İhracatçının sıklıkla yaptığı hatalar...

26.Haziran.2006, 17:32

<?:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com

ffice

ffice" />

[/B]
<DIV style="BORDER-RIGHT: text 1pt solid; PADDING-RIGHT: 4pt; BORDER-TOP: text 1pt solid; PADDING-LEFT: 4pt; PADDING-BOTTOM: 1pt; BORDER-LEFT: text 1pt solid; PADDING-TOP: 1pt; BORDER-BOTTOM: text 1pt solid; mso-border-alt: solid text .5pt">
İHRACATIN ÖNEMİ, ESASLARI, ŞEKİLLERİ, ÖZELLİK ARZ EDEN HUSUSLAR VE İHRACATÇININ SIKLIKLA YAPTIĞI HATALAR[/B]
[/B]
I-GİRİŞ[/B]
[/B]
Dünyada siyasi sınırların yeniden yapılanması, ticari blokların kurulması, ticaret anlaşmaları ve Dünya Ticaret Örgütünün kuruluşu ile yeni tüketici pazarlarının açılması, ihracatçı için yeni fırsatlar yaratmıştır. Daha ucuz, daha hızlı ve daha kaliteli üretim yapmak için yarışan rekabetçi üreticilerin ortaya çıkmasını sağlayan teknolojiye dünya genelinde ulaşılabilir olması dünya ekonomisini olumlu yönde etkilemiş, böylece günümüz ekonomisi küreselleşmiştir.

İhracat[/B] Mevzuatı,[/B] Dış Ticaret Hukukumuzda önemli yer tutmaktadır. Dış Ticaret Müsteşarlığı tarafından yürütülen İhracat Yönetmeliği (1) [/B]ne göre;

· Genel Esaslar ve Tanımlar,
· İhracat Şekilleri ve Esasları,
· Müşterek Hükümler,
· Yürürlük Hükümleri,

olmak üzere ihracat [/B]ile ilgili önemli konular [/B]dört kısım halinde ele alınarak düzenlenmiş bulunmaktadır.

İhracat mevzuatımızda; esas konumuz olan İhracat Yönetmeliği dışında bir dizi İhracat Tebliğleri ve Kambiyo mevzuatı çerçevesinde kanun, karar, tebliğ ve genelgeler bulunmaktadır.

İhracat Yönetmeliğinde düzenlenmiş bulunan bazı tanımlar aşağıda sıralanmıştır.
[/B]
a)[/B] [/B]Fiili İhracat;[/B] İhraç konusu malın Gümrük Mevzuatı hükümleri çerçevesinde muayenesinin yapılıp taşıta yüklenmesini, bir yerden veya muhtelif yerlerden bir defada veya kısım kısım gelmekte olan dökme ve diğer eşyada yüklemenin tamamlanmasını veyahut Gümrük Mevzuatınca fiili ihracat olarak kabul edilecek çıkışları,

b)[/B] [/B]Bedelsiz İhracat;[/B] Bedeli yürürlükteki Kambiyo Mevzuatı çerçevesinde yurda getirilmesi gerekli olmaksızın yurt dışına kesin olarak mal çıkarılmasını,

c)[/B] [/B]Kayda bağlı ihracat;[/B] Gümrük beyannamesinin fiili ihracattan önce ihracatçı birliklerince kayda alındığı ihracat şeklini,

d)[/B] [/B]İhraç müsaadesi; [/B]Ülke ekonomisinin ihtiyaçları, iç ve dış piyasa arz ve talep durumu, satış şekli ile alıcı ülke ve firmaların ülkemiz ile olan ticari ve ekonomik ilişkileri gibi hususlar göz önünde tutularak Müsteşarlıkça verilen ihraç iznini,[/B]

e)[/B] [/B]Kredili İhracat; [/B]İki veya çok taraflı kredi antlaşmaları dışında kalmak kaydıyla, ihracat bedelinin Kambiyo Mevzuatında öngörülen süreleri aşacak şekilde yurda getirilmesine imkan tanıyan ihracat şeklini,

