<B style="mso-bidi-font-weight: normal">DÜNYA<?:NAMESPACE PREFIX = O /><O:P> </O:P>[/B]
<B style="mso-bidi-font-weight: normal">03.06.2005, CUMA<O:P> </O:P>[/B]
<TABLE =Ms&#111;normalTable style="WIDTH: 100%; mso-cellspacing: 2.2pt; mso-padding-alt: 0cm 0cm 0cm 0cm" cellSpacing=3 cellPadding=0 width="100%">
<T>
<TR style="mso-yfti-irow: 0; mso-yfti-firstrow: yes">
<TD style="PADDING-RIGHT: 2.25pt; PADDING-LEFT: 2.25pt; PADDING-BOTTOM: 7.5pt; PADDING-TOP: 7.5pt">
İş Kanunu'nda hafta tatili<O:P> </O:P></TD></TR>
<TR style="mso-yfti-irow: 1; mso-yfti-lastrow: yes">
<TD style="PADDING-RIGHT: 2.25pt; PADDING-LEFT: 2.25pt; PADDING-BOTTOM: 0.75pt; PADDING-TOP: 0.75pt" colSpan=2>
<B style="mso-bidi-font-weight: normal">Resul Kurt <O:P></O:P>[/B]


Geçen yılın başından beri iki ayda bir, bir gün sonra geri gelmek şartıyla haftada bir gün tatil yapıyoruz. Bundan önce işveren pazar günü üretimi durdurmamak için çalışanlara iki gün tatil yaptırıp pazar gününü çalıştırıyordu. Biz de bu sistemde çalışmaktan memnunduk. Geçen sözleşmede resmi tatilin pazardan çıkarıldığı söylenip tatillerimizi bir güne düşürdüler. Bunun yeni çıkan İş Kanunu'nda olduğunu söylediler. Gerçekten resmi tatil pazardan çıkarıldı mı? Biz vardiyalı çalıştığımız için ailemizle tatil yapma imkanımız olmuyor. Çocuklarımız pazar tatil yapıyor, biz ise hafta arası. Eski sistemde her hafta tatilimiz bir gün geri geliyordu. Bu şekilde ayda iki üç gün hafta sonu tatilimiz oluyordu. Bunu da ailemizle geçiriyorduk. Bunun düzelmesi için ne yapabiliriz. İsmi saklı <O:P></O:P>


Sayın okurumuz, 394 sayılı Hafta Tatili Kanunu, hafta içindeki çalışma süresini altı gün olarak belirlemiş ve her altı günlük çalışma sonucu işçinin 24 saatten az olmamak üzere dinlendirilmesini hükme bağlamıştır. Bu izne de, hafta tatili denilmektedir. Buna göre, hafta içinde altı gün çalışan işçiye bir gün hafta tatili verilecektir. Hafta Tatili Kanunu'nda her ne kadar pazar günü hafta tatili kullandırılması esas olmakla birlikte, hafta tatili izin kullandırılmayan hallerde hafta içi başka bir gün hafta tatili izni kullandırılabilecektir. 4857 sayılı İş Kanunu'nun kapsamına giren işyerlerinde, işçilere tatil gününden önce 63'üncü maddeye göre belirlenen iş günlerinde çalışmış olmaları koşulu ile yedi günlük bir zaman dilimi içinde kesintisiz en az yirmi dört saat dinlenme (hafta tatili) verilmesi gerekmektedir. Çalışılmayan hafta tatili günü için işveren tarafından bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücreti tam olarak ödenecektir. İş mevzuatında bu ücrete "hafta tatili ücreti" denilmektedir. Pazar günü çalışan işçiye hafta içinde bir gün hafta tatili izni verilebilecektir. <O:P></O:P>


Yargıtay 9. Hukuk Dairesi'nin E. 2001/14351, K. 2001/16856, T.30.10.2001 sayılı kararında da, "Pazar günü çalışılan işyerinde hafta içinde bir gün izin verilmiş ise, artık çalışılan pazar günü için iki yevmiye ödenmesi düşünülemez" denilmektedir. <O:P></O:P>


Bu nedenle işyerinizde pazar günü dışında başka bir gün hafta tatili izni kullandırılması yasaya uygundur. Ancak, (ailenizle hafta tatilini birlikte geçirmek talebinizle ilgili olarak) işvereninizden pazar günü tatil kullanmanın dönüşümlü hale getirilmesini talep edebilirsiniz. <O:P></O:P>


