<B style="mso-bidi-font-weight: normal">DÜNYA<?:NAMESPACE PREFIX = O /><O:P> </O:P>[/B]
<B style="mso-bidi-font-weight: normal">21.06.2005, SALI<O:P> </O:P>[/B]
<TABLE =Ms&#111;normalTable style="WIDTH: 100%; mso-cellspacing: 2.2pt; mso-padding-alt: 0cm 0cm 0cm 0cm" cellSpacing=3 cellPadding=0 width="100%">
<T>
<TR style="mso-yfti-irow: 0; mso-yfti-firstrow: yes">
<TD style="PADDING-RIGHT: 2.25pt; PADDING-LEFT: 2.25pt; PADDING-BOTTOM: 7.5pt; PADDING-TOP: 7.5pt">
Vergi yasaları yeniden yazılırken<O:P> </O:P></TD></TR>
<TR style="mso-yfti-irow: 1; mso-yfti-lastrow: yes">
<TD style="PADDING-RIGHT: 2.25pt; PADDING-LEFT: 2.25pt; PADDING-BOTTOM: 0.75pt; PADDING-TOP: 0.75pt" colSpan=2>
<B style="mso-bidi-font-weight: normal">
Veysi Seviğ <O:P></O:P>[/B]


Gelir İdaresinin Yeniden Yapılandırılması ile ilgili olarak yapılan yasal düzenlemeden sonra yeni stand-by içersinde yer alan Kurumlar Vergisi Yasası ile Gelir Vergisi Yasası'nın yeniden yazılımına başlanmıştır. <O:P></O:P>


Ülkemizde son iki yıl içersinde yapılan veya yürürlüğe konulan yasal düzenleme çalışmalarının başarılı olduğunu söyleyebilme olanağı yoktur. Bu bağlamda tasarı ve tasarı taslağı halinde bulunan düzenlemeler üzerinde yoğunlaştırılan eleştiriler ise yeterince dikkate alınmamaktadır. <O:P></O:P>


Diğer yandan yapılan yasal düzenlemelerin uygulamada yarattığı sorun ve duraksamalar da giderek artmaktadır. <O:P></O:P>


Kamu gelirlerinin sağlanmasına yönelik olarak vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülüklerin oluşturduğu vergi sisteminin temel dayanağını teşkil eden yasal mevzuat üzerinde yapılan değişiklikler, yaratılan idari görüş farklılıkları vergi yükümlülerini çoğu kez yanılgıya sevk etmektedir. <O:P></O:P>


Temel vergi yasalarında 1980 yılından bu yana 193 defa değişiklik yapılmıştır. Bunun sonucunda yapılan her değişiklik yeni sorunlar yaratmış, duraksamalara neden olmuş ve vergilendirmede adalet kuramından sapmalara ortam hazırlamıştır. Günümüzde vergi yasalarının ülkemizde adaletli, istikrarlı ve verimli olduğunu söyleyebilme olanağı yoktur. <O:P></O:P>


Gerçekte; vergi yasalarının anlaşılabilir ve özellikle de duraksamaya meydan vermeyecek şekilde uygulanabilir olması gerekmektedir. AR-GE uygulaması için ülkemizde araştırma ve geliştirmeyi özendirmeye yönelik olarak yapılan yasal düzenlemenin yarattığı ortamdan yararlanmak isteyen ve gerçekten araştırma ve geliştirme yatırımı yapan yükümlüler üzerinde sürdürülen baskı bu bağlamda da örnek oluşturacak niteliktedir. <O:P></O:P>


Mevzuatın sağlıklı bir şekilde izlenebilmesi ve uygulanabilmesi için öncelikle anlaşılabilir olması ve duraksama yaratmaması gerekir. İdare ile yükümlünün çekişmesi yerine duraksamaya yönelik konularda yönlendirici olması verimlilik açısından temel ilkedir. <O:P></O:P>


Özellikle temel vergi yasaları asıl maddeler, geçici maddeler, ek geçici maddeler, mükerrer maddeler, olmayan veya yürürlükten kaldırılmış maddeler ile dolu olup, bu konuda yürürlükten kalkan maddelerin uygulanmasına yönelik olarak yapılan vergi incelemeleri zaman zaman yükümlüleri zora sokmaktadır. <O:P></O:P>


"Sürekli yapılan değişiklikler mevzuatı sadelik ve basitlikten tamamen uzaklaştırmıştır. "Türk vergi mevzuatına asıl maddeler yerine ek ve geçici maddeler yön vermektedir." 2000 yılından 2004 yılına kadar beş yıllık sürede vergi mevzuatında değişiklik yapan veya yeni düzenleme getiren 46 yasa "yayınlanmıştır." Son beş yıllık verilere göre vergi yasaları yılda ortalama 9.2 defa değişikliğe uğramıştır." (Bu tespitler TÜRMOB'un aylık yayın organı olan Bilanço Dergisi'nin Haziran 2005 sayısından alınmıştır.) <O:P></O:P>


