<div id="ctl00_ortayer_haberBaslik" ="haberBaslik">Afetzede işverenin 4 hakkı!</div>
<div id="ctl00_ortayer_haberOzet" ="haberOzet">Geçtiğimiz hafta Tekirdağ ve İstanbul'da yaşanan sel felaketi, geride pek çok gözü yaşlı insan ve büyük maddi zararlar bıraktı. </div>
<div id="ctl00_ortayer_haberMetni" ="haberMetni">Ölümler
için rahmet ve sabır dilemekten başka bir şey elden gelmiyor. Ancak
maddi zararlar için elbette yapılabilecekler var. Bu anlamda İsmail Kökbulut üstadım, pazartesi günkü köşesinde vergi mevzuatı açısından afetzedelere çok faydalı tavsiyelerde bulundu. Biz de iş ve sosyal güvenlik mevzuatı açısından afetzede işverenlerin ve çalışanların haklarına değinelim.</span>
1- Kısa çalışma ödeneğine başvurabilirsiniz</span></span>
Bir işverenin çalışanları için kısa çalışma ödeneği talebinde bulunabilmesi için gerekli şartlardan birisi de zorlayıcı sebeplerdir. Nitekim
yönetmelik gereği zorlayıcı sebeplerle işyerindeki haftalık çalışma
sürelerinin geçici olarak önemli ölçüde azalması veya işyerinde
faaliyetin tamamen veya kısmen geçici olarak durması halleri, kısa çalışma ödeneği alabilmek için mazeret sayılmıştır. Bu
zorlayıcı sebeplere en müşahhas örnek ise yaşadığımız sel felaketidir.
Bu imkândan yararlanacak işverenin Türkiye İş Kurumu müdürlüklerine
yazılı olarak başvurması yeterli. Çalışma Bakanlığı gerekli incelemeyi
yaptıktan sonra talep uygun görülürse, ödeneğe hak kazanan çalışanlara 6 ay boyunca 415 TL ile 832 TL arasında ödeme yapılacak.</span>
2- Prim borçlarına erteleme</span></span>
Yaşadığımız sel felaketi, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı tarafından "Genel Hayata Etkili" olarak nitelendirildi. Dolayısıyla SGK'nın, afetzede işverenlerin afetten önceki ve sonraki prim borçları ile prim belgelerinin verilme sürelerini istediği kadar erteleme
yetkisi var. Kurum bu konuda ne kadar bir ertelemeye gideceğini henüz
belirlemiş değil ancak önümüzdeki günlerde bu konuya açıklık
getirilecektir. </span>
3- Esnafın primine de erteleme</span></span>
Küçük esnaf ile işverenlerin eski adıyla Bağ-Kur, yeni adıyla 4/b sigortalılıklarından dolayı ödemeleri gereken şahsi prim borçları da erteleme kapsamında yer alıyor. Bu ertelemenin süresi de yukarıda ifade ettiğimiz SGK kararıyla netleşecektir.</span>
4- Sağlık sigortası devletten</span></span>
Yaşanan
sel felaketinin genel hayata etkili olarak kabul edilmesi, afet
bölgesindeki işveren, çalışan ve diğer tüm vatandaşların sağlık
harcamalarının devlet tarafından karşılanması anlamına geliyor. Yani afetzedeler doğrudan genel sağlık sigortalısı kabul
edilecekler. Bu imkândan yararlanabilmek için, afet sebebiyle sosyal
güvencesinden yoksun kalanların SGK müdürlüklerine başvurmaları yeterli
olacak. </span>
Okur sorularına cevaplar...</span></span>
Emekli malulün eşine yardım var mı?</span></span>
Soru: </span>Sadettin
Bey, amcam Behçet hastalığı sonucu görme yetisini kaybetti. Bu yüzden
%100 özürlü raporuyla malulen emekliye ayrıldı. Yengem ise mevsimlik
işçi olarak tütün fabrikasında çalışmakta, çalışmadığı dönemlerde de
isteğe bağlı sigortasını ödemektedir. Sigorta gün toplamı bitmiş ancak
yaşından dolayı 1.5 yıl daha emekliliğini beklemek zorunda. Amcam %100
özürlü ve bakıma muhtaç olduğu için yengemin 1.5 yıl beklemeden emekli
olabileceğine dair bilgi aldık. Bu doğru mudur? Eğer böyle bir şey söz
konusuysa mevsimlik olarak çalıştığı tütün fabrikasından kıdem
tazminatını nasıl alabiliriz? Öte yandan yengem 1.5 yıl beklemek
zorunda ise, amcam bakıma muhtaç olduğu için yengeme maaş bağlanması
söz konusu olabilir mi? Savaş Yörük</span>
Cevap: </span>Değerli okurum, yengeniz emeklilik için gereken sigortalılık süresi ve prim gün sayısını doldurmuşsa, yaşı doldurmayı beklemeksizin şu an ki işinden kıdem tazminatını alarak ayrılabilir.
Tabii kıdem tazminatına hak kazanmışsa. Mevsimlik işlerde genelde 1 yıl
dolmadan çıkış verildiğinden, kıdeme hak kazanmamış olabilir. Kıdem
tazminatını alıp işten ayrılsa bile emekli aylığı 1.5 yıl sonra
bağlanır. </span>
Öte
yandan yengeniz bulunduğu ildeki sosyal hizmetler müdürlüğüne başvurur
ve yapılan incelemede şartları uygun bulunursa, amcanızdan dolayı evde bakım ücreti verilebilir. </span>
Bağ-Kur'dan SSK'ya geçeyim mi?</span></span>
Soru: </span>Ben
27.07.1966 doğumluyum. 05.03.1980 tarihinde SSK'lı işe girişim oldu.
SSK prim gün sayım 691'dir. 01.08.2006'dan beri Bağ-Kur'luyum. 550
günlük askerlik süremi SSK'dan mı yoksa Bağ-Kur'dan mı borçlanayım.
Acaba SSK'ya geçsem daha erken mi emekli olurum? Y. Hüseyin Karataş</span>
Cevap: </span>Değerli
okurum, bugün itibarıyla SSK'ya (4/a) geçerseniz 5000 prim gününü
doldurduğunuz tarihte emekli olursunuz. Eğer Bağ-Kur'da (4/b) devam
ederseniz emeklilik için 9000 günü doldurduktan sonra 58 yaşınızı
beklemeniz gerekir. Yani Bağ-Kur'da kalmanız, emeklilik tarihinizi
yaklaşık 15 yıl geciktirir. Askerliğinizi ise her halükarda SGK'ya
borçlanacaksınız. </span></div>
Bugün / Sadettin Orhan