STOKLAR-1

İşletmelerin en önemli varlıklarından biride stoklardır.Tanımına baktığımızda; işletmenin; Satmak Üretimde kullanmak, tüketmek amacıyla almış olduğu İLK MADDE MALZEME- YARI MAMUL- MAMUL-TİCARİ MAL gibi varlıklar stokları oluşturur.Tekdüzen hesap planında 15 'li grubun açılımı şu şekildedir.

150-İlk madde malzeme
151-Yarı mamuller -üretim
152-Mamüller
-------------------------------------
153-Ticari mallar
157-Diğer stoklar
158-Stok değer düşüklüğü karşılığı(-)
159-Verilen sipariş avansları

Görüldüğü gibi bu hesaplardan 150-151- ve 152 hesaplar üretim işletmelerine yönelik hesaplardır,bu hesapları maliyet muhasebesi konuları geldiğinde sizlere aktaracağım,bu anlatımda sadece ticari işletmeleri temel alacağım.
DEĞERLEME:Öncelikle stokların Maliyet bedeli ile değerlemeye tabi tutulması gerekecektir.VUK'un 262.maddesine göre Maliyet bedeli:Bir iktisadi kıymetin elde edilmesi veyahut değerinin arttırılmasıyla ilgili yapılan ödemelerle bunlara bağlı her türlü giderlerin toplamı olarak tanımlanmıştır.örneğin fatura bedeli+nakliye ve hambaliye gideri+gümrük vergisi+taşıma sırasındaki sigorta gideri+sadece bu mal için alınan kredinin faiz ve komisyon gideri maliyet bedelini oluşturacaktır.depolama giderleri ve işletme için kullanılan krediler maliyet bedelinin dışındadır.Ayrıca değeri düşen malların değerlemesi ise Emsal bedeli ile olacaktır.Yani değer düşüklüğü yangın,deprem,su basması vs. veya bozulma,çürüme kırılma,çatlama vs gibi durumlar sonucu olmalıdır.Bu tür malların emsal bedeli 'ortalama satış fiatı veta taktir esasına göre olmalıdır.
Sevgili arkadaşlar; Stoklarda bulunan mal hareketlerini izlemede iki türlü kayıt yönteminden bahsederiz.Bunlardan birincisi Aralıklı envanter yöntemi,diğeri ise devamlı envanter yöntemidir diğer bir ifade ile sürekli yada aralıksız envanter de denir.Aralıklı envanter yöntemini uygulayan işletmelere ürün çeşidi çok ve küçük olan gıda sektörünü örnek gösterebiliriz.Devamlı envanter yöntemini uygulayan işletmelere ise ürün çeşidi büyük ve rahatlıkla sayılabilen beyaz eşya sektörünü gösterebiliriz.

1-ARALIKLI ENVANTER YÖNTEMİBirden fazla hesaplı aralıklı envanter yöntemi,stok hareketlerinin izlenmesinde istatistiki hesaplar yöntemi,tecrübi yöntem,aralıklı sayım yöntemi gibi isimlerle de ifade edilebilir.) Bu yöntemde işletmede bulunan mal mevcudu ancak SAYIM VE DEĞERLEME (envanter çıkarma) ile belirlenecek bir yöntemdir.Dolayısıyla kar veya zarar ancak mal mevcudu ortaya çıktıktan sonra hesaplanabilecektir.Öncelikle sayım ve değerleme yada envanter çıkarma ne demektir onu tanımlayalım.Envanter çıkarmak:Saymak-tartmak-ölçmek ve değerlemek suretiyle bilanço günündeki varlıkları ve borçları kesin bir şekilde taktir ve tespit etme işlemidir.Dolayısıyla burada dönem sonu geldiğinde ilk yapacağımız iş stokları tespit etmeliyiz ve bir defaya mahsus STMM kaydı yapmalıyız.Bunu biraz açalım.Sevgili Arkadaşlar öncelikle 153-Ticari mallar hesabının borç bakiyesini bulmalıyız yani Dönem başı mal mevcudu +Dönem içi alışlar+Alış giderlerinden,Alıştan iadeler ve alış iskontoları çıkartıldığında 153-Ticari mallar hesabını borç bakiyesi bulunacaktır.(dikkat)Bulunan bu bakiyeden Dönem sonu stok çıkartıldığında Satılan ticari malın maliyeti bulunacaktır.Net satışlardan da STMM çıkartıldığında kar yada zarara ulaşabiliriz.Bu arada ENVANTER kelimesinin ne anlama geldiğini belirtmeden geçmeyelim. Envanter kelimesi,Alacak ve borçların dökümünü gösteren liste olarak tanımlanır yeda stokların miktar ve değerlerini ifade eden kelimedir.
Ticari Mallar Hesabının Borç Bakiyesi=(DBMM+D.İÇİ ALIŞLAR+ALIŞ GİDERLERİ)-(ALIŞTAN İADELER+ALIŞ İSKONTOLARI)
TMHBB-D.SONU STOK=STMM(621)

