İsteğe bağlı sigortalının emekliliği</span>

Resul KURT / </span>İŞ HUKUKU VE SOSYAL GÜVENLİK</span>
info@resulkurt.com





</span>



İsteğe
bağlı sigorta uygulamaları bir çok okurumuzun merak ettiği konuların
başında geliyor. Okurumuz Ümit Erdön; "İsteğe bağlı sigortamı yapsam
çalışan SSK'lılar gibi mi emekli olacağım? İsteğe bağlı sigorta
hakkında bilgi verebilir misiniz? İsteğe bağlı SSK'da primi kaç ay
yatırmazsam veya nasıl iptal olur?" diye soruyor.

5510 sayılı
kanunda isteğe bağlı sigorta; kişilerin isteğe bağlı olarak prim ödemek
suretiyle uzun vadeli sigorta kollarına ve genel sağlık sigortasına
tâbi olmalarını sağlayan sigorta olarak tanımlanmıştır.

01.10.2008 tarihinden itibaren isteğe bağlı sigortalı olabilmek için;

a)Türkiye'de yasal olarak ikamet etmek,

b)18 yaşını doldurmuş bulunmak,

c)
Kanuna tâbi zorunlu sigortalı olmayı gerektirecek şekilde çalışmamak
veya sigortalı olarak çalışmakla birlikte, ay içerisinde 30 günden az
çalışmak veya son bir yıl içinde 360 günden az çalışmış olmak ya da tam
gün çalışmamak,

ç) Kendi sigortalılığı nedeniyle aylık bağlanmamış olmak,

d)
İsteğe bağlı sigorta giriş bildirgesiyle kuruma başvuruda bulunmak,
şartları aranacaktır. 5510 sayılı yasanın yürürlüğe girdiği 01.10.2008
tarihinden önce SSK sigortalıları için 1.080 gün prim ödeme koşulu
kaldırılarak isteğe bağlı sigortaya devam edebilmek için herhangi bir
sigortalılık süresi aranmayacağı hükme bağlanmıştır. Yapılan düzenleme
ile isteğe bağlı sigortalılık kolaylaştırılmıştır.

İsteğe bağlı sigortalılık, müracaatın kurum kayıtlarına intikal ettiği tarihi takip eden günden itibaren başlayacaktır.

Sosyal
güvenlik reformu sonrasında isteğe bağlı sigorta primi, belirlenecek
olan prime esas kazancın alt sınırı (asgari ücret) ile üst sınırı
(asgari ücretin 6,5 katı) arasında, sigortalı tarafından belirlenen
aylık kazanç üzerinden bulunacak kazancın yüzde 32'sidir.

İsteğe
bağlı sigortalı olarak prim ödenen tarihlerde, Sosyal Güvenlik Kurumu
kapsamında 5510 sayılı yasanın 4. maddesine göre 4/a, 4/b veya 4/c
sigortalısı olmayı gerektirecek çalışması bulunduğu tespit edilenlerin,
zorunlu sigortalılıkla çakışan isteğe bağlı prim ödenen süreleri iptal
edilerek, bu süreye ilişkin ödedikleri primler ilgililere iade
edilecektir.

5754 sayılı Kanun'la 5510 sayılı Kanun'daki isteğe
bağlı sigorta hükümlerinde yapılan değişiklikle, ay içerisinde 30
günden az çalışan veya kısmi süreli (part time) çalışan sigortalıların
aynı ay içerisinde isteğe bağlı sigortaya prim ödemeleri imkanı
sağlanmıştır.

İsteğe bağlı sigorta primi ödenmiş süreler,
malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları ile genel sağlık sigortası
hükümlerinin uygulamasında dikkate alınacak ve bu süreler 5510 sayılı
yasanın 4 /(b) bendi kapsamında (eski Bağ-Kur) sigortalılık süresi
olarak kabul edilecektir.

Bu da 01.10.2008 tarihinden sonra 3,5
yıldan fazla bir süre isteğe bağlı sigorta primi ödeyen bir kişinin
Bağ-Kur koşullarına göre emekli olabileceği ve emekli olabilmek için de
hem daha fazla prim ödeyip, hem de daha geç emekli olunması anlamına
gelmektedir.

İsteğe bağlı sigorta priminin takip eden ayın sonuna
kadar ödenmesi gerekmektedir. Ait olduğu aydan itibaren en geç 12 ay
içinde kendileri veya hak sahipleri tarafından gecikme cezası ve
gecikme zammıyla birlikte ödenmeyen süreler, hizmet olarak
değerlendirilmeyecektir.

İsteğe bağlı sigortalılığını sona
erdirmek için kuruma yazılı talepte bulunanların sigortalılıkları
aşağıdaki durumlarda sona ermektedir;

1) Talepte bulunulan ayın
primi ödenmemişse, talep tarihinden önceki primi ödenmiş ayın sonunu
takip eden günden itibaren sona erdirilecektir. Talepte bulunulan ayın
primi ödenmişse, dilekçesinin kurum kayıtlarına intikal ettiği tarihi
takip eden günden itibaren sona erdirilecektir. İsteğe bağlı
sigortalının sona erdiği tarihten sonra ödenen primler talepleri
halinde iade edilir.

2) İsteğe bağlı sigortaya devam etmekte iken
aylık talebinde bulunanların sigortalılıkları, aylığa veya toptan
ödemeye hak kazanılmış olmak koşulu ile talep tarihinden itibaren sona
erdirilecektir.

3) İsteğe bağlı sigortalılık, uluslararası sosyal
güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelerde iş üstlenen işverenlerce
çalıştırılmak üzere yurt dışına götürülen Türk işçileri hariç,
uluslararası sosyal güvenlik sözleşmelerinden doğan haklar saklı kalmak
şartıyla ikametin yurtdışına taşındığı tarihten itibaren sona
erecektir.

4) Ölen sigortalının prim borcu bulunmaması halinde
ölüm tarihi itibariyle isteğe bağlı sigortalılık sona erdirilecektir.
Ölen sigortalının prim borcunun bulunması durumunda borcun hak
sahiplerince 12 ay içerisinde gecikme cezası ve gecikme zammıyla
birlikte ödenmesi halinde isteğe bağlı sigortalılık ölüm tarihi
itibariyle sona erdirilecektir.

5) Zorunlu sigorta kapsamında çalışmaya başladığı tarihten bir gün önce sona erdirilecektir.

6)
İsteğe bağlı sigortaya devam edenlerin yurtdışındaki çalışmalarının
sona ermesi halinde isteğe bağlı sigortalılıkları da aynı tarih
itibariyle sona erdirilecektir. Bunlardan isteğe bağlı sigortalı olmak
isteyenlerin yeniden talepte bulunmaları gerekmektedir.




Dünya Gazetesi
</span>