Okurlarımızın en fazla merak ettiği ve soru yönelttiği konulardan
birisi de evlenen kadın işçilerin ihbar-kıdem tazminatı hakkıdır.
Sorular birikince kısa kısa açıklamakta yarar gördük.

1475 Sayılı Mülga İş Kanunu’nun 14’üncü maddesindeki düzenlemeye göre; İş Kanunu kapsamındaki bir işyerinde çalışan “Kadının evlendiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde kendi rızası ile iş sözleşmesini sona erdirmesi durumunda,”kıdem tazminatı almaya hak kazanacağı hükme bağlanmıştır.

Bu
hükme istinaden kadın işçinin kıdem tazminatı alabilmesi için
öncelikle, iş sözleşmesinin devam ediyor olması gerekmektedir. Yani,
işten ayrıldıktan sonra evlenen kadın işçiye kıdem tazminatı ödenmesi
mümkün değildir. Yine, kadın işçinin iş sözleşmesinin kıdem tazminatı
almasını hak etmeyecek şekilde sona ermesinden bir süre sonra, evlenme
nedeniyle kıdem tazminatı talep etmesi halinde, işçiye kıdem tazminatı
ödenmesi söz konusu olmayacaktır.

Tazminat bir yıl içinde istenmeli

Konuyu
biraz daha açacak olursak; Evlenme nedeniyle iş sözleşmesini yasal
evlenme tarihinden itibaren bir yıl içerisinde fesheden kadın işçi,
yasal olarak haklı fesih yapmaktadır ve bu fesih, kendisine diğer kıdem
tazminatını hak ediş şartlarını taşıyorsa, kıdem tazminatını talep
hakkını vermektedir. Mülga İş Kanunu’nun söz konusu 14’üncü maddesinde
hükme bağlanan kadın işçinin evlenme nedeniyle haklı fesih hakkı,
işçinin haklı nedenle fesih hakkını hükme bağlayan 4857 sayılı İş
Kanunu’nun 24’üncü (1475 Sayılı Mülga İş Kanunu’nun 16’ncı) maddesi
dışında ve kıdem tazminatı hakediş bakımından istisnaen bildirim
sürelerine gerek göstermeyen özel bir düzenlemedir. Bu nedenle iş
sözleşmesinin belirli veya belirsiz süreli olması, kadın işçinin haklı
fesih hakkını kullanmasında farklılık oluşturmamaktadır. Her iki halde
de kadın işçi, bildirim süresi beklemeksizin iş sözleşmesini feshederek
kıdem tazminatını işverenden alacaktır. Yargıtay kararlarında da bu husus istikrar kazanmıştır.

Erkek
işçinin, evlendikten sonra bir yıl içinde bu madde hükmüne istinaden
hizmet akdini feshetme yetkisi olmadığı gibi, işverenin de bu maddeye
dayanarak kadın işçinin iş akdini feshetmesi yetkisi bulunmamaktadır.

Eski kocayla evlenme

Kadın
işçi, kanuna karşı hile yolunu seçerek, sürekli birlikte yaşadığı
halde, hile için boşandığı eşiyle kısa sürede tekrar evlenerek, kanunun
kadın işçiye verdiği, evlenme nedeniyle haklı fesih hakkı yetkisini
kullanırken iyiniyetli olunmaması, yani hakkın kötüye kullanılması ve
yasanın amacıyla bağdaştırılmasının mümkün olmaması nedeniyle kıdem
tazminatına hak kazanamayacaktır.

Başka yerde çalışma

Uygulamada
karşılaşılan sorunlardan bir diğeri de, evlendikten sonra bir yıl
içinde belirsiz süreli hizmet akdini feshederek kıdem tazminatı alan
kadın işçinin, bir süre sonra başka bir işyerinde çalışmasıdır.
Yargıtay, bu konuda verdiği kararlarda esas olarak kadın işçinin bu
hakkı kötüye kullanıp kullanmadığına bakarak değerlendirme yapmaktadır.
Yargıtay genellikle, kadın işçinin bir işyerinde çalışmakta iken
evlenmesi ve bir yıl içinde hizmet akdini feshetmesinin işçinin çalışma
hakkını kaybetmesi anlamına gelmediği, sırf kıdem tazminatı alabilmek
için hizmet akdinin feshedildiğine ilişkin yeterli ve inandırıcı delil
olmaması halinde, kadın işçinin kıdem tazminatı isteyebileceğine
hükmetmektedir.

İhbar süresi verilmez

1475 sayılı Mülga
İş Kanunu’nun yürürlükteki 14’üncü maddesinde, kadın işçinin evlenme
nedeniyle iş sözleşmesini feshinde, işçinin ihbar öneli vermesi
konusunda açık bir düzenleme bulunmamaktadır. Ancak, uygulamada, yargı
kararlarında, kadın işçinin evlenme nedeniyle hizmet akdini feshederken
herhangi bir bildirim süresi -öneli- verilmesine gerek bulunmadığı
kabul edilmektedir.





Star / Resul Kurt