Alıntı ile Cevaplamrbkurumlar vergisi mükelleflerinin taşıt satışı konusunda yardıma ihtiyacım var
2.3 MUHASEBE KAYITLARI
2.3.1 Taşıtın Alınması
X A.Ş. 2005 yılında 11.800,00 YTL (1.800,00 YTL KDV)’ye satın aldığı kamyoneti (ÖTV aracın maliyetine atılmıştır) aşağıdaki şekilde kayıtlara almıştır.
------------------------------ / -----------------------------
254 TAŞITLAR 10.000
191 İNDİRİLECEK KDV 1.800
102 BANKALAR 11.800
--------------------------------------------------------------
31.12.2005 tarihinde %20 oranında ve normal amortisman yöntemine göre amortisman hesaplanmış ve aşağıdaki şekilde muhasebeleştirilmiştir.
------------------------------ / -----------------------------
770 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ 2.000
257 BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR 2.000
--------------------------------------------------------------
2.3.2 Taşıtın Çalınması
Söz konusu kamyonet 2006 yılında çalınmış ve tüm aramalara rağmen bulunamamıştır. Firma tarafından Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanununun 8 inci maddesine uygun olarak, çalınan taşıtın motorlu taşıtlar vergisi mükellefiyeti sona erdirilmiştir.
Çalınan taşıtın firma aktifinden çıkartılması için yapılması gereken kayıt aşağıdaki gibi olmalıdır. (Sabit kıymetin aktif değerinden birikmiş amortismanların düşülmüş değeri kanunen kabul edilmeyen gider olarak dikkate alınmalıdır.)
------------------------------ / -----------------------------
257 BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR 2.000
689 D.O.DIŞI GİDER VE ZARARLAR 8.000
-KKEG
254 TAŞITLAR 10.000
--------------------------------------------------------------
İndirilecek katma değer vergisi mahiyetinde olması nedeniyle, taşıtın alındığı dönemde indirilen katma değer vergisinin, söz konusu sabit kıymetin çalınmasından dolayı indirilemeyecek katma değer vergisi mahiyetine dönüşmesi durumunda yapılması gereken kayıt da aşağıda gösterilmiştir.
------------------------------ / -----------------------------
689 D.O.DIŞI GİDER VE ZARARLAR 1.800
-KKEG
391 HESAPLANAN KDV 1.800
-Fazla ve Yersiz İndirilen KDV
--------------------------------------------------------------
(Çalınan taşıtın binek otomobil olması durumunda, KDVK’nun 30’ncu maddesine göre KDV tutarının zaten indirim konusu yapılamayacağı, dolayısıyla da taşıtın KDV’sine ilişkin herhangi bir düzeltme yapılmayacağı unutulmamalıdır.)
2.3.3 Sigorta Tazminatının Dikkate Alınması
Çalınan ya da kaybolan sabit kıymetin sigortalı olması durumunda; sabit kıymetin firma aktifinden çıkartılmasından doğan kanunen kabul edilmeyen gider, alınan sigorta tazminatı kadar azalır, aşan kısım vergiye tabi gelir olarak kayıtlara alınır. Bu konuda T.C. Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğü’nün 30.12.1999 tarih ve 8.07.0.GEL.O.49/4913-62 sayılı Özelgesinin özetinde “Çalınan emtia değerinin gider olarak dikkate alınması mümkün değildir. Çalınan emtia ile ilgili olarak sigortadan alınan tazminatın emtianın değerini aşan kısmının gelir olarak dikkate alınması gerekmektedir” denilmektedir.
Örneğimizdeki X A.Ş.’nin çalınan kamyoneti için daha sonra sigorta şirketinden 11.000 YTL tazminat alması durumunda, önceki kayıtlara ek olarak aşağıdaki kaydın da yapılması gerekmektedir.
------------------------------ / -----------------------------
102 BANKALAR 11.000
679 D.O.DIŞI GELİR VE KARLAR 11.000
(Böylece, firma kayıtlarında KKEG yapılan tutar taşıtın net değeri olan 8.000 YTL ve taşıt alımında indirim konusu yapılan 1.800 YTL olmak üzere toplam 9.800 YTL düzeltilmekte; ayrıca 1.200.-YTL gelir yazılmaktadır. Vergilendirme dönemi değişmiş ise yazılan gelir kaydının 9.800.-YTL’lik kısmının, önceki dönemde KKEG yazıldığından, vergi matrahından düşülmesi gerekir)
--------------------------------------------------------------
2.3.4 Çalınan Taşıtın Bulunması
Oto Kasko Sigorta Poliçelerinde çalınan otolara ilişkin genel olarak şu ifadeler yer almaktadır:
“Çalınmış olan aracın bulunması için ilgili makamlarca yapılacak araştırmalar 30 gün içinde sonuç vermediği takdirde sigortalı durumu ilgili makamlara başvurduğunu belgelemek suretiyle, sigortacıya bildirir. Sigorta ettiren ya da hak sahibi hakkında soruşturma açılmış ise bu soruşturmanın tamamlanmasına kadar sigortacı tazminat ödemesini bekletebilir. Çalınmış olan taşıtın bulunması, sigorta tazminatının ödenmesinden önce olmuş ise sigortalı taşıtı geri almak zorundadır.
