<CENTER>MALİYE BAKANLIĞI MUKTEZASI

Gelir İdaresi Başkanlığı
</CENTER>


Tarih : 03.05.2006
Sayı : B.07.1.GİB.4.34.16.01/GVK-Mük-80-12614/8628
Konusu : Anonim Şirketin hisse senetlerinin elden çıkarılmasından sağlanan değer artış kazançlarının vergilendirilmesi Hk.
Muktezanın Özeti:
İlgide kayıtlı dilekçenizde, ............ Vergi Dairesi Müdürlüğünün ............ vergi kimlik numaralı mükellefi olan ............. Sistemleri ve Teknoloji A.Ş.’nin hissedarı olduğunuz, sözü edilen şirketin 1998 tarihinde 5.000 YTL. ödenmiş sermaye ile kurulduğu, 2006 yılı içinde Türk Ticaret Kanununun ilgili hükmünce asgari sermaye tutarı olan 50.000 YTL.’ye çıkarıldığı belirtilerek, artırılan sermaye dolayısıyla edinilen hisse senetlerinin satılması durumunda, doğan değer artış kazancının hesaplanmasında hisse senetlerinin iktisap tarihinin hangi tarih olacağı sorulmaktadır.
Bilindiği üzere, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 5281 sayılı Kanunla eklenen geçici 67’nci maddesi ile 01.01.2006 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, menkul kıymetler ve diğer sermaye piyasası araçlarının vergilendirilmesi farklı esaslara bağlanarak, bu gelirlerin vergilendirilmesinde tevkifat esaslı sistem getirilmiştir. Bu maddenin 1’inci bendinde,
“1- Bankalar ve aracı kurumlar takvim yılının üçer aylık dönemleri itibarıyla;
a)Alım satımına aracılık ettikleri menkul kıymetler ile diğer sermaye piyasası araçlarının alış ve satış bedelleri arasındaki fark,
b)Alımına aracılık ettikleri menkul kıymet veya diğer sermaye piyasası araçlarının itfası halinde alış bedeli ile itfa bedeli arasındaki fark,
c)Menkul kıymetlerin veya diğer sermaye piyasası araçlarının tahsiline aracılık ettikleri dönemsel getirileri (herhangi bir menkul kıymet veya diğer sermaye piyasası aracına bağlı olmayan),
d)(01.01.2006 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere 5436 sayılı Kanunla eklenen bent)Aracılık ettikleri menkul kıymet veya diğer sermaye piyasası araçlarının ödünç işlemlerinden elde edilen gelirler,
Üzerinden % 15 oranında vergi tevkifatı yaparlar.” hükmüne yer verilmiş, aynı bendin, 6’ncı fıkrasında, tam mükellef kurumlara ait olup, İstanbul Menkul Kıymetler Borsasında işlem gören ve bir yıldan fazla süreyle elde tutulan hisse senetlerinin elden çıkarılmasında bu fıkra hükmünün ve Gelir Vergisi Kanununun mükerrer 80’inci madde hükmünün uygulanmayacağı, 10’uncu bendinde ise, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih olan 01.01.2006 tarihinden önce iktisap edilmiş olan menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının elden çıkarılmasından veya elde tutulması sürecinde elde edilen gelirler için bu madde hükümlerinin değil, 31.12. 2005 tarihi itibariyle geçerli olan hükümlerin uygulanacağı belirtilmiştir.
Gelir Vergisi Kanununun 31.12.2005 tarihi itibariyle geçerli olan “Değer Artışı Kazançları” başlıklı Mükerrer 80’inci maddesinin 1’inci bendinde, “ivazsız olarak iktisap edilenler, Türkiye’de kurulu menkul kıymet borsalarında işlem gören ve üç aydan fazla süreyle elde tutulan hisse senetleri ile tam mükellef kurumlara ait olan bir yıldan fazla süreyle elde tutulan hisse senetleri hariç, menkul kıymetlerin elden çıkarılmasından sağlanan kazançların değer artış kazancı olduğu, bu maddenin 2’nci fıkrasında, bu maddede geçen “elden çıkarma” deyiminin bu maddede yazılı mal ve hakların satılmasını, bir ivaz karşılığında devir ve temlikini, trampa edilmesini, takasını, kamulaştırılmasını, devletleştirilmesini, ticaret şirketlerine sermaye olarak konulmasını ifade ettiği, 3’üncü fıkrasında ise, bir takvim yılında elde edilen değer artış kazancının (2004/8295 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 2005 takvim yılı gelirlerine uygulanmak üzere 13.000 YTL.’lik kısmının) gelir vergisinden müstesna olduğu açıklanmıştır.
