<?:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-comfficeffice" />
İSTANBUL VALİLİĞİ
Defterdarlık Usul Gelir Müdürlüğü

28/02/2005*1625
SAYI : B.07.4.DEF.0.34.20./ VUK-1-11234
KONU :Hamallara yapılan ödemelerin
hangi belgelerle tevsik edileceği.



……………………..GELİR MÜDÜRLÜĞÜNE



İlgi: 28.01.2005 tarih ve 697 sayılı yazınız.


İlgi yazınızın eki; ……….Vergi Dairesi Müdürlüğü’nün …………vergi kimlik numaralı mükellefi ……………. ait ……………..tarihli dilekçe incelenmiş olup, Müdürlüğümüzü ilgilendiren hususlarla ilgili olarak aşağıdaki açıklamalar yapılmıştır.

Bilindiği üzere; 80 Sayılı Belediyelerce Kurulan Toptancı Hallerinin Sureti İdaresi Hakkındaki Kanunda; “sebze meyve komisyoncusu”, belediyelerin gösterdiği kapalı mahallerde, müstahsilden gelen malların tüketiciye veya tüccara satılmasına aracılık ederek komisyon geliri elde eden ticaret erbabı, olarak tanımlanmıştır.

Konu ile ilgili olarak Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğünün 18.01.1988 tarih, KDV:2601079-6/3340 sayılı yazısında; faturanın tanımı yapıldıktan sonra, Vergi Usul Kanununa göre faturanın malı satan tüccar tarafından düzenlenmesi gerektiği, ancak, sebze ve meyve komisyoncularına müstahsil veya tüccar tarafından satışı yapılmak üzere gönderilen sebze ve meyvelerin fiyatının, ağırlığının ve fire durumunun önceden bilinmemesi ve fiyatların toptancı hallerinde arz ve talebe göre günlük olarak tespit edilmesi nedeniyle, satılan mala ait faturanın komisyoncular tarafından düzenlenmesinin Vergi Usul Kanununun mükerrer 257’inci maddesinin Bakanlık Makamına verdiği yetki uyarınca uygun görüldüğü, bu durumda bilahare komisyoncunun malın satış tarihinden itibaren azami on gün (01.01.2004 tarihinden itibaren bu süre “yedi gün” olarak değiştirilmiştir.) içinde satılan malla ilgili olarak malı gönderen müstahsile veya tüccara satış bedeli üzerinden ve satışa konu mala ait nakliye, navlun, hamaliye, rüsum, komisyon bedeli gibi giderlerin de yer aldığı faturayı düzenlemesi gerektiği ve bu uygulamanın sadece 80 sayılı Belediyelerce Kurulan Toptancı Hallerinin Sureti İdaresi Hakkında Kanun uyarınca kurulan sebze ve meyve komisyoncuları için geçerli olduğu, belirtilmiştir.

Diğer taraftan; 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 234’ncü maddesinde; “Birinci veikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilenlerledefter tutmak mecburiyetinde olan serbest meslek erbabının ve çiftçilerin:
3. Vergiden muaf esnafa;
Yaptırdıkları işler veya onlardan satın aldıkları emtia için tanzim edip işi yapana veya emtiayı satana imza ettirecekleri gider pusulası vergiden muaf esnaftarafından verilmiş fatura hükmündedir.” hükmüne yer verilmiştir.
Bu nedenle, belediyelerin gösterdiği kapalı mahallerde, müstahsilden gelen malların tüketiciye veya tüccara satılmasına aracılık ederek komisyon geliri elde eden komisyoncular satılan malla ilgili olarak malı gönderen müstahsile veya tüccara düzenleyecekleri faturada satış bedeli üzerinden ve satışa konu mala ait nakliye, navlun, hamaliye, rüsum, komisyon bedeli gibi giderlere de yer verdiklerinden, bu giderler müstahsil ve tüccar tarafından yapılmış addedilerek bunlar tarafından gider kaydedileceğinden, ayrıca bu giderlerin komisyoncu tarafından indirim konusu yapılması mümkün değildir.
Diğer taraftan, komisyoncu tarafından hamallara yapılan ödemelerde hamalların esnaf muaflığından yararlanıp yararlanmadıkları önem arz etmektedir.
Şu kadar ki; hamalların esnaf muaflığından yararlanmaları durumunda yapılan ödemelerin müstahsil veya tüccar adına düzenlenen fatura ile ilişkilendirmek suretiyle gider pusulası ile tevsik edilmesi, yükleme işi yapanın vergi mükellefi olması durumunda ise söz konusu ödemelerin fatura ile belgelendirilmesi ve bu faturanın da komisyoncu tarafından müstahsil veya tüccara düzenleyeceği fatura ile ilişkilendirilmesi gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.