<CENTER>MALİYE BAKANLIĞI MUKTEZASI

Gelir İdaresi Başkanlığı
</CENTER>


Tarih : 20.12.2006
Sayı : B.07.1.GİB.4.34.16.01/GVK-Geç. 67-13229/25391
Konusu : Gelir vergisi uygulaması açısından, yurt dışında oturma veya çalışma izni bulunan vatandaşlarımızın ikametgahlarının bulundukları ülkede olduğunu kabul etmek gerekeceği Hk.
Muktezanın Özeti: İlgide kayıtlı dilekçenizde ........ Vergi Dairesi Müdürlüğünün ......... vergi kimlik numaralı mükellefi olduğunuzu, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun geçici 67’nci maddesinde 5527 sayılı Kanunun 1/a maddesiyle 07.07.2006 tarihinden geçerli olmak üzere yapılan düzenleme uyarınca dar mükellef kişi ve kurumlar için % 0 oranlı tevkifat uygulanabilmesi için 258 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği uyarınca ibraz edilmesi gereken mukimlik belgesi yerine, 07.07. 2006 tarihinden 258 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinin yayımlanma tarihine kadar (30.09.2006) çalışma ve oturma izni ibraz eden müşterilerinize % 0 oranlı tevkifat uyguladığınızı belirtip, uygulamanız hakkında Başkanlığımız görüşünü sormaktasınız.
Bilindiği üzere, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun geçici 67’nci maddesinde; (5281 sayılı Kanunun 30’uncu maddesiyle eklenen madde) (01.01.2006 tarihinden geçerli olmak üzere) 1)Bankalar ve aracı kurumlar takvim yılının üçer aylık dönemleri itibarıyla;
a)Alım satımına aracılık ettikleri menkul kıymetler ile diğer sermaye piyasası araçlarının alış ve satış bedelleri arasındaki fark,
b) Alımına aracılık ettikleri menkul kıymet veya diğer sermaye piyasası araçlarının itfası halinde alış bedeli ile itfa bedeli arasındaki fark,
c)Menkul kıymetlerin veya diğer sermaye piyasası araçlarının tahsiline aracılık ettikleri dönemsel getirileri (herhangi bir menkul kıymet veya diğer sermaye piyasası aracına bağlı olmayan),
d)Aracılık ettikleri menkul kıymet veya diğer sermaye piyasası araçlarının ödünç işlemlerinden sağlanan gelirler,
Üzerinden % 15 oranında vergi tevkifatı yaparlar. (5527 sayılı Kanunun 1/a maddesiyle eklenen cümle. Yürürlük; 07.07.2006) Dar mükellef gerçek kişi ve kurumlar için bu oran % 0 olarak uygulanır.
.......” hükümleri yer almıştır.
Maddenin uygulanmasına açıklık getirmek üzere yayımlanan, 258 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde; “....
3.9-Mukimlik Belgesinin İbrazı
257 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinin “10. Çifte Vergilemeyi Önleme Anlaşmalarının Uygulanması” başlıklı bölümünde, dar mükellef gerçek kişi ve kurumların, geçici 67’nci madde kapsamında Türkiye’deki finansal araçlara kendileri veya yurt dışındaki portföy yönetim şirketleri vasıtasıyla yatırım yapabilmeleri ve çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmaları hükümlerinden yararlanabilmeleri için vergi kimlik numarası almaları gerektiği belirtilmiş ve vergi kimlik numarası alınabilmesi için ilgili vergi dairesine ibraz edilmesi gereken belgeler açıklanmıştır.
Öte yandan, 5527 sayılı Kanunla, 07.07.2006 tarihinden itibaren, dar mükellef kişi ve kurumların finansal araçlardan Türkiye’de elde ettikleri kazanç ve iratlarına uygulanacak tevkifat oranı % 0 (sıfır) olarak belirlenmiştir.
Dolayısıyla, dar mükellef gerçek kişilerin anılan Tebliğin (10) numaralı bölümünde yapılan açıklamalar çerçevesinde vergi kimlik numarası almalarının yanısıra, söz konusu gelirlerine % 0 oranında tevkifat uygulanabilmesi için, ilgili ülkenin yetkili makamları tarafından düzenlenerek imzalanmış mukimlik belgesinin aslının ve tercüme bürolarınca tercüme edilmiş örneğinin, banka ve aracı kurumlar vasıtasıyla veya doğrudan ilgili vergi dairesine (....... Vergi Dairesi) ibraz edilmesi gerekmektedir.
Ancak, dar mükellef kurumların söz konusu gelirlerine % 0 oranında tevkifat uygulanabilmesi için 01.01.2007 tarihine kadar uygulanmak üzere, bu kurumların kendi ülkelerinde geçerli kuruluş belgesinin Türkiye’nin o ülkede bulunan temsilciliğince onaylı Türkçe bir örneğini veya yabancı dilde onaylı kuruluş belgesinin tercüme bürolarınca tercüme edilmiş Türkçe bir örneğinin ibrazı yeterli olup, bu tarihten itibaren ise mukimlik belgesinin ibraz edilmesi gerekmektedir.
