T.C.

GELIR IDARESI BASKANLIGI

ISTANBUL VERGI DAIRESI BASKANLIGI

Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlügü





Sayi: B.07.1.GIB.4.34.l6.01/KVK-10

Konu ernege yapilan bagislar hk.



...;.



Ilgi: ...12.2007 tarihli dilekçeniz.





Ilgide kayitli dilekçenizde, Derneginizin amaçlari dogrultusunda gerçeklestirecegi faaliyetler belirtilmis olup, bu faaliyetlerinizi gerçeklestirebilmek için sahis üye ve kurumlardan Derneginize yapilan bagis ve yardimlarin indirim olarak gösterilip gösterilemeyecegi hususunda Baskanligimiz görüsü talep edilmektedir.

Bilindigi üzere 5520 Sayili Kurumlar Vergisi Kanunu...;nun 1. maddesinde;

...;Asagida sayilan kurumlarin kazançlari, kurumlar vergisine tâbidir:

a) Sermaye sirketleri.

b) Kooperatifler.

c) Iktisadî kamu kuruluslari.

ç) Dernek veya vakiflara ait iktisadî isletmeler.

d) Is ortakliklari.

Kurum kazanci, gelir vergisinin konusuna giren gelir unsurlarindan olusur. ...; hükmü yer almaktadir.

Ayni Kanun...;un 2. maddesinin 5. bendinde dernek veya vakiflara ait iktisadî isletmelerin tarifi dernek veya vakiflara ait veya bagli olup faaliyetleri devamli bulunan ve bu maddenin birinci ve ikinci fikralari disinda kalan ticarî, sinaî ve ziraî isletmeler ile benzer nitelikteki yabanci isletmelerin, dernek veya vakiflarin iktisadî isletmeleri oldugu bu Kanunun uygulanmasinda sendikalarin dernek, cemaatlerin ise vakif sayildigi belirtilmektedir. Birlikler ise kurumlar vergisi ve gelir vergisi uygulamalari bakimindan dernek olarak kabul edilmektedir.

Diger taraftan 03.04.2007 tarih ve 26482 sayili Resmi Gazetede yayinlanan 1 seri numarali Kurumlar Vergisi Genel Tebliginin ...;Dernek veya vakiflara ait iktisadi isletmeler...; baslikli 2.4 bölümünde;

...;...;

5253 sayili Dernekler Kanununa göre dernek; kazanç paylasma disinda, kanunlarla yasaklanmamis belirli ve ortak bir amaci gerçeklestirmek üzere en az yedi gerçek veya tüzel kisinin bilgi ve çalismalarini sürekli olarak birlestirmek suretiyle olusturduklari tüzel kisilige sahip kisi topluluklaridir.

4721 sayili Türk Medeni Kanununa göre vakif; gerçek veya tüzel kisilerin yeterli mal ve haklari belirli ve sürekli bir amaca özgülemeleri ile olusan tüzel kisilige sahip mal topluluklaridir.

Kurumlar Vergisi Kanununun l inci maddesinin birinci fikrasinin (ç) bendi hükmüne göre, dernek veya vakiflar (tüzel kisiligi itibariyla) kurumlar vergisinin konusu disinda olup bunlara ait iktisadi isletmelerin kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunmaktadir.

Kurumlar Vergisi Kanununun 2 nci maddesine göre dernek veya vakiflara ait veya bagli olup faaliyetleri devamli bulunan ve sermaye sirketleri ile kooperatifler disinda kalan ticari, sinai ve zirai isletmeler ile benzer nitelikteki yabanci isletmeler, dernek veya vakiflara ait iktisadi isletmeler olarak tanimlanmistir. Bu durumda, dernek veya vakiflara ait veya bagli olup faaliyetleri devamli bulunan ticari, sinai ve zirai isletmeler ile benzer nitelikteki yabanci isletmeler kurumlar vergisi mükellefidirler.

