08/10/2005 08:58:01


SORU-CEVAP / Veysi SEVİĞ





SORU: Kredi kartı kullanmak suretiyle yapmış olduğumuz alımlar dolayısıyla oluşan puanlar sonucunda kredi kartını bize veren banka bazı hediyeler vermektedir. Bu hediyeler, yapılan işlem hacmine göre bazen yıldız, bazen de puan verilmesi suretiyle belirlenmektedir.


Ancak geçtiğimiz günlerde kredi kartı kullanmak suretiyle yapılan bu tür alışveriş işlemleri için verilen hediyelerin intikal vergisine tabi olduğu ifade edildi.


Bu tür hediyeler intikal vergisine tabi midir?


YANIT: Veraset ve İntikal Vergisi Yasası'nın birinci maddesi hükmü gereği olarak "Türkiye Cumhuriyeti tabiiyetinde bulunan şahıslara ait mallar ile Türkiye'de bulunan malların veraset tarikiyle veya herhangi bir suretle olursa olsun, ivazsız bir tarzda bir şahıstan diğer bir şahsa intikali veraset ve intikal vergisine tabidir." Sözü edilen yasanın 4/d maddesi uyarınca da 2005 yılında ivazsız intikallerin vergiye tabi tutulabilmesi için 1.748 YTL'yi aşması gerekmektedir.


İvazsız intikal yasal tanımlamadan da anlaşılacağı üzere "hibe yoluyla veya herhangi bir tarzda olan ivazsız iktisapları" ifade etmektedir.


Kredi kartı ile yapılan alışverişler sonucunda biriken puanlar sonucunda kazanılan hediyeler, bir anlamda bu işlemleri finanse eden bankanın yapılan işlemler dolayısıyla ödeme aşamalarında yapılan indirimlerden kart sahiplerine yapılan iade niteliğindedir.


Başka bir anlatımla, kredi kartını veren bankanın, kredi kartı sahibinin yapmış işlemlerden dolayı ilgili ticari kuruluşlara ödeme yaparken belli bir komisyon almakta olup, bu komisyonun bir bölümünü işlemi gerçekleştirene puan olarak vermekte ve belli bir puanı aşana hediye ve benzeri menfaatler sağlamakta veyahut da daha sonra yapacağı alışveriş tutarlarını öderken biriken puan kadar indirim yapılmasına olanak sağlamaktadır.


Bu tür işlemler ivazsız intikal olarak değerlendirilemez. Maliye Bakanlığı da başlangıçta bu tür kazanımları ivazsız intikal olarak değerlendirirken bilahere görüş değiştirmiştir. Dolayısıyla bu tür kazanımların Veraset ve İntikal Vergisi Yasası'nın 2'nci maddesinde tanımlanan "ivazsız intikal" kapsamına girmemektedir.


SORU: Finansal kiralama yoluyla edinilen varlıklar yatırım indiriminden yararlanır mı? Eğer bu varlıklar yararlanırsa, kiraya veren mi yararlanır, yoksa kiralayan mı yararlanır?


Örneğin şirketimizin finansal kiralama yoluyla edindiği iş makinesi nedeniyle biz bu haktan yararlanabilecek miyiz?


YANIT: Vergi Usul Yasası'nın mükerrer 290'ıncı maddesi uyarınca finansal kiralama yoluyla edinilen iktisadi kıymetler için yapılan ödemeler, borç anapara ödemesi ve faiz gideri olarak ayrıştırılır. Ayrıştırma işlemi, her bir dönem sonunda kalan borç tutarına sabit bir dönemsel faiz oranı uygulanmasını sağlayacak şekilde yapılır.


Finansal Kiralama Yasası'nın 28'inci maddesi uyarınca da "Yatırımların tamamının veya bir bölümünün finansal kiralama yoluyla gerçekleştirilmesi halinde kiralayan, finansal kiralamaya konu iktisadi kıymetlerle ilgili olarak bunların satın alınması halinde uygulanan teşviklerden yararlanır."


Finansal kiralama sayılan hallerde ve yatırım indirimi uygulamasında yatırım indiriminden yararlanabilmek için dolaylı veya dolaysız bir biçimde iktisadi kıymetin edinimi yani yatırım indiriminden yararlanacak kurum aktifine kendi malı olarak geçmesi gerekmektedir.


Maliye Bakanlığı tarafından konuya ilişkin olarak sirkülerle yapılan açıklamaya göre Finansal Kiralama Yasası'nın 28'inci maddesi dışında kalan, ancak Vergi Usul Yasası'na göre finansal kiralama sayılan hallerde, Gelir Vergisi Yasası'nın 19'uncu maddesinde belirtilen şartları taşımak kaydıyla kiralayanın yatırım indiriminden yararlanabilmesi söz konusudur.


Yukarıdaki açıklamalardan da anlaşılacağı üzere, yatırım indiriminden kiralayanın yararlanması hali, halihazırda tartışmalıdır. Bu konuyu ileriki günlerde "Bize Göre" köşemizde ayrıntılı olarak açıklamaya çalışacağız.