<B style="mso-bidi-font-weight: normal">DÜNYA<?:NAMESPACE PREFIX = O /><O:P> </O:P>[/B]
<B style="mso-bidi-font-weight: normal">06.05.2005, PAZARTESİ<O:P> </O:P>[/B]
<TABLE =Ms&#111;normalTable style="WIDTH: 100%; mso-cellspacing: 2.2pt; mso-padding-alt: 0cm 0cm 0cm 0cm" cellSpacing=3 cellPadding=0 width="100%">
<T>
<TR style="mso-yfti-irow: 0; mso-yfti-firstrow: yes">
<TD style="PADDING-RIGHT: 2.25pt; PADDING-LEFT: 2.25pt; PADDING-BOTTOM: 7.5pt; PADDING-TOP: 7.5pt">
Örtülü kazanç dağıtımı ve transfer fiyatlandırması<O:P> </O:P></TD></TR>
<TR style="mso-yfti-irow: 1; mso-yfti-lastrow: yes">
<TD style="PADDING-RIGHT: 2.25pt; PADDING-LEFT: 2.25pt; PADDING-BOTTOM: 0.75pt; PADDING-TOP: 0.75pt" colSpan=2>
<B style="mso-bidi-font-weight: normal">Dr. A. Bumin Doğrusöz <O:P></O:P>[/B]


Örtülü kazanç sermaye ve örtülü kazanç dağıtımı müesseseleri, Kurumlar Vergisi Kanunumu'zda yer alan birer önemli vergi güvenlik müesseseleridir. Bu müesseselerin benzerlerine, Amerika Birleşik Devletleri, Kıta Avrupası ülkeleri, OECD ülkeleri mevzuatlarında da görmek mümkündür. Zaten bu müesseseler bize de, Alman Vergi Hukuku'ndan aktarılmıştır. <O:P></O:P>


Holding ve grup şeklinde örgütlenme gerekliliğinin artması, bu birimler arasındaki sermaye, mal ve hizmet ticareti, bunların fiyatlandırılmasını önemli hale getirmektedir. İşlemelerin ortaklarına veya ilgili diğer kişilere vergilendirilmeksizin kâr aktarma güdüleri, aynı grup veya holding şirketleri ile ortak ve diğer kişiler arasındaki işlemlerin denetimini zorunlu kılmaktadır. Örtülü kazanç dağıtımı ve örtülü sermaye faizi müesseseleri işte bu denetim amaçları ile ihdas olunmuştur. <O:P></O:P>


Örtülü kazanç dağıtımı, birer kurumlar vergisi mükellefleri olan sermaye şirketlerinin kârlarını, vergilendirmeksizin veya daha düşük bir vergilendirmeye tabi tutarak hissedarlarına aktarmaları suretiyle kurumlar vergisi matrahlarını aşındırmalarını önlemek amacıyla ihdas olunmuştur. Örtülü sermaye faizi müessesesi ise özünde, şirket hissedarlarınca sermaye olarak konulması gereken varlıkların borç maskesi altında şirkete sokulması ve bu borca faiz yürütülerek ortağa kazanç aktarılmak suretiyle kurumlar vergisi matrahının aşındırılmasını önleme amacını gütmektedir. <O:P></O:P>


Kayıt altındaki mükelleflerin kayıt altındaki işlemlerinin oto kontrolünü sağlayan bu müesseseler, vergi mevzuatımızda eli yılı aşkın bir geçmişe sahip olmalarına rağmen, önemleri, etkinlikleri her geçen gün artmakta, bu ölçüde de çıkan sorunlar, sıkıntılar ve ihtilaflarda giderek büyümektedir. <O:P></O:P>


Bu müesseselere ilişkin düzenlemeler, ülkemizde holdingleşme henüz sürecinin başladığı, grup şirket ve şirket dayanışmasının yeni yeni tanınmaya başladığı bir dönemde kabul edilmiş ve o günden bu güne, gelişmelere göre gözden geçirilmemiştir. Üstelik bu müesseseler idari düzenleme ve açıklamalarla da desteklenmeyince, sorunlar doğal olarak yaşanmaya başlamıştır. Bu müesseselerin uygulanması günümüzde tamamen inceleme elemanlarının şahsi takdirlerine ve yargı kararlarına bırakılmıştır. Ne yazık ki, yargı kararları da birçok konuda kesinleşmiş içtihat oluşturamamıştır. <O:P></O:P>