Aynı Kanunun 01.01.2003 tarihinden itibaren geçerli olan 4783 sayılı Kanunla değişik mükerrer 81’inci maddesinin 1’inci fıkrasında, değer artışında safi kazancın, elden çıkarma karşılığında alınan para ve ayınlarla sağlanan ve para ile temsil edilebilen her türlü menfaatlerin tutarından, elden çıkarılan mal ve hakların maliyet bedelleri ile elden çıkarma dolayısıyla yapılan ve satıcının uhdesinde kalan giderlerin ve ödenen vergi ve harçların indirilmesi suretiyle bulunacağı, 4’üncü fıkrasında, menkul kıymetlerin elden çıkarılmasında, iktisap bedelinin tevsik edilememesi halinde Vergi Usul Kanununun 266’ncı maddesinde yazılı itibari değerinin iktisap bedeli olarak kabul edileceği, aynı maddenin son fıkrasında ise, mal ve hakların elden çıkarılmasında iktisap bedelinin, elden çıkarılan mal ve hakların elden çıkarıldığı ay hariç olmak üzere Devlet İstatistik Enstitüsünce belirlenen Toptan Eşya Endeksindeki artış oranında artırılarak tespit edileceği hükme bağlanmıştır.
Hisse senetlerinin elden çıkarılmasından doğan kazançların vergilendirilmesine ilişkin 23.03.2000 tarih ve 23990 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 232 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinin -Sermaye Artırımları Dolayısıyla Sahip Olunan Hisse Senetlerinin İktisap Tarihi:” başlıklı bölümünde;
“Hisse senetlerinin elden çıkarılmasından doğan kazançların vergilendirilmesinde, sermaye ve kar yedeklerinin sermayeye eklenmesi dolayısıyla sahip olunan hisse senetlerinin iktisap tarihi olarak, daha önceden sahip olunan hisse senetlerinin iktisap tarihi esas alınacaktır.
..................
Şirketler tarafından sermaye artırımına gidildiği durumlarda, ortaklar rüçhan haklarını kullanmak suretiyle artırılan sermayeyi temsil eden hisse senetlerini almaktadırlar. Hisse senedi sahipleri tarafından rüçhan hakkı kullanılmak suretiyle itibari değerleri ödenerek sahip olunan hisse senetleri yönünden de iktisap tarihi olarak sahip olunan eski hisse senetlerinin iktisap tarihi esas alınacaktır. Ortakların rüçhan haklarını sınırlamak suretiyle sermaye artırımını temsil eden hisse senetlerinin satılması durumunda ise yeni bir alım işleminin gerçekleştiği kabul edilecektir.” açıklamasına yer verilmiştir.
Bu açıklamalara göre, satışa konu olacak hisse senetlerinin, ortağı olduğunuz ..........’nin 2006 yılında gerçekleştirdiği sermaye artırımının, sermaye veya kar yedeklerinin sermayeye eklenmesi suretiyle iktisap edilmesi ile rüçhan hakkı kullanılmak suretiyle edinilmesi hallerinde, söz konusu hisse senetlerinin iktisap tarihi olarak daha önceden sahip olunan hisse senetlerinin iktisap tarihinin esas alınması, bu tarihin 01.01.2006 tarihinden önceki bir tarih olması halinde, söz konusu hisse senetlerinin iktisap bedelinin, bu kıymetlerin elden çıkarıldığı ay hariç olmak üzere Devlet İstatistik Enstitüsünce belirlenen Toptan Eşya Endeksindeki artış oranında artırılarak tespit edilecek bedeli dikkate alınarak hesaplanacak kazançtan, istisna tutarı olan 13.000 YTL.’nin düşüldükten sonra kalan tutarın tamamının beyan edilmesi gerekir.
Öte yandan, sermaye artırımının bedelli olması ve rüçhan hakkı kullanımının söz konusu olmaması veya rüçhan hakkını sınırlamak suretiyle gerçekleştirilmesi hallerinde, yeni hisse senetlerinin 2006 yılında iktisabı söz konusu olup, bu şekilde iktisap edilen hisse senetlerinin satışından elde edilecek gelirin Gelir Vergisi Kanununun geçici 67’nci maddesi gereğince vergilendirileceği tabiidir.