NET SATIŞLAR-STMM=KAR/ZARAR bulunacaktır.LÜTFEN İFADELERİ İYİ İNCELEYİNİZ
Aralıklı envanter yönteminde STMM kaydı dönem sonunda BİR defa yapılır(dikkat)

------------------------------/-------------------------------------
621-STMM
153-TİCARİ MALLAR
----------------------------------------------------------------------
Arkadaşlarım stokların anlaşılabilmesi için 153-Ticari malların işleyişi üzerinde durmak gerekecektir,staja başlama ve yeterlilikte çıkan soruları özününü göreceksiniz lütfen dikkatlice izleyiniz.
153-TİCARİ MALLAR:Herhangi bir değişikliğe tabi tutulmadan satmak amacıyla alınan malların izlendiği hesaptır.

153,01-Dönem başı mal mevcudu
153,02-Dönem içi alışlar
153.03-Alış giderleri
153.04-Alıştan iadeler
153.05-Alış iskontoları
153.06-Sayım fazlalıkları
153.07-Sayım noksanlıkları
153.08-Değeri düşen mallar
153.09-STMM (satılan ticari malın maliyeti)

not:Ana hesabın alt kırılımları tesadüfen yazılmıştır 153 den sonraki kırılımlar ihtiyaridir.
153.01-TİCARİ MALLAR (Dönem başı mal mevcudu):Geçen yıldan devreden malları ifade eder,Açılış fişinde 153.01-Ticari mallar hesabının borcunda görülür.
-------------------01/01/2007.-------------------------------------
100-Kasa 500
121-A.Senetleri 2000
153,01-Ticari mallar 3000
254-Taşıtlar 10000
320-Satıcılar 5000
321-B.Senetleri 500
500-Sermaye 10000
---------------------------------------------------------------------------------
Açılış fişinde 153.01 Ticari malların görünümü

153.02-TİCARİ MALLAR (Dönem içi alışlar);Dönem içinde alınmış olan mallardır.Aktif hesaplar herzaman ilk kayıtta borçlanır yada giren borçlu mantığı ile borçlandırılacaktır.
--------------------------------------/------------------------------
153.02-Ticari mallar 50.000
191.01-İnd.kdv 5000
100-kasa 10000
320-Satıcılar 45000
----------------------------------------------------------
Dönem içi mal alış kaydı
153.03-TİCARİ MALLAR(Alış giderleri); Dikkat! Mal alışı nedeniyle ortaya çıkan Nakliye,sigorta,komisyon,gümruk vs.gibi giderler alış giderlerini oluşturur ve malın maliyetine eklenir yani 153-Ticari mallar hesabının borcuna kaydedilmelidir,bu kaydın mantığı şayet mal alınmasaydı bu giderlerde olmayacaktı bu nedenle malın maliyetine aktarılacaktır.Diğer bir ifade ile bu tip giderlerin genel giderlerle ilgisi yoktur çünkü burada belirli bir aktifin elde edilmesi gereğinden hareketle zorunlu bir gider yapılmıştır.
-------------------------------------------/---------------------------
153.03-Ticari mallar 100
nakliye gideri
191,01-ind.kdv 10
100-kasa 110
--------------------------------------------------------------------------
bu noktada uygulamadanda bahsetmeden geçemeyeceğim,büyük işletmelerin alış giderlerini dönem içerisinde 154-Alış giderleri hesabında takip etmeli ve dönem sonunda 153-Ticari malların borcuna aktarmalısı daha doğru olacaktır.