Bu gün için bu müesseseler holdinglerin ve grup şirketlerinin tepesinde Demoklesin Kılıcı gibi durmaktadır. Özellikle şirketlerin birbirlerinin nakit ve fon ihtiyaçlarını karşılamaları, mutlaka bu iki müesseseden birine takılmaktadır. <O:P></O:P>


Ekonomi, işletme bilimi ve şirketler dünyasındaki gelişmeleri ile mukayeseli hukuktaki yeni oluşumlar nazara alınarak gözden geçirilmesi gereken bu düzenlemeleri irdeleyen bir yeni yayın geçtiğimiz günlerde elime ulaştı ve ben de hemen tanıtmak istedim. <O:P></O:P>


Tanıtmak istediğim kitap, Maliye Bakanlığı baş hesap uzmanlarından Mesut Koyuncu tarafından kaleme alınmış bulunan, "Örtülü Sermaye, Örtülü Kazanç Dağıtımı ve Uluslar Arası Transfer Fiyatlandırması" başlıklı eser. Çok sayıdaki makalesinden tanıdığımız Koyuncu, bu eserinde de titiz bir çalışma sergilemiş. <O:P></O:P>


Çalışma, örtülü sermaye, örtülü kazanç dağıtımı ve uluslararası transfer fiyatlandırması olarak üç bölümden oluşuyor. Özellikle transfer fiyatlandırmasının da ayrı bir bölüm olarak incelenmesi, olayın uluslararası boyutunun da ortaya konması ve konunun çokuluslu şirket işlemleri açısından da irdelenmesini, çalışmayı daha değerli kılmış. Bu kapsamda Amerikan ve OECD ülkeleri uygulama ve normları da aktarılmakta. <O:P></O:P>


Son yıllarda yayınlanan kitaplara ilişkin genel bir eleştirim var. O da, Alman Hukuku'nun ayrı ve özel bir inceleme konusu yapılmaması ve aktarılmaması. Korkarım vergicilerdeki bu eğilim, sonunda kıta avrupası ve alman hukukuna göre gövdesi olan, ancak başı anglo sakson hukukuna göre oluşan bir mevzuata doğru gidişe yol açacak. Nitekim, bunu 4369 sayılı Kanun'da yaşadık. Neyse ki, bu gariplikten hemen geri adım atıldı. <O:P></O:P>


Ulusal uygulamalara ilişkin bölümler ise, bu konuda yazılmış inceleme raporlarının ve yargı kararlarının ışığında kaleme alındığı için kitap, inceleme elemanlarının ve yargının konulara yaklaşımını da yansıtmakta. <O:P></O:P>


Örtülü kazanç dağıtımı ve örtülü sermaye müesseselerinin incelenmesinde hareket noktası olarak muvazaa -kanuna karşı hile ve peçeleme müesseselerinin esas alınması ve karşılaştırılması, öncelikle bu irdelemenin yapılmış olması, müesseselerin ve konuların daha sağlıklı olarak kavranması açısından yararlı bir hareket noktası olmuş. Bilindiği gibi vergi hukukunun vergiyi doğuran olayları nitelendirilmesinde kullandığı "peçeleme" kavramı, hukukumuza kavram olarak Prof. Dr. Salih Şanver'in "İşletme Vergiciliği" adlı çalışması ile 60'lı yıllarda girmiş ve hızla geliştirilmiştir. <O:P></O:P>


Kitabın bölümlerinde ve alt bölümlerinde, uygulama sorunlarına ve müesseselerin unsurlarına göre alt konuların başlıklarının seçilmiş olması, doğal olarak içindekiler sayfasının son derece ayrıntılı olmasını sağlamış. Bu da özellikle sadece belli sorunları için kitap karıştıranların aradıkları bilgiye hızla ulaşmalarını sağlamakta. <O:P></O:P>


İrdeleme konusu alanında önemli bir yere sahip olacağı belli olan bu önemli kaynak esere ulaşmak isteyenler, kitabı yayınlayan Hesap Uzmanları Derneği'ne (0212.2440045) müracaat edebilirler. <O:P></O:P>


Bu arada Türk vergi hukukuna hem kurul hem de mensupları vasıtasıyla hizmet ve katkıları yadsınamayacak Hesap Uzmanları Kurulu'nun, basından izlediğimiz başarılı bir panelle kutladığı 60. yılını da kutluyor ve Türk idare teşkilatında güzide bir yere sahip kurula nice başarılı yıllar diliyoruz. <O:P></O:P></TD></TR></T></TABLE>
<O:P></O:P>