vergi de ‘yüksek alkollü’ içkilerden alınıyor.

AB mevzuatı, içki kategorisi bazında, yalnızca ‘minimum vergi’ tutarını belirlemiş. Genel özellik; her ülkenin, kendi ürettiği ürünlerde, göreceli olarak düşük, ithal ettiği ürün sınıflarında ise, yüksek ÖTV uygulamasıdır.

AÇIK İSTİSNA VE DÜŞÜK VERGİ

AB mevzuatının, bazı ülkelere ‘açık istisna’ olanağı sağladığını farkediyoruz.

1- Açık İstisnalar:

Yunanistan, milli içkisi olarak AB’ye kabul ettirdiği Uzo’dan, aldığı ÖTV’yi, aynı kategoriye giren diğer alkollü içkilerden (viski, votka, cin vs.) aldığı ÖTV’nin yüzde 50’si düzeyine kadar düşürme hakkına sahip olup, bu hakkı da kullanmaktadır.

Fransa ise, aynı hakka ‘Rom’ için sahip.

2- Düşük Vergi Uygulamaları:

Şarap:
12 AB ülkesi, şarap üretiminden, ÖTV almıyor. İki AB üyesi ülke (Fransa ve Macaristan) ise, 1 litre şaraptan sadece üç cent (5 Yeni Kuruş) tutarında, ÖTV alıyor. Türkiye’de şaraptan alınan ÖTV, AB ülkeleri ortalamasının, yüzde 360 fazlası.

AB üyesi ülkelerde, biradan alınan vergilerin, diğer alkollü içkilere kıyasla, düşük tutulduğu farkediliyor.

Euro bazında, hektolitrede 1 birim alkolden alınan tüm vergiler, tabloda gösterilmiştir.

AVRUPA ORTALAMASI

Türkiye’de, alkollü içkilerden alınan ÖTV, Avrupa ortalamasının üzerinde. Örneğin 1000 litre alkollü içki üzerindeki ÖTV, Euro olarak aşağıdaki gibi.

Birada ÖTV Türkiye’de 707.74; Avrupa ortalaması 333.32

Şarapta ÖTV Türkiye’de 1952.14; Avrupa ortalaması 483.38

Yüksek alkollü içkide ÖTV Türkiye’de 9602,14; Avrupa ortalaması 6271,20

Dikkate alınması gereken önemli bir nokta da AB ve Türkiye’deki tüketicilerin satın alma gücü arasındaki büyük farkla ilgili. Ödenen vergileri, kişi başı GSMH’ye göre endeksleyerek yapılan analiz, çok çarpıcı sonuçlar ortaya çıkarıyor. Türkiye’de tüketicilerin ödediği reel vergi, AB’de vergilerin en yüksek olduğu İsveç’in bile dört katı...

Buna göre, endeksleme yaptığımızda, Euro olarak yüksek alkollü içkide ÖTV, TÜRKİYE’DE 9.60 İKEN; İsveç’te2.50, İrlanda’da 1.57, İngiltere’de 1.41, Portekiz’de 0.97, Yunanistan’da 0.88, Belçika ve Hollanda’da 0.86, Fransa’da 0.77, Almanya’da 0.68, Avusturya’da 0.48, İtalya’da 0.44 olarak göze çarpıyor.

Sonuçta fazla vergi, kaçak yerli içki imalatını ve kaçak ithal içkiyi körüklüyor. ‘Dimyat’a pirince giderken, evdeki bulgurdan olma’ benzeri kayıtdışılığı körüklüyor ve büyük vergi kaybı oluyor...