Iktisadi isletmenin belirlenmesinde Kanunun 2 nci maddesinin besinci fikrasinda belirlenen kosullar dikkate alinacak olup isletmelerin belirgin özellikleri baglilik, devamlilik ve faaliyetin ticari, sinai veya zirai bir mahiyet arz etmesidir. Diger bir anlatimla iktisadi isletmenin unsurlari, ticari faaliyetin de temel özelliklerinden olan, bir organizasyona bagli olarak piyasa ekonomisi içerisinde bedel karsiligi mal alim-satimi, imalati ya da hizmet ifalari gibi faaliyetlerdir. Kanun, bu gibi halleri tek tek saymak yerine, dernek ya da vakif tarafindan piyasa ekonomisi içerisinde icra edilen tüm iktisadi faaliyetleri kapsama almistir.

Dernek veya vakfa ait bir iktisadi isletmenin varligindan söz edilebilmesi için iktisadi isletmenin;

-Dernek veya vakfa ait veya bagli olmasi (ait olma, sermaye bakimindan; bagli olma iseidari bakimdan bagliligi ifade eder),

-Sermaye sirketi veya kooperatif seklinde kurulmamis olmasi,

-Ticari, sinai veya zirai alanda devamli olarak faaliyette bulunmasi

gerekmektedir.

Devamlilik unsuru, bir hesap dönemi içinde ayni veya ayri faaliyet alanlarinda ticari mahiyet arz eden islemlerin birden fazla yapilmasini ifade etmektedir. Ayni hesap döneminde tek islem nedeniyle ticari faaliyetin devamlilik unsurunun olustugunu kabul etmek mümkün olmamakla birlikte, faaliyetin organizasyon gerektirmesi veya amacinin ticari olmasi durumunda devamlilik unsurunun varligi kabul edilir.

Ticari organizasyon, sermaye tahsisi, isyeri açilmasi, personel istihdami, ticaret siciline kaydolmak gibi unsur ve sartlardan tümü veya bir kismi yerine getirilmek suretiyle belirli sekilde kurulmus olacaktir. Bu takdirde bu organizasyon içinde bir takvim yilinda veya iki veya üç yilda tek bir islem yapilmis olsa dahi ticari faaliyetin varligi kabul edilecektir.

...;

Bütün bu kosullari tasiyan iktisadi isletmelerin sermaye sirketi veya kooperatif seklinde kurulmamalari da sarttir. Aksi halde, dernek veya vakfa ait iktisadi isletme olarak degil, sermaye sirketi ya da kooperatif olarak müstakilen vergiye tabi tutulurlar.

Anilan sartlari tasiyan dernek veya vakiflarin iktisadi isletmeleri;

-Kazanç gayesi güdüp gütmediklerine,

-Faaliyetin, kanunla verilmis görevler arasinda bulunup bulunmamasina,

-Tüzel kisilige sahip olup olmamalarina,

-Bagimsiz muhasebelerinin bulunup bulunmamasina,

-Kendilerine tahsis edilmis sermaye veya is yerlerinin olup olmadigina

bakilmaksizin vergiye tabi tutulurlar.

Diger taraftan,

-Satilan mal veya hizmete ait bedelin sadece maliyeti karsilayacak kadar olmasi,

-Kâr edilmemesi,

-Kârin kurulus amaçlarina tahsis edilmesi

bunlarin iktisadi isletme olma vasfini degistirmeyecektir.

Kazanç saglama amaci olmasa dahi isletmenin konusunun ve faaliyetinin, her türlü mal ve hizmet satisi ya da bunlara benzer sekillerde olmasi ve devamli surette yapilmasi durumlarinda da dernek veya vakiflara ait iktisadi isletme olustugu kabul edilecektir.

Iktisadi isletmenin tanimi içinde yer alan ve devamli olarak yapilan ticari, sinai veya zirai faaliyetten söz edebilmek için bu isletmenin tedavül ekonomisine katilmasi, baska bir ifadeyle isletmede üretilen veya alinan mallarin veya verilen hizmetin bir bedel karsiligi satilmis olmasi gerekir. Aksi halde diger unsurlar var olsa dahi bir iktisadi isletmenin varligindan söz edilemez.