153.04-TİCARİ MALLAR (Alıştan iadeler);İşletme aldığı malları çeşitli nedenlerle iade edebilir bu çok doğaldır.Bu nedenle 153-Ticari mallar alacaklandırılacaktır.
--------------------------------------------/--------------------------
320-Satıcılar 100
153.04-Ticari mallar 90
391-Hesaplanan kdv 10
-------------------------------------------------------------------------
Öncelikle staja başlama öğrencileri kdv ye lütfen dikkat.Ayrıca alıştan iadelerden kaynaklı bir gider yapılmışsa bununda alış gideri yani 153,04-Ticari mallar olduğunu unutmayalım.ve yine iade gideri satıcı adına yapılmış olabilir bu durumda ise satıcılar hesabı borçlanacaktır.Bir özellikte uygulamadan vermek istiyorum; İadelerin dönem içinde 155-Alıştan iadeler hesabında takibi ve dönem sonunda 153-Ticari mallar hesabının borcuna aktarılması bilgi açısından daha doğru olacaktır.

2 / 15, n / 50 N E D İ R

153.05-TİCARİ MALLAR(ALIŞ İSKONTOLARI) ; SMM yeterlilik öğrencileri lütfen dikkat! İskonto; alıcılar borcunu belli bir zaman içinde öderse fiattan indirilecek yüzde olarak anlaşılır ve fatura üzerine de yazılır. 2/15,n40 dikkat bu ifade nedir.Bu ifade fatura üzerine yazıldığında dikkat; 40 gün ,içerisinde ödenmesi gereken bir fatura tutarının 15 gün içerisinde ödenmesi halinde %2 iskonto yapılacağı ,15 günden sonra ödenmesi halinde ise iskonto yapılmayacağı anlamına gelir.Daha açık anlatımla 40 gün vadeli ilk 15 gün içerisinde ödenirse %2 iskontolu demektir.sınavda mutlaka çıkar.

SORU;İşletme 3/15, n/50 vadeli 1000 ytl +kdv ye mal almış ve 10 günde ödemiştir.(kdv %10 kabul edilsin)
----------------------------/--------------------------------------
153-Ticari mallar 1000
191-ind.kdv 100
320-Satıcılar 1100
-----------------------------------------------------------------------
---------------------------------/--------------------------------------
320-Satıcılar 33
153-Ticari mall. 30
391-hes.kdv 3
--------------------------------------------------------------------------
--------------------------------/------------------------------------------
320-satıcılar 1067
100-kasa 106 7
----------------------------------------------------------------------------

3/15, n/50 şeklinde mal alınışı ve ilk 10 gün içinde ödemesi kaydı,15 günden sonra ödeme yapılsaydı 2. kayıt olmayacaktı.
Arkadaşlar;Bazı durumlarda da Alış anında fiat indirimleri sözkonusu olabilir yani belli bir tutarı aşan mal alışlarında belirli bir indirim yapılabilir bunların ayrıca kayda alınmasına gerek yoktur.iskontolu fatura bedeli üzerinden yapılacak kayıt yeterlidir.Yanlız iskontoların ticari teamüllere uygun olması gerekir.Diğer bir ifade ile alış yapılırken iskonto sözkonusu ise kdv matrahı olarak net fatura tutarı yani iskonto düşüldükten sonra kalan tutar kabul edilecek daha doğrusu net fatura tutarı ve onun kdv si dikkate alınacaktır.Mal alındıktan sonra dönem sonunda ayrı bir dekontla bildirilen iskontolar da ise kdv işleme alınmayacak sadece iskonto kaydı yapılacaktır.Yine bazı durumlarda yıl sonu geldiğinde yada belli bir ciro aşıldığında satış primi -hasılat primi-yıl sonu iskontosu gibi yapılan ödemelerde kdv olacaktır.Bu gibi iskontolar bir hizmet olarak görüleceğinden fatura düzenlenmesi gerekecektir ve kdv uygulanacaktır.Kısaca dekontla bildiriliyorsa kdv yok, fatura kesiyorsak kdv uygulayacağız.