f)[/B] [/B]Transit Ticaret; [/B]Alış ve satış bedelleri arasında lehte fark esas olmak üzere, malların transit olarak veya doğrudan doğruya bir ülkeden başka bir ülkeye satılmasını,
[/B]
g)[/B] [/B]Takas; [/B]İki ülke arasında olmak üzere, ihraç veya ithal edilen mal, hizmet veya teknoloji transferi bedelinin kısmen veya tamamen mal, hizmet, teknoloji transferi veya kısmen döviz ile karşılanmasını,
[/B]
h)[/B] [/B]Ticari kiralama; [/B]Malların bir bedel karşılığında, belirli bir süre kullanılmak üzere geçici olarak yurtdışına çıkarılmasını,
[/B]
İfade eder.

Yukarıda tanımlanan ihracat konularına yönelik tebliğlerde (2) uygulama esasları ayrıntılı olarak açıklanmıştır.
[/B]
II - NİÇİN İHRACAT[/B]

Aşağıda belirtilen nedenlerden dolayı, ihracat yapmak, bir ülkenin ve bu ülkedeki firmaların büyümesi ve rekabet gücünü artırması bakımından önem arz etmektedir.
[/B]
· Satışı ve kârı artırmak,.
· Dünya pazarlarından pay almak,
· Satışta iç pazara olan bağımlılığı azaltmak,
· Pazar dalgalanmalarını dengede tutmak,
· Fazla üretim kapasitesini satmak,
· Rekabet gücünü artırmak,
· İstihdam yaratmak,
· Dış ticaret açığının kapanmasına yardımcı olmak,
· İhracatla ilgili uzmanlara ulaşabilmek,

İhracatın firmalara doğrudan faydaları şunlardır;[/B]

· Pazar payını genişletme fırsatı verir.
· Eğer iç pazarda kapasite tam kullanılmıyor ise, üretimi artırma imkânı sağlar.
·İç pazara olan bağımlılığı azaltır, ya da iç pazardaki durgunluğu harekete geçirme imkânı verir.
· Dış pazarlara girerek, iç pazardaki rekabeti yayma imkânı verir.
· İç pazarda denenmiş ve test edilmiş ürünleri ihraç etmekle dış pazara girilmesini sağlar, pazar araştırması maliyetini azaltır.

ihracata özgü riskler ise şöyle sıralanabilir;[/B]

· Hedef ülkeden ihracat gelirlerinin geri çıkışı kısıtlanmış veya yasaklanmış olabilir.
· Döviz kurlarındaki dalgalanmalar kârları azaltabilir, hatta kayıplara neden olabilir.
· Ödeme yapılmaması veya sözleşme ile ilgili diğer anlaşmazlıklarda, hukuksal sorunlarçı kabilir.
·Savaş, iç savaş veya yabancı devlet tarafından millileştirme gibi hedef pazardaki istikrarsızlıklar kayıplara yol açabilir.
·İhraç ürünleri uluslar arası kalite standardında olmayabilir ve sonuçta ürün yabancı pazarlarda kabul görmeyebilir.
·Ülkelerin para-kredi ve kur politikaları yakından takip edilmez ise; maliyet, ciro ve kârlarda yanılmalar olabilir.

III - İHRACAT ESASLARI VE ŞEKİLLERİ[/B]

A – Özellik Arz Etmeyen İhracat [/B]
[/B]
İhracatçılar, özellik arz etmeyen ihracatta, ihracatçı birliklerine onaylattıkları gümrük beyannamesi ile birlikte, ihracatın yapılacağı gümrük idaresine müracaat ederler.

B – Kayda Bağlı İhracat [/B]

Kayda bağlı ihracatta ihracatçılar, gümrük beyannamesi ile birlikte kayıt için ilgili ihracatçı birliklerine müracaat ederler. Birlikler onayladıkları gümrük beyannamelerine kayıt meşruhatı düşerek, gümrük idarelerine tevdi edilmek üzere ihracatçıya verirler. İhracatçılar birliklerce kayıt meşruhatı düşülerek onaylanmış gümrük beyannamesi ile birlikte ihracatın yapılacağı gümrük idaresine müracaat ederler.

