İşçinin işverene veya işyerine verdiği zarardan ötürü iş akdinin feshi</span></span>
</span>

YARGITAY KARARLARI / Av. Ali Yüksel - Av. Cihan AVCI


Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 31.03.2008 gün 2007/29966 E. 2008/7020 K.
sayılı ilamında işçinin kusuru, kastı veya savsaması ile işyerindeki
makine, alet veya ham - mamul maddelere verdiği zarardan ötürü iş
akdinin feshinde hangi esaslara göre hareket edileceği göstermiştir.
Karar uygulamada sık sık karşılaştığımız bir haklı neden olan 4857
sayılı İş Kanunu'nun 25. maddesinin II. fıkrasının ı bendine ilişkin
olması açısından son derece önemlidir. Yargıtay, kararında işçinin
işverene verdiği zarar sebebine, bir diğer ifade ile özen borcuna
aykırılık sebebine dayalı fesihlerde hangi ilkelere göre değerlendirme
yapılacağını ve bunun ne şekilde ispat edilebileceğini açık şekilde
izah etmiştir.

İncelememize konu kararda, davacı, feshin
geçersizliğine ve ise iadesine karar verilmesini istemiştir. Yerel
mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır.

Yargıtay dosyayı
temyiz mercii olarak incelemiş ve yerel mahkemenin kararını bozmuştur.
Yargıtay öncelikle işverenin yönetim hakkı kapsamında verdiği
talimatlara işçi uymak zorunda olduğunu belirtmiştir. İşçinin
talimatlara uymamasının, işverene duruma göre iş sözleşmesinin haklı ya
da geçerli fesih hakkı vereceği belirtilmiştir. İş Kanunu'nun 25'nci
maddesinin II'nci bendinin (h) fıkrası, işçinin yapmakla görevli
bulunduğu görevleri, kendisine hatırlatıldığı halde yapmamakta ısrar
etmesini, bir haklı fesih nedeni olarak kabul etmektedir. Buna
karşılık, yukarıda da ifade edildiği üzere, İş Kanunu'nun gerekçesine
göre, işçinin "işini uyarılara rağmen eksik, kötü veya yetersiz olarak
yerine getirmesi" geçerli fesih nedenidir. İşçi görevini uyarıya
rağmen, hiç yerine getirmezse işveren haklı nedenle derhal, eksik,
kötü, yetersiz bir biçimde yerine getirirse süreli, geçerli fesih
hakkını kullanabilecektir.

Kuşkusuz hiçbir kimse sürekli olarak
hatasız çalışamaz. Bu sebeple, bir iş ilişkisinde her yapılan hatalı
üretim veya hizmet, iş sözleşmesini fesih hakkı vermez. Özellikle bir
işçiden yapması beklenebilecek ortalama üretim veya hizmet hatası iş
sözleşmesinin fesih nedeni olamaz.

Ancak, bir işçiden yapması
beklenebilecek hata payının, bir başka anlatımla tolerans sınırının
üstünde hatalı bir üretim veya hizmet, iş sözleşmesinin feshi açısından
önem arz edebilir.

İş Kanunu'nun 25'inci maddesinin II. bendinin
(ı) bendine göre, işçinin kendi isteği veya savsaması yüzünden
işverenin malı olan veya malı olmayıp da eli altında bulunan
makineleri, tesisatı veya başka eşya ve maddeleri otuz günlük ücretinin
tutarıyla ödeyemeyecek derecede hasara ve kayba uğratması haklı fesih
nedenidir. Bu hükümden hareketle, işçinin bu miktara ulaşmamakla
beraber işverenin malına zarar vermesi geçerli fesih nedeni
sayılmalıdır. Buna karşılık meydana gelen zarar işçiye kişisel bilgi ve
ehliyeti dışında bir iş verilmesinden kaynaklanıyorsa, geçerli nedenin
varlığı kabul edilmemelidir. Çünkü böyle bir durumda işçinin özen
yükümlülüğünün ihlalinden bahsedilemez. Keza, işçinin ehemmiyetsiz
miktara ulaşan zararlarından dolayı iş sözleşmesi geçerli şekilde
feshedilememelidir. İşçinin işverene ait eşya, alet ve edevatı,
tesisatı işverenin özel izni olmaksızın özel amaçlı olarak kullanması
hali de işçinin davranışından kaynaklanan geçerli fesih nedeni
sayılabilecektir. Burada, özel amaçlı olarak kullanım sonucu işverene
ait eşyanın, zarara uğramış olması şart değildir.</span>Dünya Gazetesi