-----------------------------/---------------------------------
320-satıcılar 10
153-ticari mallar 10
---------------------------------------------------------------
Dekontla bildirilen iskonto kaydı

---------------------------------------/---------------------------
320-satıcılar 110
153-Ticari mall. 100
391-Hes.kdv. 10
-------------------------------------------------------------------
iskonto için fatura kesmiş olduğumuzda

not:İadelerin dönem içinde 156-Alıştan iskontolar hesabında takibi ve dönem sonunda Ticari mallar hesabının borcuna aktarılaması uygulama açısından daha doğru olacaktır.
Sevgili arkadaşlar iskontolarda başka bir durum ise alınan mal miktarına bağlı olarak satıcı tarafından işletme lehine yapılan iskontolar yada ciro primlerini mal alışıyla ilişkilendirmemek gerekir bunları doğrudan gelir yazmak doğru olacaktır,ayrıca ciro primine karşılık bedelsiz mal gönderilmesi durumunda ciro primini gelir yazmalıyız.

--------------------------------------------------/------------------------------
320-Satıcılar 550
649-D.ol.g/k 500
391-Hes.kdv. 50
----------------------------------------------------------------------------------
ve
--------------------------------------/--------------------------------------------
153-Ticari mallar 500
191-İnd.kdv. 50
320-Satıcılar 550
-------------------------------------------------------------------------------------

Satıcılar işletme lehine 500 ytl ciro primi tahakkuk ettirmiş ve karşılığında bedelsiz mal göndermiştir.
SATIŞTAN İSKONTOLAR:Satıştan iskontoları anlatmadan iskontolar konusunu bitirmek olmazdı birazda satıştan iskontolar konusuna değinmek istiyorum.
Örnek;Alıcılara yapılan 500 ytl lik iskontoya karşılık alıcılar 500 ytl lik hizmet faturası düzenlemiş olsun.
--------------------------------------/-----------------------------------
611-Satış iskontoları 500
191-İndirilecek kdv 50
120-Alıcılar 550
--------------------------------------------------------------------------
Örnek;Alıcılara yapılan 300 ytl lik iskonto bir dekont ile bildiriliyor.Dikkat burada kdv olmaz.
------------------------------------------/------------------------------------
611-Satıştan iskontolar 300
120-Alıcılar 300
----------------------------------------------------------------------------------------
Arkadaşlar bu konudaki diğer bir kayıt sistemi ise şöyledir;Yıl sonunda satılan malın miktarına bağlı olarak alıcılara yapılan iskontolar yani ciro primleri mal alış maliyetiyle ilişkilendirilmez doğrudan gidere aktarılır,yine bedelsiz mal gönderilmesi durumunda da gider yazılır.Uygulama genellikle böyledir.
örnek;işletme alıcılara 3000 ytl lik ciro primi tahakkuk ettirmiştir.
----------------------------------/-----------------------------------
659-diğer ol.g/z 3000
191-İnd.kdv. 300
120-Alıcılar 3300
------------------------------------------------------------------------
örnek;İşletme Alıcılara 10,000 ytl lik ciro primi tahakkuk ettirmiş ve karşılığında bedelsiz mal göndermiştir.
----------------------------------------/----------------------------------
659-Diğ.ol.g/z 10,000
191-İnd.kdv 1,000
120-Alıcılar 11,000
-----------------------------------------------------------------------------
ve
--------------------------------------------/----------------------------------
120-Alıcılar 11,000
600-Y.içi sat. 10,000
391-Hes.kdv. 1,000
----------------------------------------------------------------------------------------

153-06 TİCARİ MALLAR (sayım fazlalıkları); Sayım sonucu gerçek durumu gösteren mal miktarı olması gerekenden daha FAZLA ise sayım fazlalığı ortaya çıkmıştır,bu durumda işletme fazlalığın nedenini buluncaya kadar geçici bir hesapta durumu izleyecektir.Formülümüzü tekrar hatırlayalım.

Fiili Ticari mallar>kayıtlı ticari mallar ise 397-Sayım ve tesellüm fazlalıkları hesabına aktarılacaktır.Dikkat buradaki Fiili ticari mallardan kasıt işletmedeki malların tek tek sayılıp gerçek miktarının belirlenmesidir.Diyelim ki bu miktar 300 adet olsun.Kayıtlı ticari mallardan kasıt ise deftere kaydettiğimiz miktarı gösterir , buda 295 aded olsun ve birim fiyatının da 500 ytl olduğunu varsayalım.