...;

Dernek veya vakiflara ait veya bagli olarak faaliyet gösteren ve tüzel kisiligi bulunan iktisadi isletmelerce elde edilen kazançlar üzerinden tarh edilecek kurumlar vergisinin muhatabi anilan iktisadi isletmelerdir. Ancak, bu isletmelerin ayri bir tüzel kisiliklerinin olmamasi halinde tarhiyatin muhatabi iktisadi isletmenin ait veya bagli oldugu dernek veya vakif olacaktir.

...;...;açiklamalari yer almaktadir.

Bu hüküm ve açiklamalardan da anlasilacagi üzere dernek ve vakiflar tüzel kisilikleri itibariyle kurumlar vergisinden muaf olmasi gerektigi gibi iktisadi isletmelerinin kurumlar vergisine tabi oldugu belirtilmekle beraber iktisadi isletmeye iliskin fiilen faaliyette bulunulmasi gerekmektedir.

Bu hüküm ve açiklamalara göre Derneginiz tüzel kisiligi itibariyle kurumlar vergisi mükellefi olamayacaktir. Ancak dilekçenizde belirtilen faaliyetleri bir bedel mukabili sunmaniz halinde iktisadi isletmenin olustugu kabul edilecek ve iktisadi isletmeye iliskin kurumlar vergisi mükellefiyetinizin tesisi gerekecektir.



Öte yandan 5520 sayili Kurumlar Vergisi Kanunu...;nun ...;Diger indirimler...; baslikli 10. maddesinde;

...;(1) Kurumlar vergisi matrahinin tespitinde; kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde ayrica gösterilmek sartiyla, kurum kazancindan sirasiyla asagidaki indirimler yapilir:

...;

c) Genel ve özel bütçeli kamu idarelerine, il özel idarelerine, belediyelere ve köylere, Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti taninan vakiflara ve kamu yararina çalisan dernekler ile bilimsel arastirma ve gelistirme faaliyetinde bulunan kurum ve kuruluslara makbuz karsiliginda yapilan bagis ve yardimlarin toplaminin o yila ait kurum kazancinin % 5'ine kadar olan kismi,

ç) (c) bendinde sayilan kamu kurum ve kuruluslarina bagislanan okul, saglik tesisi, 100 yatak (kalkinmada öncelikli yörelerde 50 yatak) kapasitesinden az olmamak kaydiyla ögrenci yurdu ile çocuk yuvasi, yetistirme yurdu, huzurevi ve bakim ve rehabilitasyon merkezi insasi dolayisiyla yapilan harcamalar veya bu tesislerin insasi için bu kuruluslara yapilan her türlü bagis ve yardimlar ile mevcut tesislerin faaliyetlerini devam ettirebilmeleri için yapilan her türlü nakdî ve aynî bagis ve yardimlarin tamami,

...;

(2) Bagis ve yardimlarin nakden yapilmamasi halinde, bagislanan veya yardimin konusunu olusturan mal veya hakkin maliyet bedeli veya kayitli degeri, bu deger mevcut degilse Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre takdir komisyonlarinca tespit edilecek degeri esas alinir....; hükmü yer almistir.



Diger taraftan gerçek kisi gelir vergisi mükelleflerine iliskin hüküm ifade etmek üzere 193 sayili Gelir vergisi Kanunu...;nun ...;diger indirimler...; baslikli 89. maddesinde;

...;Gelir vergisi matrahinin tespitinde, gelir vergisi beyannamesinde bildirilecek gelirlerden asagidaki indirimler yapilabilir:

...;

4. Genel ve özel bütçeli kamu idareleri, il özel idareleri, belediyeler, köyler ile kamu yararina çalisan dernekler ve Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti taninan vakiflara yillik toplami beyan edilecek gelirin % 5'ini (kalkinmada öncelikli yöreler için % 10'unu) asmamak üzere, makbuz karsiliginda yapilan bagis ve yardimlar.