Sigortacı tarafından değeri ödenen taşıt, ödemeden sonra bulunursa, sigorta ettiren ve/veya sigortalı keyfiyeti derhal sigortacıya bildirmekle yükümlüdür. Bu durumda sigortalı tazminatı ya iade eder ya taşıtın mülkiyetini sigortacıya devreder. Taşıtta çalınma dolayısıyla bir zarar meydana gelmiş ise sigortacı zararı öder.”
Sigorta şirketlerinin uygulamada da yukarıdaki açıklamalara uygun hareket ettikleri, taşıtın çalınmasından sonra 30 gün bekledikleri, çalınan taşıta ilişkin olarak yapacakları ödeme öncesi, sigortalılardan ilgili makamlardan (karakol vb) aldıkları belgeleri istedikleri ve sigortalıya ödeme yaparken bir muvafakat imzalattırdıkları ve bu belgede “çalınan taşıtın bulunması halinde taşıtla ilgili her türlü tasarrufun sigorta şirketinde olacağına” dair bir ibare bulunduğu bilinmektedir.
Bu durumda sigorta şirketi, çalındıktan sonra bulunan taşıtı ya kendi tasarrufunda değerlendirecek ya da sigortalıya taşıtı almasını teklif edecektir.
Eğer taşıtı çalınan sigortalı, sigorta şirketinin teklifini kabul etmez yani taşıtı tekrar almazsa her hangi bir sorun bulunmamaktadır.
Ancak, taşıtı çalınan sigortalı, sigorta şirketinin teklifini kabul eder ise iki seçenek söz konusu olabilir:
Sigorta bedeli henüz sigorta şirketince ödenmemiş ise sigortalı aşağıdaki muhasebe kaydını yapacaktır:
Çalınan taşıtın tekrar firma aktifine alınması için yapılması gereken kayıt aşağıdaki gibi olmalıdır. (Düzeltme kaydı. Not:Taşıt bulunduğunda durum ilk haline döndüğünden defter kayıtları da taşıtın kaybolduğu andaki haline döndürülmelidir).
------------------------------ / -----------------------------
254 TAŞITLAR 10.000
257 BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR 2.000
XXX D.O.DIŞI GELİR VE KARLAR 8.000
--------------------------------------------------------------
Eğer aynı yıl (hesap dönemi) içinde taşıt iade edilmiş ise ilk kayıtta gider, düzeltme kaydında gelir yazıldığından yapılacak başka bir işlem yoktur. Ancak, dönem değiştikten sonra taşıt iadesi gerçekleşmiş ise yapılan 8.000.-YTL’lik gelir kaydının vergi matrahına dahil edilmemesi gerekir.(3)
Taşıtın kaybolduğunda hesaplanan KDV yazılarak indirimlerden düzeltilen KDV’nin de tekrar indirim KDV olarak düzeltilmesi gerekir.Yapılacak muhasebe kaydı aşağıdaki gibi olmalıdır:
------------------------------ / -----------------------------
XXX İNDİRİM KDV 1.800
XXX D.O.DIŞI GELİR VE KARLAR 1.800
--------------------------------------------------------------
Aynı şekilde, aynı yıl (hesap dönemi) içinde taşıt iade edilmiş ise ilk kayıtta gider, düzeltme kaydında gelir yazıldığından yapılacak başka bir işlem yoktur. Ancak, dönem değiştikten sonra taşıt iadesi gerçekleşmiş ise yapılan 1.800.-YTL’lik gelir kaydının vergi matrahına dahil edilmemesi gerekir.
Sigorta bedeli sigorta şirketince ödenmiş ise sigortalı aldığı bedeli iade ederek taşıtı geri alacağından yapılacak muhasebe kaydı aşağıdaki gibi olacaktır (Yukarıdaki örnekte alınan 11.000.-YTL tazminatın iade edildiği ve taşıtın hasarsız olduğunu varsayılmıştır):
------------------------------ / -----------------------------
XXX TAŞITLAR 10.000
XXX İNDİRİM KDV 1.800
XXX D.O.DIŞI GİDER VE ZARARLAR 1.200
XXX BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR 2.000
102 BANKALAR 11.000
--------------------------------------------------------------
Burada netleştirme yapılarak taşıtın yeni maliyetinin oluşturulması da düşünülebilir. Kanaatimiz, muhasebe kaydının çalınma öncesine getirilmesi gerektiğidir.
2.3.5 Bulunan Taşıtın Amortismanı
Çalınan taşıtın bulunarak tekrar işletme aktifine kaydedilmesinden sonra karşılaşılan bir diğer sorun ise amortisman konusudur. Taşıtın çalındığı dönemde bulunması durumunda taşıtın değerinde herhangi bir değişiklik olmayacağından (hiç çalınmamış gibi düşünülerek) amortisman ayrılmaya devam edilmesi gerekmektedir.