(F) iili Ticari mallar......... 300*500=150,000
(K) ayıtlı ticari mallar....... 295*500=147,500
---------------------------------------------------------------
397-say.ve tes.faz........................ 2,500 ytl sayım sonucu ortaya çıkan ticari mal,kaydettiğimiz ticari mallardan 2,500 ytl fazladır.sınav soru çözme yaklaşımlı daha pratik bir yaklaşımla aklımızda kalması açısından şöyle de diyebiliriz. F,K dan büyük ise(+) 397-sayım ve tesellüm fazlalıkları hesabı Alacaklandırılacak.Fiili ile Kayıtlı kelimelerini karıştırmamak için örneğin (F) İ( K)RET( Fikret)kelimesini kullanabiliriz.F>K Dikkat ederseniz F her zaman K dan önce gelir,burada birbirinden çıkarırken Fiili her zaman Kayıtlının üzerinde olduğunu unutmayınız. Not,arkadaşlar lütfen bu pratik çözüm yolunu kasa işleminde kullanınız.
-----------------------------------/------------------------------
153-Ticari mallar 2500
397-Sayım va tesellüm fazlalıkları 2500
------------------------------------------------------------------
Sayım sonucu tespit edilen 2500 ytl lik mal işletmenin karıdır.Eğer nedeni bulunamaz ise Dönem sonunda 679 hesabın alacağına gönderilir.(bknz ilk dersimize).Sayım fazlalıkları stok hesaplarına ve stmm hesaplarına devredilerek kapatılması da mümkündür.

153.07-TİCARİ MALLAR(sayım noksanlıkları):Yukarıdaki işlem de (-) çıkması durumunda ,yani F<K ise 197-Sayım ve tesellüm noksanlıkları hesabı borçlandırılacak.

F= 2.500
K= 2,600
--------------------------
-100 ytl lik noksanlık sözkonusudur.
----------------------------------------/------------------------------
197-Sayım ve tes.noksanlıkları 100
153-Ticari mallar 100
------------------------------------------------------------------------
Nedeni bulunamadığında dönem sonunda 689 hesabın borcuna gönderilmeli ancak KKEG olarak.

153.08-TİCARİ MALLAR(Değeri düşen mallar): Yangın ,deprem ,su basması yada bozulma ,kırılma,çürüme,çatlama,paslanma hallerde Ticari malların değeri düşebilir ve emsal bedeli ile değerlemeye tabi tutulmalıdır.Bu durumda değeri düşen mallar 153-Ticari mallar hesabından çıkarılarak 157-Diğer stoklar hesabına aktarılmalıdır.Buradaki kıstas Ticari malın satış bedelinde %10 ve daha fazla bir düşüklük göstermesi aranır.

Örnek; Maliyet değeri 200 ytl olan bir malın maliyetine göre satış bedelinde %10 dan fazla bir azalma olduğu tespit edilmiş olsun,söz konusu mal için % 30 oranında karşılık ayrılması uygun bulunmuş ve 150 ytl ye satılmış olsun.
---------------------------------/--------------------------------------
157-Diğer stoklar 200
153-Ticari mallar 200
---------------------------------------------------------------------------
normal stoklardan çıkarılma kaydı
---------------------------------/----------------------------------------
654-Karşılık giderleri 60
158-Değer düş.karş.(-) 60
--------------------------------------------------------------------------
karşılık ayrılması
---------------------------------/----------------------------------------
100-kasa 165
600-Y.içi sat. 150
391-Hes.kdv 15
--------------------------------------------------------------------------
satış kaydı
------------------------------------/---------------------------------------
158-Stok değ.düş.kar.(-) 60
644-Konusu kal. kar. 60
----------------------------------------------------------------------------
giderin yok edilmesi
---------------------------------------/------------------------------------
621-stmm 200
157-Diğer stok. 200
----------------------------------------------------------------------------
not:lütfen bu karşılıkları 12'li guruptaki kayıtlarla karıştırmayın çünkü bu karşılıklar Ticari mallarla ilgilidir.