Bu çerçevede, 01.01.2007 tarihinden itibaren mukimlik belgesi ibraz eden dar mükellef kurumlar için yeniden vergi kimlik numarası alınmasına gerek bulunmayıp, mevcut numaralar kurumun hangi ülkenin mukimi olduğunu gösterecek şekilde kodlama yapılmak suretiyle revize edilecektir.
Öte yandan, anılan Tebliğin (10) numaralı bölümünde; bir takvim yılına ilişkin mukimlik belgesinin, izleyen yılın dördüncü ayına kadar geçerli olduğu ve söz konusu belgenin her yıl yenilenmesi gerektiği belirtilmiştir. Bu belge, dar mükellef gerçek kişiler tarafından her yıl yenilenecek olup, dar mükellef kurumlar tarafından ise üç yılda bir yenilenecektir.” açıklamaları yer almaktadır.
Diğer taraftan, yurt dışında oturma veya çalışma izni bulunan vatandaşlarımızın Türkiye’de elde ettikleri gelirlerinin vergilendirilmesine ilişkin açıklamaların yer aldığı 210 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde;“.....
Yurt dışında oturma veya çalışma izni bulunan vatandaşlarımızın büyük çoğunluğu ailelerini de yanlarına alarak, uzun bir süreden beri bulundukları yabancı ülkelerde yaşamaktadırlar. Dolayısıyla bu vatandaşlarımızın kişisel ve ekonomik ilişkileri Türkiye’den ziyade bulundukları ülkelerde yoğunlaşmıştır. Öyle ki bunların önemli bir kısmı bulundukları ülkenin vatandaşlağına geçmiştir. Bu durumda, gelir vergisi uygulaması açısından, yurt dışında oturma veya çalışma izni bulunan vatandaşlarımızın ikametgahlarının bulundukları ülkede olduğunu kabul etmek gerekmektedir.
Öte yandan, yurt dışında yaşayan vatandaşlarımızın bulundukları ülkelerin çok büyük bir kısmıyla yapılan çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmaları yürürlüktedir. Yabancı ülkelerde yaşayan Türk vatandaşları bu anlaşmalar uyarınca, daimi meskene sahip bulunduğu ülkenin, gerek Türkiye’de gerekse yabancı ülkede daimi meskenin bulunması halinde ise kişisel ve ekonomik ilişkilerinin bağlı bulunduğu ülkenin mukimi sayılmaktadırlar. Yabancı ülkelerde yaşayan Türk vatandaşlarının kişisel ve ekonomik ilişkilerinin yoğunlaştığı yer, bulundukları yabancı ülkeler olduğundan, bu ülkeler anlaşmaların uygulanması bakımından mukim ülke olarak vergileme hakkına sahip olmakla, Türkiye ise ancak kaynak ülke olarak vergileme hakkını sürdürebilmektedir.
Yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde, Gelir Vergisi Kanununun 3’üncü maddesinin 2 numaralı bendinde belirtilenler hariç olmak üzere, çalışma veya oturma izni alarak altı aydan daha fazla bir süredir yurt dışında yaşayan Türk vatandaşlarının Türkiye’de elde ettikleri kazanç ve iratları bakımından dar mükellefiyet esasında vergilendirilmeleri gerekmektedir. Bu vatandaşlarımızdan kesin dönüş yaparak Türkiye’ye yerleşenler ile bir takvim yılı içinde altı aydan daha fazla süreyle Türkiye’de oturanlar ise tam mükellefiyet esasında vergilendirileceklerdir.” açıklamaları yer almaktadır.
Bu hüküm ve açıklamalara göre, 258 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinin 3.9 bölümünde açıklandığı üzere, dar mükellef gerçek kişilerin söz konusu gelirlerine % 0 oranında tevkifat uygulanabilmesi için, 257 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğin (10) numaralı bölümünde yapılan açıklamalar çerçevesinde vergi kimlik numarası almalarının yanısıra, ilgili ülkenin yetkili makamları tarafından düzenlenerek imzalanmış mukimlik belgesinin aslının ve tercüme bürolarınca tercüme edilmiş örneğinin, banka ve aracı kurumlar vasıtasıyla veya doğrudan ilgili vergi dairesine (........ Vergi Dairesi) ibraz edilmesi gerekmektedir. Ancak, 258 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinin yayımlandığı 30.09.2006 tarihine kadar, yurt dışında çalışma veya oturma izni alan ve 2006 takvim yılında altı aydan daha fazla bir süre yurt dışında yaşayan Türk vatandaşlarını (bu durumlarını belgelendirmeleri kaydıyla) dar mükellef kapsamında değerlendirerek % 0 oranlı tevkifata tabi tutmanızda bir sakınca bulunmamaktadır.