SSK isteğe bağlı sigorta bildirimlerinde çakışma


12/10/2005 08:11:20


SOSYAL GÜVENLİK VE İŞ HUKUKU / İbrahim Işıklı


e-mail: ibrahimis@hotmail.com





Bir işyerinde sigortalı olarak çalıştıktan sonra bazı nedenlerden dolayı işten ayrılan ve bir daha da herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna tabi olmayanların sosyal güvenliklerini sağlamak amacıyla isteğe bağlı sigortalılık uygulanmaktadır. İsteğe bağlı sigortalılar sadece uzun vadeli sigorta kolları olan malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına ait primleri ödemektedirler. İsteğe bağlı sigortaya devam edenler, zorunlu sigortalıların uzun vadeli sigorta kollarından yararlandıkları bütün haklardan aynen yararlanmaktadırlar. Sosyal Sigortalar Kurumuna isteğe bağlı sigorta primi ödeyen sigortalıların, isteğe bağlı sigorta primi öderken zaman zaman kısa süreli de olsa bir işte çalışmalarından dolayı SSK'ya veya diğer sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi zorunlu sigortalı oldukları görülmektedir. Bu işteki çalışmaları kısa sürdüğü için isteğe bağlı sigortaya kapanış ve yeniden açılış yaptırmadan prim ödemeye devam etmekte ve sonradan bu sigortalıların hizmetlerinin çakışması nedeniyle zorunlu sigortalılığın başladığı tarihten geçerli olarak isteğe bağlı sigortalılıkları ise iptal edilmesi nedeniyle de hak kayıplarına uğraya bilinmektedir. SSK isteğe bağlı sigortalılarının bu şekildeki hak kayıplarına ilişkin olarak SSK tarafından yeni bir düzenleme yapılmıştır. Buna göre;


A - Başlangıçtaki çakışmalar


1) 01/05/2003 tarihinden önce isteğe bağlı sigortaya devam etmek için yazılı başvuruda bulunanların, isteğe bağlı sigorta başlangıç tarihinde SSK'ya veya diğer sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi sigortalılığının bulunduğunun anlaşılması halinde, isteğe bağlı sigortalılık, SSK'ya veya diğer sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi çalışmanın sona erdiği tarihi takip eden aybaşından itibaren yeni bir talep şartı aranmaksızın başlatılacaktır.


2) 506 sayılı kanunun 4842 sayılı kanunla değişik 85'inci maddesi, isteğe bağlı sigorta priminin art arda üç ay ödenmemesi halinde isteğe bağlı sigortanın sona erdirilmesini hükme bağladığından, art arda üç ay primini ödemeyenlerin sigortalılıklarının sona ereceği hususu dikkate alınarak, bu durumda 01/05/2003 tarihinden sonraki isteğe bağlı sigortanın başlangıç tarihinde SSK'ya veya diğer sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi zorunlu sigortalılığının bulunduğunun anlaşılması halinde de SSK veya diğer sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi çalışmanın sona erdiği tarihi takip eden aybaşından itibaren yeni bir talep şartı aranmaksızın isteğe bağlı sigortalılığı geçerli sayılacaktır.


B - İsteğe bağlı sigortalılık süresindeki çakışmalar


1) 01/05/2003 tarihinden önce SSK'ya veya diğer sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi hizmetlerin isteğe bağlı sigortalılık ile çakıştığının anlaşılması halinde çakışma sonrasında primi ödenmiş isteğe bağlı sigortalılık, yeni bir talep şartı aranmaksızın devam ettirilecek ve sadece çakışan süredeki isteğe bağlı sigortalılık iptal edilerek, primi ödenen süreler geçerli sayılacaktır.


2) 506 sayılı kanunun 85'inci maddesi gereğince, 01/05/2003 tarihinden sonraki sürelerde art arda üç ay primini ödemeyenlerin isteğe bağlı sigortalılıklarının sona ereceği hususu dikkate alınarak, 01/05/2003 tarihinden sonraki çakışmalarda, sadece bu hususa bakılacak, dolayısıyla art arda üç ayı geçmeyen ödememe durumunda yeni bir talep aranmaksızın isteğe bağlı sigortalılık devam ettirilecek ve sadece zorunlu sigortalılıkla çakışan isteğe bağlı sigortalılık süreleri iptal edilecektir.


C - İsteğe bağlı sigortalılıkla zorunlu sigortalılık çakıştığı halde 03/11/2003 tarihinden sonra da prim ödenmesi


Gerek isteğe bağlı sigortalılığın başlangıcında gerekse isteğe bağlı sigortanın devam ettiği sürede sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi çalışmalarının bulunduğu sonradan tespit edilen sigortalıların isteğe bağlı sigortaya devamında yukarıda açıklanan hususlar doğrultusunda işlem yapılacak, sigortalıların 01/05/2003 tarihinden önceki aylara ait ödenmemiş primlerinin olması ve 03/11/2003 tarihinde de 1080 gün sigortalı hizmetinin bulunması halinde, isteğe bağlı sigortalılıkları bu nedenle iptal edilmeyecek ve 01/05/2003 tarihinden önceki aylara ait ödenmeyen primler de tahsil edilmeyecektir.


D- İsteğe bağlı sigorta hizmetlerinin sosyal güvenlik kuruluşlarına bildirilmesi


506 sayılı kanunun geçici 85'inci maddesinde 01/05/2003 tarihinden önce isteğe bağlı sigortalı olup, isteğe bağlı sigorta prim borçlarını 03/11/2003 tarihine kadar ödemeyenlerin, borcun ödenmeyen kısmına ait sürelerin hizmetten sayılmayacağı hüküm altına alınmıştır. Anılan tarihe kadar borcunu ödemeyenlerin isteğe bağlı sigortalılıkları prim ödedikleri en son ay itibariyle sona ermekle birlikte, primlerin daha sonra tahsil edilmesi söz konusu olmadığından, isteğe bağlı sigortalılık içerisinde primi ödenmemiş süreler oluşmaktadır.


Bu tür hizmetlerin diğer sosyal güvenlik kuruluşlarına bildiriminde, Geçici 85'inci madde gereği primi ödenmemiş süreler dikkate alınmaksızın, isteğe bağlı sigortanın başladığı tarih ile sona erdiği tarih kesintisiz olarak belirtilecek, ancak, primi ödenmemiş süreler gün sayısına dahil edilmeyecektir.