SİGORTA TAZMİNATI: Sigortalı malın hasar görmesi durumunda alınan sigorta tazminatları ile mal arasındaki fark gelir yazılır.
örnek:Hasara uğrayan maldaki değer kaybı 1000 ytl dir.Sigorta şirketi bu hasara karşılık işletme lehine 1,300 ytl tahakkuk ettirmiştir.
-------------------------------/--------------------------------------
136-Diğer çeşitli Alacaklar 1300
153-Ticari mallar 1000
679-D.ol.dışı g/k 300
-----------------------------------------------------------------------
eğer 900 ytl tahakkuk etseydi bu defa 100 ytl 689 d.ol.dışı g/z hesabı borçlanacaktı.

VADE FARKLAR: İşletmelerin vadeli mal alışları da olacaktır ,bu durumda vade farkları satıcılar tarafından hesaplanarak malın maliyetine eklenecektir.(Dikkat)Ancak vadesinde ödenmeyen borçlar için hesaplanan vade farkları 780- Finansman gideri olarak dikkate alınmalıdır.
örnek: İşletme 100 ytl lik malı 50 ytl vade farkıyla 150 ytl ye almıştır.
-----------------------------------/----------------------------
153-Ticari mallar 150
191-İndirilecek kdv 15
320-Satıcılar 165
-------------------------------------------------------------------
Örnek: Zamanda ödenmeyen 165 ytl için 20 ytl faiz tahakkuk etmiştir.
------------------------------/---------------------------------------
780-Finansman gid. 20
191-İnd.kdv 2
320-Satıcılar 22
----------------------------------------------------------------------

FAİZ VE KUR FARKLAR:İşletme mal ithal edebilir ancak stoklara girene kadar geçen süredeki kur farkları malın maliyetine aktarılmalıdır.



Sevgili arkadaşlar Devamlı envanter yönteminde Ticari mallar hesabının borç bakiyesi sayım sonucuna eşittir yani dönem sonu stoka denktir.Tek ayrıntı fire ve çalınma gibi durumlardır.Ayrıca hatırlarsanız aralıklı envanter yönteminde dönem sonunda 1 defa yapılan stmm kaydı ,Devamlı envanter yönteminde her satıştan sonra yapılacaktır.


örnek. işletme 150 ytl ye Ticari mal almış ve bu malı kdv hariç 200 ytl ye satmıştır.


------------------------------<WBR>/-----------------------


153-Ticari mallar 150


191-İnd. kdv 15


320-Satıcılar 165


------------------------------<WBR>------------------------


Mal alış kaydı


---------------------------/--<WBR>-------------------------


120-Alıcılar 220


600-Y.i.sat. 200


391-Hes.kdv 20


------------------------------<WBR>------------------------


Mal satış kaydı


--------------------------/---<WBR>-------------------------


621-stmm 150


153-Tic.mall 150


------------------------------<WBR>-------------------------


stmm kaydı





Görüldüğü gibi bu yöntemde 3 lü bir işlem sökonusudur. 1-mal alışı 2-mal satışı 3-stmm kaydı yani her satışta o satışa ait mal alışının maliyetine bakılarak stmm kaydı yapılmaktadır.
<!--
D(["mb","\n

DEVAMLI ENVANTERDE SATIŞTAN İADE VE İSKONTOLAR;\n

------------------------------<WBR>---/--------------------------<WBR>-----\n

610-satıştan iadeler 1000\n

191-ind.kdv. 100\n

120-Alıcılar 1100\n

------------------------------<WBR>------------------------------<WBR>-----\n

ve \n

------------------------------<WBR>/-----------------------------<WBR>-----\n

153-Ticari mall. 1000\n

621-stmm 1000\n

------------------------------<WBR>------------------------------<WBR>-------\n

F İ R E; Faaliyet sonucunda kabul edilebilir sınırda olmak kaydıyla ortaya çıkan fireler 621-satılan ticari malın maliyetinin borcuna gönderilir.kabul edilemeyen fireler ise 689-diğer olağandışı gider ve zararlar hesabının borcuna yazılacaktır.\n\n

örnek-1: Dönem sonunda yapılan sayım ve değerleme sonucunda mevcut malın maliyeti(kayıtlı) 4500 ytl dir.Ancak 500 ytl lik noksan malın ,300ytl si kanuni fire ve 200ytl side kanuni olmayan fire oluşmuştur.\n