Yetim aylığı alan kız çocuklarının çalışmaya başlaması <O:P></O:P>


Babamdan kalan yetim aylığını, SSK benim aylığımı kestiği 2003 yılına kadar aldım. Halen bir işyerinde çalışmaktayım. Babam 1995 yılında vefat etti. Bundan sonra yetim aylığı konusundaki akıbetimin ne olacağını ve nasıl bir yol izlemem gerektiğini bilmiyorum. Bilmeyerek yapmış olduğum bir hatanın sonucunu öğrenmek istiyorum. <O:P></O:P>


Bu almış olduğum aylığın benden faizi ile birlikte geri alınacağı konusunda duyum aldım, böyle bir olay neticesinde ödemem gereken miktarı nasıl öğrenebilirim. (İsmi saklı) <O:P></O:P>


Sayın okurumuz, sigortalının vefat etmesi halinde sigortalının eşine, çocuklarına ve anne-babasına ölüm aylığı bağlanmaktadır. <O:P></O:P>


Vefat eden sigortalının eşi yeniden evlenmediği sürece aylık almaya devam eder. Ölüm aylığı (dul aylığı) alan eş, bir işte çalışsa veya kendi çalışmalarından dolayı aylık-gelir bağlansa bile eşinden dolayı dul aylığını almaya devam eder. Eğer ölüm aylığı (dul aylığı) alan eş yeniden evlenirse, evlendiği tarihten itibaren hak sahipliğini kaybeder ve aylığı kesilir. <O:P></O:P>


Erkek çocuklar 18 yaşını dolduruncaya kadar, orta öğrenim yapıyorlarsa 20 yaşını, yüksek öğrenim yapıyorlarsa 25 yaşını dolduruncaya kadar hak sahibi sayılırlar. Çalışamayacak durumda malul olan erkek çocuklar ise, kendi çalışmalarına bağlı olarak herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan aylık almıyor olmaları şartı ile hangi yaşta olduklarına bakılmaksızın hak sahibi sayılırlar. <O:P></O:P>


Kız çocuklar ise, sosyal güvenlik kuruluşlarından kendi çalışmalarına bağlı olarak bir aylık almıyor ve herhangi bir yerde çalışmıyor olmak ve evli olmamak şartı ile yaşlarına bakılmaksızın hak sahibi sayılırlar ve yetim aylığı alırlar. Evli olduğu için hak sahibi sayılmayan kız çocuklar dul kalırsa bu defa hak sahibi sayılırlar. <O:P></O:P>


Vefat eden sigortalının ana ve babasının hak sahibi sayılabilmesi için, iki koşulun birlikte gerçekleşmesi gereklidir. Bunlardan ilki, sigortalının ölüm tarihi itibariyle eş ve çocuklara bağlanacak aylıkların toplamının sigortalının aylığından az olması, ikincisi ise geçiminin sağlığında sigortalı tarafından sağlandığının belgelenmesidir. Sigortalının ölümü tarihinde eş ve çocuklarına bağlanacak aylıkların toplamı sigortalının aylığına eşit ise ana ve babanın aylık alma hakkı ortadan kalkmaktadır. Hak sahiplerinden birinin daha sonra aylıktan çıkması halinde dahi ana ve babaya aylık bağlanamamaktadır. Birinci koşul gerçekleşse dahi ayrıca herhangi bir geliri veya mal varlığı bulunduğu tespit edilen ana ve babalar yine hak sahibi sayılmamaktadırlar. <O:P></O:P>


Bana ulaşan çok sayıda okurumuzun bu şekilde sorunu olduğunu görmekteyim. Maalesef aylık bağlanması için gösterdiğimiz özeni, yeniden çalışmaya başladığımızda (aylığı kestirmek için) göstermiyoruz. Hak edilmediği halde ölüm aylığı almaya devam edilmekte, bu durum anlaşılınca alınan tutar faizi ile birlikte geriye ödenmektedir. Gerek SSK ve gerekse de diğer sosyal güvenlik kurumları otomasyona yaptıkları yatırımlarla artık bu tespiti yapabilmektedir. <O:P></O:P>


Yetim aylığı alan kız çocuklarının aylıkları evlendikleri veya çalışmaya başladıkları tarihte kesilir. Siz bilgi vermediğiniz için size bir süre daha fuzulen aylık ödenmiş, ancak anlaşılınca aylığınız kesilmiş. Bu nedenle haksız aldığınız tutarlar faizi ile tahsil edilir. Sizin banka hesabınıza yatan tutarları toplayarak, bu tutara faiz eklenmek suretiyle toplam borcunuzu bulabilirsiniz. <O:P></O:P></TD></TR></T></TABLE>
<O:P></O:P>