İhracatçı birliklerince kayıt meşruhatı düşülerek onaylanmış gümrük beyannamelerinin gümrük idarelerine tevdi süresi temdit edilmemek üzere 90 [/B](doksan) gündür. Ancak, ülkemiz ihraç ürünlerine miktar kısıtlaması uygulayan ülkelere yapılan, kısıtlama kapsamındaki maddelerin ihracına ait meşruhatı düşülerek onaylanmış gümrük beyannamelerinin gümrük idarelerine tevdi süresi 90 günden az veya çok olarak Müsteşarlıkça belirlenebilir.

C – Özelliği Olan İhracat [/B]

1. Kredili İhracat [/B]

Madde ve/veya ülke politikası açısından Müsteşarlıkça getirilebilecek düzenlemeler kapsamındaki mallarla ilgili kredili ihracat talepleri Müsteşarlığın görüşü alındıktan sonra, bunun dışında kalan mallara ilişkin talepler ise satış sözleşmesinde belirtilen esaslar dahilinde doğrudan ihracatçı birliklerince sonuçlandırılır. Kredili ihracat talepleri ile ilgili müracaatlar mal cinsi, ödeme planı ve ödeme süresini içeren satış sözleşmesinin aslı ve Türkçe tercümesi ile birlikte ihracatçı birliklerine yapılır.

Kredili ihracat süresi tüketim mallarında iki yıl, yatırım mallarında beş yıldır. Ancak, bu süreleri aşan kredili ihracat talepleri Müsteşarlık tarafından neticelendirilir. Kredili ihracat taleplerinin uygun görülmesi halinde ihracatçı birliklerince gümrük beyannamesi üzerine kredili ihracat meşruhatı düşülerek onaylanır.

2. Konsinye İhracat [/B]
[/I]
Madde ve/veya ülke politikası açısından Müsteşarlıkça getirilebilecek düzenlemeler kapsamındaki mallar ilgili konsinye ihraç talepleri Müsteşarlığın görüşü alındıktan sonra, bunun dışında kalan mallara ilişkin talepler ise doğrudan ihracatçı birliklerince sonuçlandırılır. Konsinye ihracat talepleri ilgili ihracatçı birliklerine yapılır. Konsinye ihracata izin verilmesi halinde ihracatçı birliklerince gümrük beyannamesi üzerine konsinye ihracat meşruhatı düşülerek onaylanır.

Konsinye ihracat meşruhatı düşülerek onaylanan gümrük beyannamelerinin 90 (doksan) gün içinde gümrük idarelerine tevdii gerekmektedir. İhracatçılar, konsinye olarak gönderilen malların kesin satışının yapılmasını müteakip 30[/B] gün içinde durumu, kendileri tarafından düzenlenmiş kesin satış faturası veya örneği ve gerekli diğer belgeler ile birlikte izni verilen ihracatçı birliklerine ve aracı bankaya bildirirler. İhracatçı birlikleri, verdikleri konsinye ihraç izinlerine ait bilgileri malın kesin satışının kendilerine bildirilmesinden itibaren 3[/B] iş günü içinde ihracat bedellerinin getirileceği aracı bankaya gönderirler.

Konsinye olarak gönderilen malların fiili ihraç tarihinden itibaren bir yıl[/B] içinde kesin satışının yapılması gerekir. Bu süre, bitiminden önce başvurulmak kaydıyla haklı ve zorunlu nedenlerle izni veren merci tarafından toplam bir yıla kadar uzatılabilir. Süresi içinde satışı yapılan malların Kambiyo Mevzuatı’na göre bedellerinin, satılmaması halinde ise malların Gümrük Mevzuatı çerçevesinde yurda getirilmesi gerekir.

3. İthal Edilmiş Malların İhracı[/B]
[/I]
İthalat Rejimi çerçevesinde ithal edilmiş ve vergileri ödenmiş bulunan yabancı menşeli yeni veya kullanılmış malların ihracı özellik arz etmeyen, ihracat kapsamında yapılır. Ancak, ihracatın desteklenmesine yönelik mevzuat, yatırım mevzuatı ile Gümrük Mevzuatı’nın mahrecine ait hükümleri saklıdır.