------------------------------<WBR>------/-----------------------<WBR>---\n

621-stmm 300\n

689-D.ol.dışı g/z 200\n

153-Ticari mallar 500\n

------------------------------<WBR>------------------------------<WBR>--\n

örnek-2: Diyelim bir petrol istasyonumuz var,LPG satışı yapıyoruz ve %1 lik gaz kaçağı kanuni olsun,sayım sonucunda %3 LPG mal eksiği çıkmış olsun ve toplam mal eksiğinin rakamsal değeri 900 ytl olsun,bu durumda yapılacak kayıt şöyle olacaktır.\n\n

------------------------------<WBR>-----/------------------------<WBR>-----\n

621-stmm 300\n

689-d.ol.dışı.g/z 600\n

153-Tic.mall. 900\n

------------------------------<WBR>------------------------------<WBR>----\n

tabiki buradaki 689 hesap KKEG olarak dikkate alınacaktır.\n

önemli not;Bir işletme eğer aralıklı envanter yöntemini kullanıyorsa ve dönem sonunda yapmış olduğu fiili sayım sonucunda ortaya çıkan dönem sonu stokta fireler otomotik olarak hesaplanmış olmaktadır,yani fireler zaten sayılmamış oluyor ancak devamlı envanter yönteminde ticari mallar hesabının borç bakiyesi sayım ve değerleme sonucunu gösterecektir dolayısıyla burada bir noksanlık varsa ticari mallardan çıkarılması \n",1]
);

//-->



DEVAMLI ENVANTERDE SATIŞTAN İADE VE İSKONTOLAR;


------------------------------<WBR>---/--------------------------<WBR>-----


610-satıştan iadeler 1000


191-ind.kdv. 100


120-Alıcılar 1100


------------------------------<WBR>------------------------------<WBR>-----


ve


------------------------------<WBR>/-----------------------------<WBR>-----


153-Ticari mall. 1000


621-stmm 1000


------------------------------<WBR>------------------------------<WBR>-------


F İ R E; Faaliyet sonucunda kabul edilebilir sınırda olmak kaydıyla ortaya çıkan fireler 621-satılan ticari malın maliyetinin borcuna gönderilir.kabul edilemeyen fireler ise 689-diğer olağandışı gider ve zararlar hesabının borcuna yazılacaktır.


örnek-1: Dönem sonunda yapılan sayım ve değerleme sonucunda mevcut malın maliyeti(kayıtlı) 4500 ytl dir. Ancak 500 ytl lik noksan malın , 300ytl si kanuni fire ve 200ytl si de kanuni olmayan fire oluşmuştur.


------------------------------<WBR>------/-----------------------<WBR>---


621-stmm 300


689-D.ol.dışı g/z 200


153-Ticari mallar 500


------------------------------<WBR>------------------------------<WBR>--


örnek-2: Diyelim bir petrol istasyonumuz var, LPG satışı yapıyoruz ve %1 lik gaz kaçağı kanuni olsun, sayım sonucunda %3 LPG mal eksiği çıkmış olsun ve toplam mal eksiğinin rakamsal değeri 900 ytl olsun,bu durumda yapılacak kayıt şöyle olacaktır.


------------------------------<WBR>-----/------------------------<WBR>-----


621-stmm 300


689-d.ol.dışı.g/z 600


153-Tic.mall. 900


------------------------------<WBR>------------------------------<WBR>----


tabi ki buradaki 689 hesap KKEG olarak dikkate alınacaktır.





Önemli not; Bir işletme eğer aralıklı envanter yöntemini kullanıyorsa ve dönem sonunda yapmış olduğu fiili sayım sonucunda ortaya çıkan dönem sonu stokta fireler otomotik olarak hesaplanmış olmaktadır,yani fireler zaten sayılmamış oluyor ancak devamlı envanter yönteminde ticari mallar hesabının borç bakiyesi sayım ve değerleme sonucunu gösterecektir dolayısıyla burada bir noksanlık varsa ticari mallardan çıkarılması
<!--
D(["mb","gerekecektir.sözün özü aralıklı envanter yönteminde fire kaydı yapılmazken ,devamlı envanter yönteminde fire kaydı yukardaki örnekler gibi yapılmalıdır.\n

KAYBOLAN YOK OLAN MALLAR;Değeri hiç kalmamış yada kaybolmuş veya çalınmış mallar ticari mallardan düşülerek gider yazılmalıdır.\n

