IBAN, para transferlerinin yanlış hesap numaralarına yapılmasını önlemek amacıyla ilk olarak Avrupa Birliği ülkelerinde ortaya çıkmış bir hesap numarası standardıdır.
Her ülkenin ve her bankanın hesap numaralarının uzunlukları ve biçimleri farklı olduğundan, bir başka bankadaki bir hesaba para transferi yapmak için bankalara başvuran müşteriler yanlış hesap numarası kullandıklarında, karşı bankada paranın aktarılacağı doğru adres bulunamamakta; havale göndericiye geri dönmektedir. Bankalarda zaman ve iş gücü kaybına neden olan bu durumlarda, aktarılacak paranın doğru adresini bulmak için alıcı bankada birçok işlem yapıldığından, göndericiden ek masraflar tahsil edilmektedir. Bu olumsuzluğun önlenmesi için Avrupa Birliği'ndeki tüm ülkelerinin para transferlerinde ortak bir hesap numarası standardı kullanması sağlanmıştır. IBAN veya uzun haliyle International Bank Account Number (Uluslararası Banka Hesap Numarası) adı verilen bu hesap numarası standardı, para transferlerindeki bu olumsuzlukları önleyecek özelliklere sahiptir.
Türkiye için IBAN numarası 26 hanedir
Avrupa Birliği Standardı çerçevesinde en fazla 34 basamak uzunluğunda olan IBAN’ın ilk iki hanesi, tüm ülkelerde standart olmak üzere ait olduğu hesabın ülke kodunu ve iki haneli kontrol rakamını içermektedir. Kontrol rakamları, IBAN’ın içerisinde bulunan diğer rakamlar üzerinde bir takım hesaplamalar yapılarak ulaşılabilen rakamlardır. Bu hesaplamalar standart ve herkesçe bilinen bir yöntem ile yapılmaktadır ve IBAN kullanan bütün ülkeler kontrol basamaklarını bu hesaplama standardına uygun şekilde hesaplamaktadır. Bu nedenle, IBAN’ın içerisindeki basamaklardan biri veya fazlası yanlış veya eksik yazılırsa, yukarıda sözü edilen standart hesaplama yapıldığında IBAN’ın içerisindeki kontrol rakamından farklı bir rakama ulaşılacak ve IBAN’ın yanlış olduğu anlaşılacaktır 34 basamak uzunluğunu aşmamak ve ilk 4 hanede ülke kodu ile kontrol basamaklarını içermek koşulu ile her ülke kendisine ait IBAN’ların basamak sayısı ve biçimini gösteren ülke IBAN standardını serbestçe belirleyebilmektedir.