4. Diğer, Özelliği Olan İhracat Şekilleri [/B]

Yukarıda belirtilen kredili ihracat, konsinye ihracat ve ithal edilmiş malların ihracı dışında, transit ticaret, bedelsiz ihracat, ticari kiralama yoluyla yapılacak ihracat, yurtdışı müteahhitlik hizmetleri kapsamında yapılacak ihracat, takas kapsamında yapılacak ihracat, bağlı muamele yoluyla yapılacak ihracat ve dolaylı offset kapsamında yapılacak ihracat, özelliği olan ihracat türleri olarak mevzuatımızda yer almaktadır.

IV-İHRACAT İŞLEMLERİNDE ÖZELLİK ARZ EDEN HUSUSLAR[/B]

A-Gümrük Beyannamesinin İptali [/B]
[/B]
Gümrük beyannamesinin ihracatçı birliklerince onayından sonra ve gümrük idaresine tevdiinden önce söz konusu beyannamede yapılması talep edilen değişiklikler ancak, değişikliği talep edilen beyannamenin ihracatçı birliğince iptali ve beyanname tanzimi suretiyle yapılır.

B – Alıcısı Tarafından Kabul Edilmeyen Mallar [/B]
[/B]
Fiili ihracatı müteakip, mal bedeli dövizlerin yurda getirilme süresi içinde ve mal bedeli dövizler tahsil edilmeden önce başvurulmak kaydıyla;

a)[/B] [/B]Alıcısı tarafından kabul edilmeyen mallar karşılığında aynı cins, değer ve miktarda mal ihracı, malların geri getirilmesi veya geri getirileceğinin kambiyo merciine taahhüt edilmesi kaydıyla durumu gösterir belgelere istinaden gümrük mevzuatı çerçevesinde giriş ve çıkışta ayniyeti tespit edilmek suretiyle gümrük idarelerince sonuçlandırılır.

b)[/B] [/B]Alıcısı tarafından kabul edilmeyen malların başka bedel ve şartlarla satışına ilişkin talepler, durumu gösterir belgeler ve yeni satış sözleşmesine istinaden ilgili ihracatçı birliklerince sonuçlandırılır.

c)[/B] [/B]Yukarıdaki (b) bendi kapsamında yer alan taleplere konu malların bozulabilir olması halinde, bu tür talepler ihracatçı birlikleri veya daha sonra ihracatçı birliklerine bilgi vermek üzere Müsteşarlık Yurt Dışı Teşkilatınca sonuçlandırılır.

d)[/B] [/B]Yukarıda belirtilen değişiklik taleplerinin fiili ihracatı müteakip, mal bedeli dövizlerin tahsilinden sonra yapılması halinde söz konusu talep Müsteşarlığın görüşü alınmak suretiyle ilgili mercilerce sonuçlandırılır.

e)[/B] [/B]Gümrük idarelerince sonuçlandırılan talepler; ilgili ihracatçı birliği, aracı banka ve kambiyo müdürlüğüne; ihracatçı birliklerince veya Müsteşarlık Yurt Dışı teşkilatınca sonuçlandırılan talepler ilgili gümrük idaresi, aracı banka ve kambiyo müdürlüğüne bildirilir.

Yukarıda belirtilen değişiklikler ihracatın desteklenmesine yönelik mevzuat kapsamında yapılmış olması halinde ait olduğu mevzuat hükümlerine tabidir.
[/B]
C – Alıcısına Teslim Edilmeyen Mallar ve Malların Terk Edilmesi [/B]
[/B]
Yanma, çalınma gibi haklı ve zorunlu nedenlerle alıcısına teslim edilmeyen mallar karşılığında
ihracat talepleri durumu tevsik eden belgelere istinaden Müsteşarlıkça (İhracat Genel Müdürlüğü)
sonuçlandırılır.
<SPAN style="FONT-SIZE: 7.5pt; CO

Konu: İhracatçının sıklıkla yaptığı hatalar...

Seçenekler

Görünüm

Yetkileriniz