<blockquote id="" style="padding: 0pt; clear: left;">
<div style="margin: 0in 0in 0pt;">Türkiye
2009 yılı yazını geride bırakırken bazı ekonomik sorunlarla karşı
karşıyadır. Öncelikle ülkemizde talep yetersizliğinden kaynaklanan
üretim ve tüketim azalışı yanında işsizliğin giderek artması dikkat
çekicidir.</span></div>
<div style="margin: 0in 0in 0pt;">Yaşanan
ekonomik sorunlar bütçe dengesini de bozmuş, vergi gelirlerinde ortaya
çıkan düşüş gün geçtikçe etkisini gösterir hale gelmiştir.</span></div>
<div style="margin: 0in 0in 0pt;">Gerçekte
ülkemizde uygulanan ekonomi politikaları sonucunda sermayeye bağımlılık
artmış ve sermaye ile diğer üretim faktörleri arasında denge giderek
bozulmuştur. Bu bağlamda da piyasada zorunlu tüketim mallarındaki fiyat
artışlarını göz ardı ederek ve Türk Lirası'nı da aşırı değerli tutmak
suretiyle ekonomiyi rahatlatma eğilimi mevcut sorunları daha da
artırmaktadır.</span></div>
<div style="margin: 0in 0in 0pt;">Bir
başka açıdan ülkemizde faaliyet gelirleri süratle azalmakta ve gelir
dağılımı bozulmaktadır. Buna bağlı olarak mevcut borçların geri
ödenmesi zorlaşmaktadır. Konut satışları artarken, kredili konut
edinenlerin kredi borçlarını ödemekte zorlandıkları gözlenmektedir.</span></div>
<div style="margin: 0in 0in 0pt;">Kredi
kartı borçlularına tanınan ödeme kolaylıklarına rağmen, yapılan yasal
düzenleme ile sağlanan taksitli ödeme olanaklarından yararlanmak
isteyenlerin beklenen sayıda olmadıkları anlaşılmıştır.</span></div>
<div style="margin: 0in 0in 0pt;">Yaşanan
tüm bu sorunlar bütçe dengesini de bozmaya başlamıştır. Bütçe açığı
yılın ilk yarısında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 1310 (bin üç
yüz on) artmış bulunmaktadır. Bir başka açıdan 2009 yılının ilk altı
ayında bütçe gelirlerinin ancak yüzde 40,5'i tahakkuk etmiştir.</span></div>
<div style="margin: 0in 0in 0pt;">Maliye
Bakanlığı Haziran 2009 ayı bütçe gerçekleşme raporuna göre geçen yıl
ocak-haziran döneminde 1 milyar 917 milyon TL fazla veren merkezi
yönetim bütçesi 2009 yılının aynı döneminde 23 milyar 205 milyon TL
açık vermiştir.</span></div>
<div style="margin: 0in 0in 0pt;">Bütçe
gelirleri azalırken bütçe giderlerinde gözlenen artış uygulamacıları
endişeye sevk etmektedir. Ülkemizde bir süredir gerçekleştirilmeyen
vergi reformu nedeniyle Türk vergi sistemi etkinliğini ve verimliliğini
kaybetmiş idarenin ise gerçekten mali gücü değişik kanallardan elde
edilen vergisiz gelirlerle artan kesim karşısında etkisiz kalmasına
neden olmuştur. </span></div>
<div style="margin: 0in 0in 0pt;">Giderek
harcama olanakları kısıtlanan bir bütçe ile ekonomiye canlandırıcı
müdahalede bulunma olanağı da azalmaktadır. Bu durum ülke ekonomisinin
devlet desteği ile canlandırılabilmesine engel oluşturmaktadır.</span></div>
<div style="margin: 0in 0in 0pt;">Ülkemizde
mali güce göre vergilendirme yapılmamaktadır. Bir başka anlatımla
gerçek gelirler vergilendirilememektedir. 2009 yılının ilk altı ayında
toplam vergi gelirlerinin yüzde 33'ü dolaysız yüzde 67'si ise dolaylı
vergilerden sağlanmıştır. Ancak dolaysız vergilerin de yüzde 91,4'ü
tevkifat ve geçici vergi olarak ödenmiştir. Yaşanan ekonomik küçülme
nedeniyle önümüzdeki altı ayda vergi gelirlerinde azalma devam
edecektir.</span></div>
<div style="margin: 0in 0in 0pt;">Vergi
gelirlerinde en büyük düşüş dış ticaretten alınan vergilerde olmuştur.