örnek-1;Toz şeker satan bir markette sel felaketi nedeniyle 1000 ytl lik şeker tamamen erimiştir mali yargı tarafından yapılan ekspertiz sonucu onaylamıştır.\n

------------------------------<WBR>/-----------------------------<WBR>----\n

689-d.ol.dışı.g/z 1000\n

153-Tiç.mall 1000\n

------------------------------<WBR>------------------------------<WBR>---- \n

örnek -2 İşletmede satılmak için vitrininde bulunan 2 adet radio çalınmıştır ve hırsızlık raporu bulunmaktadır,radio&#39;ların alış maliyeti 100 ytl dir.\n

------------------------------<WBR>--/---------------------------<WBR>----\n

689-d.ol.dışı g/z 200\n

153-Tiç.mall. 200\n

------------------------------<WBR>------------------------------<WBR>----\n

dikkat edilirse bu örneklerde malları yok olması veya kaybolması bir belgeye dayanmaktadır,aksi taktirde aynı kayıtlar yapılacak ama bu defa KKEG olarak kayda geçecektir. \n

KONSİNYE MALLAR:Konsinye kelimesinin karşılığı tam olarak olmasada anlaşılması açısından kelimeye baktığımızda EMANET MAL olarak ifade debiliriz.Malı gönderen işletmeye konsinyatör,malı alan işletmeye ise konsinyi(komisyoncu) \ndenir.burada malın mülkiyeti konsinyatöre aittir.Dolayısıyla konsinye mal konsinyatörün stoklarında gösterilmesi gerekir.konsinye olarak mal gönderilmesi bir satış olmadığından konsinyi tarafından satılmadığı sürece kar elde edilmiş \nsayılmayacaktır.burada size konsinye malın konsinyatöre ve konsinyi ye sağladığı faydalardan bahsetmeyeceğim çünkü bizim için asıl olan bu işlemlerin kayıtlarıdır.buradaki mantık gönderilen konsinyenin satış olmadığı ancak konsinyi tarafından konsinyatör adına satılması durumumda satışın gerçekleşmiş olacağıdır.\n\n

KONSİNYETÖR KAYITLARI\n

",1]
);

//-->
gerekecektir.sözün özü aralıklı envanter yönteminde fire kaydı yapılmazken ,devamlı envanter yönteminde fire kaydı yukarıdaki örnekler gibi yapılmalıdır.





KAYBOLAN YOK OLAN MALLAR;Değeri hiç kalmamış yada kaybolmuş veya çalınmış mallar ticari mallardan düşülerek gider yazılmalıdır.





Örnek-1;Toz şeker satan bir markette sel felaketi nedeniyle 1000 ytl lik şeker tamamen erimiştir mali yargı tarafından yapılan ekspertiz sonucu onaylamıştır.


------------------------------<WBR>/-----------------------------<WBR>----


689-d.ol.dışı.g/z 1000


153-Tiç.mall 1000


------------------------------<WBR>------------------------------<WBR>----


örnek -2 İşletmede satılmak için vitrininde bulunan 2 adet radyo çalınmıştır ve hırsızlık raporu bulunmaktadır,radyoların alış maliyeti 100 ytl dir.


------------------------------<WBR>--/---------------------------<WBR>----


689-d.ol.dışı g/z 200


153-Tiç.mall. 200


------------------------------<WBR>------------------------------<WBR>----


dikkat edilirse bu örneklerde malları yok olması veya kaybolması bir belgeye dayanmaktadır, bir belgeye dayanıyor olsa bile KKEG olarak kayda geçecektir.





KONSİNYE MALLAR: Konsinye kelimesinin karşılığı tam olarak olmasada anlaşılması açısından kelimeye baktığımızda EMANET MAL olarak ifade ebiliriz. Malı gönderen işletmeye konsinyatör, malı alan işletmeye ise konsinyi(komisyoncu) denir.burada malın mülkiyeti konsinyatöre aittir.Dolayısıyla konsinye mal konsinyatörün stoklarında gösterilmesi gerekir.konsinye olarak mal gönderilmesi bir satış olmadığından konsinyi tarafından satılmadığı sürece kar elde edilmiş sayılmayacaktır.burada size konsinye malın konsinyatöre ve konsinyi ye sağladığı faydalardan bahsetmeyeceğim çünkü bizim için asıl olan bu işlemlerin kayıtlarıdır.burad