<blockquote id="" style="padding: 0pt; clear: left;">
<div style="margin: 0in 0in 0pt;">Gerçek
kişilerin kapalı veya aile tipi olarak adlandırılan anonim şirketlerde
sahip oldukları hisse senetlerini elden çıkarmaları yoluyla
sağladıkları kazançlar, Gelir Vergisi Kanunumuzun mükerrer 80. maddesi
kapsamında değer artış kazancı olarak kabul edilmiştir. Bu yazımızda bu
kazançların vergilendirilmesini irdeleyeceğiz. Borsada işlem gören
senetler ise bu yazımızın konusu dışındadır.</span></div>
<div style="margin: 0in 0in 0pt;">Anılan
maddede, miras yahut bağış gibi yollarla karşılıksız (ivazsız) olarak
iktisap edilenler hariç olmak üzere tam mükellef kurumlara ait hisse
senetlerinin iktisap tarihinden itibaren iki yıl içinde veya iktisaptan
evvel elden çıkarılmasından sağlanan kazançların değer artış kazancı
olarak vergiye tabi olduğu hükme bağlanmıştır. Maddeye göre ivazsız
elde olunan hisse senetlerinin elden çıkarılması ile bir bedel (ivaz)
karşılığı edinilen hisse senetlerinin iktisap tarihinden itibaren iki
yıl geçmesinden sonra sağlanan kazançlar gelir vergisinin konusuna
girmemektedir. </span></div>
<div style="margin: 0in 0in 0pt;">Ancak
hemen belirtelim ki bu düzenleme, gerçek kişilerin sahibi oldukları
hisse senetleri için geçerlidir. Dolayısıyla ticari işletmelere dahil
hisse senetlerinin elden çıkarılmasından elde edilen kazançlar için
geçerliliği yoktur.</span></div>
<div style="margin: 0in 0in 0pt;">Hisse
senetlerinin iktisap tarihinden itibaren iki yıl geçtikten sonra elden
çıkarılması halinde doğan kazancın vergilendirilmeyecek olması, hisse
senedinin iktisap tarihinin bilinmesini önemli kılmaktadır. Bu nedenle,
hisse senedi alım satımı yapanların vergisel yükümlülüklerini tam
olarak yerine getirebilmeleri açısından hisse senetlerinin iktisap
tarihini bilmeleri gerekmektedir.</span></div>
<div style="margin: 0in 0in 0pt;">Burada
karşılaşılan sorunlardan birisi de şirketlerin iç kaynaklı sermaye
artırımları dolayısıyla edinilen bedelsiz hisse senetlerinde, iki aylık
sürenin nasıl hesap edileceğidir. Maliye Bakanlığı'nın 232 Sayılı Gelir
Vergisi Genel Tebliği'nde kabul ettiği görüşe göre, hisse senetlerinin
elden çıkarılmasından doğan kazançların vergilendirilmesinde,
şirketlerin yeniden değerleme fonlarını, gayrimenkul satış kazançlarını
veya geçmiş yıl kârlarını yahut benzeri iç kaynaklarını sermayeye
eklemeleri dolayısıyla sahip olunan hisse senetlerinin iktisap tarihi
olarak, daha önceden sahip olunan ve bedelsiz hisse senedinin elde
edilmesine kaynaklık eden hisse senetlerinin iktisap tarihi esas
alınacak ve süre buna göre hesaplanacaktır.</span></div>
<div style="margin: 0in 0in 0pt;">Şirketlerin
dış kaynaklı sermaye artırımlarından edinilen bedelli hisse
senetlerinin iktisap tarihini tespit açısından ise bu senetlerin rüçhan
haklarına bağlı olarak elde edilip edilmediğine göre bir ayrım söz
konusudur. Anılan Genel Tebliğ açıklamasına göre, hisse senedi
sahipleri tarafından rüçhan hakkı kullanılmak suretiyle itibari
değerleri ödenerek sahip olunan hisse senetleri yönünden iktisap tarihi
olarak, sahip olunan ve rüçhan hakkını sağlayan eski hisse senetlerinin
iktisap tarihi esas alınacaktır. Buna karşılık ortakların rüçhan
hakları sınırlanmak suretiyle yapılan sermaye artırımlarında, bir başka
deyişle rüçhan haklarına dayanılmayarak edinilen hisse senetlerinde ise
ortaklarca yeni bir alım işleminin gerçekleştiği kabul edilerek, bu
satılan yeni hisselerin iktisap tarihine itibar edilecektir. </span></div>
<div style="margin: 0in 0in 0pt;">Belirli
bir şirketin hisse senedinden değişik tarihlerde alımlar yapıldıktan
sonra, alınan hisse senetlerinin bir kısmının elden çıkarılması halinde
mükellefler elden çıkarılan hisse senetlerinin hangi işlemle veya hangi
tarihte alınan hisse senetleri olduğunu bizzat kendileri
belirleyecektir.</span></div>
<div style="margin: 0in 0in 0pt;">Buradaki
kazancın tespitinde, satış bedelinden elden çıkarılan hisse
senetlerinin maliyet bedelinin düşülmesi gerekmektedir. Maliyet bedeli,
iktisadi bir kıymetin iktisap edilmesi dolayısıyla yapılan ödemelerle
bunlara müteferri bilumum giderlerin toplamıdır (VUK. md. 262).</span></div>
<div style="margin: 0in 0in 0pt;">Ancak
bazı hallerde maliyet bedelinin özel olarak hesaplanması
gerektirmektedir. Şirketlerin iç kaynaklarından sermaye yedeklerini
sermayelerine eklemeleri yoluyla artırımında bulundukları hallerde, bu
işlem sonrasında, gerek önceden sahip olunan gerekse sermaye artırımı
dolayısıyla alınan hisse senetlerinin maliyet bedeli, daha önce sahip
olunan hisse senetlerinin maliyet bedelinin, sermaye artırımı
sonrasında sahip olunan toplam hisse senedi sayısına bölünmesi
suretiyle tespit edilecektir. Şirketlerin kâr yedeklerini kullanmak
suretiyle sermaye artırımında bulundukları hallerde ise bu işlem
dolayısıyla sahip olunan hisse senetlerinin maliyet bedeli, daha önce
sahip olunan hisse senetlerinin maliyet bedeliyle yeni alınan hisse
senetlerinin itibari değerleri toplamının sermaye artırımı sonrasında
sahip olunan toplam hisse senedi sayısına bölünmesi suretiyle
hesaplanacaktır. </span></div>


Bu konuya gelecek yazımızda da devam edeceğiz.
</span>


</span>

Bumin Doğrusöz / Referans
</span>
</blockquote>