Dış ticaretten alınan vergilerin toplamı 2009 yılının ilk altı ayında
2008 yılına göre 4 milyar 221 milyon TL azalmış bulunmaktadır. Bu
azalma oransal olarak 2008 yılına göre yüzde 24,7'dir.</span></div>
<div style="margin: 0in 0in 0pt;">Bir
görüşe göre ülkemizde etkisini hissettiren küresel kriz nedeniyle vergi
gelirlerinde yaşanan kaybı ekonomideki küçülme paralelinde; yine
ekonomide aktif rol üstlenen kurum, kuruluşlar ile gerçek kişilerin
vergi matrahlarında meydana gelen küçülmeden kaynaklanmamaktadır. Çünkü
vergi tahakkukları krize rağmen artarken, toplanabilen yani tahsil
edilen vergide belli bir azalma söz konusudur. </span></div>
<div style="margin: 0in 0in 0pt;">Bu
durumu rakamsal veriler aracılığı ile daha anlaşılabilir hale getirmek
mümkündür. Dünyada yaşanan ekonomik krizin ülkemiz üzerindeki etkisinin
arttığı 2009 yılının ilk altı ayında vergi beyanları yüzde 2,5 oranında
artarken toplam vergi miktarı yüzde 4,4 oranında azalmıştır. Kaldı ki
2008 yılının aynı dönemine göre vergi tahakkukları 2.6 milyar TL
artarken yine aynı dönemde geçen yıla göre 3.7 milyar TL az vergi
toplanabilmiştir.</span></div>
<div style="margin: 0in 0in 0pt;">Mevcut
rakamsal veriler, vergi mükelleflerinin vergi ödemede ya zorluk
çektiklerini veya vergi ödeme görevlerini ihmal ettiklerini
göstermektedir ki her iki hal de vergi idaresini ilgilendiren bir
konudur.</span></div>
<div style="margin: 0in 0in 0pt;">Ülkemizde
vergisel görevlerini tam olarak yerine getirmeyen kesimlerin başında
belediyeler gelmektedir. Maliye'ye 850 bir liranın üzerinde vergi borcu
olan belediye sayısı 213'tür. Bu tablonun ayrıca tartışılması
gerekmektedir.</span></div>
<div style="margin: 0in 0in 0pt;">Dünya
ekonomisinde kriz kaynaklı olarak yaşanan olağan dışı ekonomik olaylar
zaman içinde Türkiye'yi etkilemeye başlamış, bu bağlamda da ülkemiz
ciddi bir ekonomik program oluşturmada geç kalmıştır. Mevcut yapısal
durum ülkemiz ekonomisinin geleceğini de olumsuz etkileyecektir.</span></div>
<div style="margin: 0in 0in 0pt;">Bütçe
harcamalarının azaltılması mümkün olmadığına göre en azından vergi
gelirlerinin sağlıklı bir şekilde tahsiline yönelik yeni düzenlemelere
gidilmesi, harcamaların vergilendirilmesi yerine kayıtdışılığın bir
yandan kontrol altına alınması ve bir yandan da vergi gelirlerine katkı
sağlar hale getirilmesi, açıkçası kayıt altına alınması artık zorunlu
hale gelmiş bulunmaktadır.

Veysi Seviğ / Referans
</span></div>
</blockquote>