Vergi inceleme elamanlarına açık mektup</span>

Zeki GÜNDÜZ / </span>VERGİ PORTALI</span>







Değerli dostlar,

Yüz
yüze, tek tek sizlere mükelleflerin söylemekte güçlük çektiği bazı
hususları eski bir meslek mensubu olmamın da verdiği haleti ruhiye ile
paylaşayım istedim.

1. Defter ve belgeleri teslim alırken tutanak

Değerli
dostlar, mükellefler sizden teslim ettikleri defter ve belgeler için
teslim tutanağı istemekten çekiniyor. Çünkü tutanak talep ettiğinde
terslenebiliyor.

Oysa böyle bir talebe gerek olmaksızın teslim
edilen belgelerin bir teslim tutanağına bağlanması doğal akış içinde
talep olmaksızın sağlanmalı.

Sadece şu an incelemekte olduğunuz şirketlerin kaçı için bu tutanağı tanzim ettiniz?

2. İncelemeye başlarken tutanak

Son
zamanlarda giderek oturduğunu düşündüğümüz bu konuda da halen
uygulamada standart bir yaklaşım görmüyoruz. Oysa yasada, incelemeye
başlarken inceleme konusunun mükellefe izah edilmesi gereği ifade
ediliyor.

3. Bilgi isteme yazıları

Değerli dostlar gerek
inceleme sırasında, gerekse inceleme dışında istenen bilgiler bazen
işletmelerde büyük iş yükleri yaratıyor. Bu durum yanlış anlaşılır
endişesi ile sizlere seslendirilemeyebiliyor.

Bazen çok kısa zamanda, art arda, oldukça yüklü (hazırlığı zaman gerektiren) bilgi isteme yazılarıyla karşı karşıya kalıyoruz.

4. Tutanak taslağını paylaşmama

Sık
rastladığımız en önemli sorun tutanak alınması aşamasında karşımıza
çıkıyor. Tutanakta defter belgelerde yer alan hususların teyidi (adeta
fotoğraf çekme) olduğu müddetçe sorun yok. Ama çoğu zaman tutanaklarda
mükellefe sorulan sorulara ve mükellef tarafından konuya ilişkin
yapılan açıklamalara da yer veriliyor. İşte mesele bu açıklamalarda
yaşanıyor. Böyle bir açıklama isteniyorsa hangi sorular yöneltilecekse
önceden paylaşılırsa mükellef de hazırlanır ve cevabını sunar.

Kısa
bir zaman diliminde, sorulara muhatap edip, cevaplar alıp, sonrasında
da bu cevapları inceleme raporunda dayanak olarak kullanıyor olmanın
hukukiliği tartışılır geliyor.

Bırakın soru ve anında alınmaya
çalışılan cevapları, bazen defterlere dayandırılan bilgilerde de
tutanak tanzimi sırasında kısa zaman diliminde kontrol edilemediğinden
hatalar çıkabiliyor.

5. YK başkanı ile görüşme ısrarı

Değerli
dostlar, bazen incelemeye başlanırken "patronu veya yönetim kurulu
başkanını göreceğim" ısrarı ile de karsılaşabiliyoruz.

Büyük bir
şirketse YK başkanının konuyla ilgili bir bilgisi ve ilgisi, hatta
yetkisi olmuyor. Haliyle de adamlar görüşmekten çekiniyor ve konuyla
ilgili yetkili ve bilgili şirket yetkililerinin muhatap olmasını
istiyorlar.

6. İncelemelerin çok zaman alması

Değerli
dostlar, biliyorum ki üzerinizdeki iş yükü fazla. Bu nedenle de daha
ziyade zaman aşımlı işlere odaklanıyor ve bu nedenle de incelemeleri
süratle neticelendiremiyorsunuz.

Mükellef açısından bakıldığında
da sürekli açık kalan bir sorun sözkonusu. Hangi konuda nasıl bir
eleştiri geleceğini bilmeden, yıllarca belki de eleştirilecek
uygulamalara devam ederek riski artırıyor olma durumu var.

Bu arada da eğer bir eleştiri yapılırsa her ay %2.5 aylık gecikme faizi de inceleme boyunca işlemeye devam ediyor.

7. Konuların açıkça izah edilmemesi

Değerli
dostlar, en azından bir üstte ele aldığımız konu nedeniyle, şayet
eleştiri konusu belli ise bu hususu şirketle açıkça paylaşmakta fayda
var ki en azından inceleme dönemi boyunca hatalı uygulamasına belki son
verebilme imkanı bulsun.

8. Eleştiri bulunamazsa kabul raporu

Değerli
arkadaşlar, bazen incelemenin sonucu ille eleştiri ile bitmeliymiş gibi
bir düşüncede olduğunuz hissine kapılıyoruz. Eleştirilecek bir konu
yoksa lütfen kabul raporu yazmaktan imtina etmeyin.

9. Yerleşik uygulamalara aykırı iddialarda tutum ne olmalı?

Değerli
arkadaşlar, mükellefler için inceleme elamanı da vergi idaresinin başka
herhangi bir birimi de bir. Vergi idaresinin yerleşik uygulamalarının
aksini iddia ederken konunun önce idari aşamada, kendi içinizde
halledilmesi yoluna gidilmesini bekliyoruz.

10. Tarhiyat öncesi uzlaşma

Tarhiyat
öncesi uzlaşmalarda sıkıntı yaşanıyor. Çoğu zaman inceleme raporu
üzerinde tartışabilme imkanı bulunamıyor. Oysa incelemeyi yapan birime
daha kolay izah edip tarhiyatla ilgili teknik konuları da konuşabiliyor
olmamız lazım.

11. Tarhiyat sonrası uzlaşmaya takınılan tavır

Tarhiyat
sonrası uzlaşma müessesesinin mevcut inceleme elemanlarının psikolojik
baskısı altında kaldığını ve bu nedenle de uzlaşma komisyonlarında
müesseseyi işletme konusunda isteksizlikler müşahede ediyoruz.

Oysa bu müessese her şeyin yargıya gitmemesi konusunda önemli bir işlev görüyor. Bu müessesenin yıpratılmaması gerekiyor.

12. Yargı kararlarına rağmen ısrar

Değerli
arkadaşlar, yargı kararlarına rağmen bazı konularda, o zamana kadar
oluşan kararları göz ardı ederek ısrar tavrı görüyoruz. Oysa yargı, bir
konunun oturtulmasında, bir konudaki tartışmaları sona erdirerek
uygulamaya yön vermede en önemli ayaklardan biri.

13. Bir mükellefin tüm dönemlerini incelerken haksız rekabet yaratıyor olabilirsiniz

İncelemelerde
adaletin gözetilmesi, haksız rekabete yol açılmaması da önemli bir
unsur olmalı. Bir konuda o konuyla ilgili olabilecek tüm mükelleflere
düzen getirme gayretine girilmeli. İncelemeler, düzeni sağlama,
uygulama birliği sağlama, yanlışta ısrar edeni hizaya getirme mantığı
ile yapılıyor olmalı.

Aksi takdirde kolay matrah farkı avcılığına dönüşür ki yararı tartışılır bir hal alır.

14. Dava dilekçelerindeki savunma ifadeleri size hakaret değil

Bazen
dava dilekçelerindeki savunmaların da incelemeyi yapan arkadaşlarımızda
rahatsızlık yarattığını müşahede ediyoruz. Lütfen kişisel almayın. Dava
aşamasındaki savunma mükellefin can havliyle mevcut bir mali yükten
kurtulabilmek için yaptığı açıklamalar.





Dünya Gazetesi
</span>