<B style="mso-bidi-font-weight: normal">DÜNYA<?:NAMESPACE PREFIX = O /><O:P> </O:P>[/B]
<B style="mso-bidi-font-weight: normal">24.06.2005, CUMA<O:P> </O:P>[/B]
<TABLE =Ms&#111;normalTable style="WIDTH: 100%; mso-cellspacing: 2.2pt; mso-padding-alt: 0cm 0cm 0cm 0cm" cellSpacing=3 cellPadding=0 width="100%">
<T>
<TR style="mso-yfti-irow: 0; mso-yfti-firstrow: yes">
<TD style="PADDING-RIGHT: 2.25pt; PADDING-LEFT: 2.25pt; PADDING-BOTTOM: 7.5pt; PADDING-TOP: 7.5pt">
Ticari kazançta götürü gider hesaplaması<O:P> </O:P></TD></TR>
<TR style="mso-yfti-irow: 1; mso-yfti-lastrow: yes">
<TD style="PADDING-RIGHT: 2.25pt; PADDING-LEFT: 2.25pt; PADDING-BOTTOM: 0.75pt; PADDING-TOP: 0.75pt" colSpan=2>
<B style="mso-bidi-font-weight: normal">
Veysi Seviğ <O:P></O:P>[/B]


Gelir Vergisi Yasası'nın 40'ıncı maddesinin birinci bendi parantez içi hükmü uyarınca "İhracat, yurtdışında inşaat, onarma, montaj ve taşımacılık faaliyetinde bulunan mükellefler bu faaliyetlerden döviz olarak elde ettikleri hasılatın binde beşini aşmamak şartıyla yurtdışındaki bu işlerle ilgili giderlerine karşılık olmak üzere götürü olarak hesapladıkları giderleri de" safi kazancın tespiti sırasında indirebilirler. <O:P></O:P>


Kısaca "götürü gider" uygulaması olarak bilinen bu yöntemden ihracat, yurtdışında inşaat, onarma, montaj ve teknik hizmetler ile taşımacılık faaliyetinde bulunan dar mükellefiyet esasında vergilendirilen de dahil olmak üzere, gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri yararlanabilmektedir. Bu tür faaliyetleri bulunmayan mükelleflerin götürü gider kaydı ve bunu kazancın tespitinde indirim konusu yapmaları mümkün değildir. Dar mükellefiyete tabi olanların Türkiye ile yabancı ülkeler arasında yaptıkları ulaştırma işlerinden elde ettikleri kazançlara ilişkin olarak götürü gider uygulamasından yararlanmaları söz konusu değildir. <O:P></O:P>


Götürü olarak gider kaydedilecek tutarın, ihracat ve yurtdışında yapılan inşaat, onarma, montaj, teknik hizmetler ve taşımacılık faaliyetlerinden döviz olarak elde edilen hasılatın binde beşini aşmaması gerekmektedir. Burada söz konusu binde beşin hesaplanmasında esas alınacak miktar hasılat olarak belirlenmiş bulunduğundan hasılatın tanımı gerekmektedir. <O:P></O:P>


İnşaat, onarma, montaj ve teknik hizmet faaliyetlerinde götürü gider uygulamasına esas alınacak hasılat, mükelleflerin bu faaliyetlerinden elde edilen ve genel ilkeler çerçevesinde kanıtlanabilen döviz cinsinden yurtdışı hasılat binde beş oranındaki götürü gider hesaplanmasında dikkate alınacak hasılat olarak kabul edilmektedir. Bu bağlamda azami götürü gider tutarının hesaplanmasında, kazancın Türkiye'de sonuç hesaplarına intikal ettirildiği tarihte geçerli olan TC Merkez Bankası döviz alış kuru dikkate alınacaktır. Buna göre azami götürü gider tutarı, mükellefin döviz cinsinden inşaat, onarma, montaj ve teknik hizmet hasılatına söz konusu tarihteki döviz alış kurunun uygulanması suretiyle belirlenecektir. <O:P></O:P>


Ayrıca yasal düzenleme gereği olarak Kurumlar Vergisi Yasası'nın 14'üncü maddesi uyarınca tam mükellefiyete tabi kurumlar yurtdışı faaliyetlerinden elde ettikleri zararları da gider olarak hasılatlarından indirebilmektedirler. <O:P></O:P>


Yurtdışında ortak olunan firmalara ayni sermaye olarak mal gönderilmesi şeklinde yapılan ihracat ile müteahhitlerin yurtdışındaki şantiyelerine şube, büro, temsilcilik ve acentelik gibi yerlere mal göndermeleri halinde de bu işlerle ilgili hasılat üzerinden de götürü gider hesaplayabilme olanağı vardır. <O:P></O:P>


Buna karşılık gümrük hattı dışındaki mağaza ve işletmelere yapılan mal teslimleri, yabancı gemi, uçaklara ve uluslararası taşımacılık yapanlara akaryakıt, su, kumanya vesair malzeme teslimleri, Türkiye'deki konsolosluklara, diplomatik temsilciliklere, uluslararası kuruluşlara ve askeri tesislere yapılan mal teslimleri, Türkiye'de oturmayanlara yurtdışında yapılan mal teslimleri, uluslararası ihaleye çıkarılan projelere ilişkin olarak Türkiye'de yapılan mal teslimlerinden sağlanan hasılat ile transit ticaretten sağlanan hasılat götürü gider hesaplamasında dikkate alınmamaktadır. <O:P></O:P>


Diğer yandan yine yasal düzenleme gereği olarak her türlü ihracat ve yurtdışı taşımacılıktan döviz cinsinden sağlanan hasılat, götürü gider hesaplanmasında dikkate alınabilecekken sadece Türk Lirası karşılığı yapılan ihracat hasılatı, götürü gider uygulamasında dikkate alınmayacaktır. Buna karşılık Kuzey Kıbrıs <?:NAMESPACE PREFIX = ST1 /><ST1:PERS&#079;NNAME ProductID="Türk Cumhuriyeti'ne Türk Lirası" w:st="&#111;n">Türk Cumhuriyeti'ne Türk Lirası</ST1:PERS&#079;NNAME> karşılığı yapılan ihracat bu uygulamadan yararlandırılmaktadır. <O:P></O:P>


Serbest ihracat, kredili ihracat, konsinyasyon ve müşterek hesap yolu ile ihracat ile sınır ve kıyı ticareti yoluyla yapılan ihracattan sağlanan hasılat götürü gider hesaplamasına konu edilebilmektedir. <O:P></O:P>


Hasılatın yasal kayıt süresinden sonra kayıtlara intikal ettirilmesi halinde, götürü gider uygulamasında dikkate alınacak hasılat, kayıtlara intikal ettirilmesi gereken tarihteki kur dikkate alınarak hesaplanacaktır. Bu bağlamda da döviz hasılatının yurda getirilmesi gereken tarih ile getirildiği tarih arasındaki kur farkı götürü gider hesaplamasında dikkate alınmayacaktır. <O:P></O:P></TD></TR></T></TABLE>
<O:P></O:P>