5. Genel ve özel bütçeli kamu idarelerine, il özel idarelerine, belediyelere ve köylere bagislanan okul, saglik tesisi ve yüz yatak (kalkinmada öncelikli yörelerde elli yatak) kapasitesinden az olmamak üzere ögrenci yurdu ile çocuk yuvasi, yetistirme yurdu, huzurevi, bakim ve rehabilitasyon merkezi insasi dolayisiyla yapilan harcamalar veya bu tesislerin insasi için bu kuruluslara yapilan her türlü bagis ve yardimlar ile mevcut tesislerin faaliyetlerini devam ettirebilmeleri için yapilan her türlü nakdî ve aynî bagis ve yardimlarin tamami.

...;

Bagis ve yardimin nakden yapilmamasi halinde, bagislanan veya yardimin konusunu teskil eden mal veya hakkin varsa mukayyet degeri, yoksa Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre Takdir Komisyonunca tespit edilecek degeri esas alinir....; hükmü yer almaktadir.



Öte yandan konuya iliskin olarak 03.04.2007 tarih ve 26482 sayili Resmi Gazetede yayinlanan 1 Seri Nolu Kurumlar Vergisi Genel Tebliginde;

...;10.3.2. Bagis ve yardimlar

10.3.2.1. Kurum kazancinin %5...;i ile sinirli bagis ve yardimlar

Genel ve özel bütçeli kamu idarelerine, il özel idarelerine, belediyelere, köylere, Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti taninan vakiflara ve kamu yararina çalisan dernekler ile bilimsel arastirma ve gelistirme faaliyetinde bulunan kurum ve kuruluslara makbuz karsiliginda yapilan bagis ve yardimlarin toplaminin o yila ait kurum kazancinin %5...;ine kadar olan kismi, kurumlar vergisi beyannamesinde ayrica gösterilmek sartiyla kurum kazancindan indirim konusu yapilabilecektir.

Matrahtan indirilmesi için bagis ve yardimin;

-Genel ve özel bütçeli kamu idarelerine, il özel idarelerine, belediyelere ve köylere, Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti taninan vakiflara, kamu yararina çalisan dernekler ile bilimsel arastirma ve gelistirme faaliyetlerinde bulunan kurum ve kuruluslara yapilmasi,

-Makbuz karsiligi olmasi,

-Karsiliksiz yapilmasi,

-Sadece ilgili dönem kazancindan indirilmesi

-Beyannamede ayrica gösterilmesi

gerekir. Indirilemeyen kisim diger yila nakledilemez.

Kurumlar vergisi matrahinin tespitinde indirim konusu yapilabilecek bagis ve yardimlarin tutari, o yila ait kurum kazancinin %5...;i ile sinirlidir.

Indirilebilecek bagis ve yardim tutarinin tespitinde esas alinan kurum kazanci, zarar mahsubu dahil giderler ile istirak kazançlari istisnasi düsüldükten sonra, indirim ve istisnalar düsülmeden önceki [Ticari bilanço kâri – (istirak kazançlari istisnasi + geçmis yil zararlari)] tutardir.

...;

10.3.2.2.4. Bagis ve yardimin belgelendirilmesi

Ayni veya nakdi olarak yapilan bagis ve yardimlarin kurumlar vergisi mükelleflerince indirim olarak dikkate alinabilmesi için makbuz karsiligi yapilmis olmasi gerekli ve yeterlidir.

...;...; açiklamalari yer almaktadir.

Bu hükümlere göre, Derneginizin amaçlari dogrultusunda yardim ve bagista bulunacak olan gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin söz konusu bagis ve yardimlari kazançlarinin tespitinde gider olarak indirim konusu yapamayacaklari gibi kanunen kabul edilmeyen gider olarak dikkate almalari gerekmektedir.

Ancak Derneginizin ...;kamu yararina çalisan dernek...; niteligi kazanmasi halinde, gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin tarafiniza makbuz karsiliginda yapilan bagis ve yardimlarin toplaminin o yila ait kurum kazançlarinin % 5'ine kadar olan kismini (bu tutar gelir vergisi mükellefleri için kalkinmada öncelikli yörelerde %10 orani dikkate alinarak tespit edilecektir) gider olarak indirim konusu yapmalari olanaklidir.


Bilgi edinilmesini rica ederim.