Vergi mevzuatı ile ilgili değişiklik tablosu <O:P></O:P>


2000 2001 2002 2003 2004 Yıllık ortalama <O:P></O:P>


Vergi kanunlarında değişiklik yapan kanunlar 6 10 7 15 8 9.2 <O:P></O:P>


Vergiye ilişkin Bakanlar Kurulu kararları 22 28 24 39 44 31.1 <O:P></O:P>


Tebliğler 44 48 44 63 54 50.6 <O:P></O:P>


Sirküler 80 80 <O:P></O:P>


İç genelgeler 41 34 33 39 32 35.8 <O:P></O:P>


Genel yazılar 24 36 43 67 42.5 <O:P></O:P>


Kaynak: Bilanço Haziran/2005 <O:P></O:P>


Türk vergi mevzuatında yasalar kadar mevzuatı oluşturan Bakanlar Kurulu kararları, tebliğler, sirküler, iç genelgeler, muktezalar (özelgeler) genel yazılar gibi idari kararlar da önemli bir yer tutmaktadır. Ayrıca zaman içersinde oluşan yargı kararları uygulamaya yön vermektedir. <O:P></O:P>


TÜRMOB'un aylık yayın organı Bilanço Dergisi'nin Haziran/2005 sayısında yer alan "Maliye'ye mevzuat dayanmıyor" başlıklı çalışmada da ifade edildiği üzere "Vergi oran ve hadlerinde Bakanlar Kurulu kararı ile düzenleme yapılmaktadır. Bakanlar Kurulu'ndan vergiye ilişkin olarak yılda ortalama 31.4 karar çıkarak Resmi Gazete'de yayımlanmaktadır. Konuya ilişkin olarak <O:P></O:P>


Bakanlar Kurulu tarafından son beş yılda 157 karar çıkmıştır. Bu kararların çoğunluğunda vergi oran ve hadlerinde yapılan değişiklikler yer almıştır. <O:P></O:P>


Vergi yasalarının uygulanışına yönelik idarenin görüş ve önerilerini içeren genel tebliğler mevzuatın en önemlileri arasında yer almaktadır. Son beş yılda Maliye Bakanlığı tarafından 253 adet tebliğ yayınlanmış olup, son beş yılda Resmi Gazete'de ortalama yılda 50.6 tebliğ yayımlanmaktadır. Buna göre ortalama her hafta Resmi Gazete'de vergiye ilişkin bir tebliğ yayımlanmış olmaktadır. <O:P></O:P>


Maliye Bakanlığı son yıllarda tebliğ yerine mevzuat açıklamalarına ve uygulamaya sirkülerle yön vermeye başlamış bulunmaktadır. Gelirler Genel Müdürlüğü'nün internet sitesinde yayımlanan sirkülerle yükümlülere önemli yaptırım ve uygulama zorunlulukları getirilmektedir. Bu bağlamda 2004 yılında yayımlanan sirküler sayısı 80'dir. <O:P></O:P>


Aşağıdaki tabloda vergi idaresince verilen muktezalar (özelgeler) sayısal olarak vergi konularına göre yer almaktadır. <O:P></O:P>


Vergi yükümlülerinin vergi mevzuatındaki ve uygulamadaki değişikliklerle ilgili olarak yerel vergi birimlerinden bilgi alması çoğu kez mümkün olamamaktadır. <O:P></O:P>


Oysa Avrupa Birliği ülkelerinde yükümlülerin karşılaştıkları duraksama konularını yerel olarak çözmesi mümkündür. <O:P></O:P>


Ülkemizde her nedense yükümlü haklarına özen gösterilmemektedir. <O:P></O:P>


Vergi yasalarının yeniden yazımı aşamasında da yükümlü temsilcilerinin görüşüne zaman yetersizliği nedeniyle yeterince başvurulması mümkün olamayacaktır. <O:P></O:P>


Oysa vergi yasalarının yeniden yazımı sırasında geçmişte yaşanan olumsuzlukların dikkate alınarak geniş bir katılımcı kesimi ile birlikte çalışılması halinde daha verimli sonuçlar alınması mümkündür. <O:P></O:P>


Gelirler Genel Müdürlüğü'nce vergi kanunlarına ilişkin verilen özelgeler <O:P></O:P>


Kanunun adı Verilen özelge sayısı <O:P></O:P>


Kurumlar Vergisi Kanunu (5422) 1.823 <O:P></O:P>


Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun (6183) 2.358 <O:P></O:P>


Gelir Vergisi Kanunu (193) 745 <O:P></O:P>


Vergi Usul Kanunu (213) 2.215 <O:P></O:P>


Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu (197) 486 <O:P></O:P>


Damga Vergisi Kanunu (488) 1.034 <O:P></O:P>


Harçlar Kanunu (492) 1.450 <O:P></O:P>


Katma Değer Vergisi Kanunu (3065) 879 <O:P></O:P>


Katma Değer Vergisi Mükelleflerinin Ödeme Kaydedici Cihazları Kullanmaları Mecburiyeti Hakkında Kanun (3100) 250 <O:P></O:P>


Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik (3568) 50 <O:P></O:P>


Özel Tüketim Vergisi Kanunu (4760) 153 <O:P></O:P>


Vergi Barışı Kanunu (4811) 974 <O:P></O:P>


Diğerleri 584 <O:P></O:P>


Toplam 13.001 <O:P></O:P>


Kaynak: Bilanço Haziran/2005 <O:P></O:P></TD></TR></T></TABLE>
<O:P></O:P>