Eğer dönem geçmiş ise; çalındığı yıl ayrılamayan amortisman nedeniyle firmanın gider yazacağı tutarda bir azalma söz konusu olacaktır. Vergi Usul Kanunu’nun 320’nci maddesinde göre “her yılın amortismanı ancak o yıla ait değerlemede dikkate alınabilir” ve “amortismanın herhangi bir yıl yapılmamasından dolayı amortisman süresi uzatılamaz” denilmektedir.
__________________________________________________ _______
(3) Mehmet MAÇ – YMM- Vergi Uygulamalarında Hırsızlık Olayları (Yaklaşım, Sayı 90, Haziran 2000)
Bu durumda firmanın, geçmiş yıla ait gider yazamadığı amortisman tutarı nedeniyle –isterse- düzeltme beyannamesi vermesi ve beyannamesinin değiştirilmesi gerektiği kanaatindeyiz.
3. SONUÇ
Vergi hukukumuz açısından sermaye ve sermayenin herhangi bir unsurunda meydana gelen değer kayıplarının düşük bedelle değerlenmesi veya değişik yollarla sonuç hesaplarına intikal ettirilmesi, esas olarak ticari ve zirai faaliyetlerin normal bir şekilde işleyişinden veya tabii afetler yüzünden değer kaybına uğramasından doğmuş olması şartlarına bağlanmıştır.
Bu nedenle; çalınan taşıtların, ancak Kanunen Kabul Edilmeyen Gider olarak dikkate alınması suretiyle muhasebeleştirilmesi mümkün bulunmaktadır.
Ayrıca, taşıtın çalınması veya kaybolması nedeniyle indirimi kabul edilmeyen katma değer vergisi, düzeltmeye konu edileceği gibi, gelir ve kurumlar vergisi matrahlarının tespitinde bir gider unsuru olarak da kabul edilmeyecektir (KDVK md:30/d). Yani indirilemeyen bu katma değer vergisi, kanunen kabul edilmeyen gider niteliğindedir.
mrbkurumlar vergisi mükelleflerinin taşıt satışı konusunda yardıma ihtiyacım var
saygılar
mrb.
satışla ilgili tam olarak neyi soruyorsunuz?
Söylesem tesiri yok, konuşmasam gönül razı değil (Fuzuli)
FİRMAMA KAYITLI BİR ARAÇ SATIŞI YAPACAĞIM HEM YAPMAM GEREKENLER HEMDE SATIŞ KAYDI AMORTİSMAN AYIRDIĞIM BİR ARAÇ BUNLA İLGİLİ NE YAPACAĞIZ
saygılar
satışını yaptığınız araç için kasko ve anlaşama bedeline göre fatura keseceksiniz
daha sonra muhasebe kayıtlarına bunu intikal ettirp aradaki farklı kar yada zarar olarak dikkate alacaksınız.
Merhaba
Nakliyeci olan bir Mükellefimiz kamyonunu satmış bulunmaktadır. Bu satıştan dolayı KDV Beyannamesinde Teslim ve Hizmet bedeli olrak mı göstermeliyiz yoksa Kesilen faturasındaki KDV İlave edilecek kdv sutununa mı eklemeliyiz. Bununla ilgili bir belgepaylaşabilirmisiniz şimdiden Tşk. ederim.
Sayın Özden;
Araç satışına ilişkin bedeli "y.içi satışlar" hesabınızın altında açacağınız bir hesapta gösterip ardından ikinci bir işlemle maliyetlendireme kaydını(254-257 kapatılması, kar veya zararın ilgili hesaplara intikali) yapabilirsiniz. Doğal olarakta kdv beyannamesinde teslim ve hizmet bedeli olarak (6-8-10-12 nci sütunlardan kdv sioranına hagisi isabet ediyorsa) göstereceksiniz.
.
Merhaba 2006 da işletme olan bir mükellef binek araç almış ve kayıt olarakta sadece kdv si düşülmüş. Bu yıl 1.sınıf oldu ve aracını satıyor. 2006 da yapılan bu yanlışlığı nasıl düzeltebilir yardımcı olursanız çok memnun olacağım. İyi çalışmalar dilerim.
hata olarak bahsettiğiniz durum binek araca ait KDV nin indirim konusu yapılması ise
düzeltme beyanı yapmalısınız.
Söylesem tesiri yok, konuşmasam gönül razı değil (Fuzuli)
Merhabalar, Otomotiv sektöründe sıfır araç satışlarının muhasebe kaydını nasıl yapmamızı önerirsiniz.
örnek: -Araç bedeli: 30.000
-ÖTV si : 5.000
-KDV matr : 35.000
-KDV si : 6.300
-Toplam : 41.300 diyelim
bu işlemin muhasbe kaydını nasıl yaparız?
saygı ve selamlar,
Yetkileriniz