<H4>Evde çalışan kadınların kooperatifi, taşeronu alt etti</H4>
<BLOCKQUOTE id= style="CLEAR: left; PADDING-RIGHT: 0px; PADDING-LEFT: 0px; PADDING-BOTTOM: 0px; PADDING-TOP: 0px">
İstanbul Avcılar'da, 8 ev kadınının aile bütçesine ek gelir sağlamak amacıyla kurduğu Ev Eksenli Çalışan Kadınlar Küçük Sanat Kooperatifi, 5. yılında bölgedeki taşeron şirketlerin tekelini yüzde 90 oranında kırdı. Kemer, paketleme, oyuncak, anahtarlık, penye işlemeleri, boncuk gibi işleri yapan kooperatife kadınlar, kuruluş aşamasında Dünya Bankası'ndan ve çeşitli projelerden destek alsalar da bugünlerde kira masrafını bile ödemekte güçlük çekiyor.
Adana, Hakkâri, Batman illerindeki benzerleri gibi yerel yönetimlerden destek alamadıklarını ifade eden kadınlar, destek eksikliğini ise Avcılar'ın diğer bölgelere nazaran düşük işsizlik oranına sahip olmasına bağlıyor.
Ev Eksenli Çalışan Kadınlar Küçük Sanat Kooperatifi üyesi Semra Billur, 24 resmi üyelerinin bulunduğunu, işin yoğunluğuna göre 100 kişiye ulaşabildiklerini söylüyor.
Günde 1-5 saat arası çalışan kadınlar, ayda yaklaşık 100 ile 300 YTL arasında ek gelir elde ediyor. Üniversite bitirip evinde anahtarlık yapan kadınların yanı sıra penyeye boncuk işleyen erkeklerin de yer aldığı kooperatifte, imam nikâhıyla yaşayan kadınlara resmi nikâh yapılması ve çeşitli el sanatları kursları düzenlenmesi gibi destekler de veriliyor. Kooperatif 5 yılda, M-Store, Detay Triko, Adil Işık, Ece Fermuar, Nokia gibi firmalara iş yapmış.

Kooperatifle kesintiler azaldı
Ev işlerinden arta kalan zamanda yaptıkları "işler"den, taşeronların yüzde 50'ye varan kesintilerinden bıkan Avcılar bölgesindeki kadınlar, birlikte hareket etme kararı alarak, 2002 yılında "Ev Eksenli Çalışan Kadınlar Küçük Sanat Kooperatifi"ni kurdu. Kesintilerin kadınlarda kalmasını sağlayan kooperatif, sadece büro masraflarının karşılanması için kadınlardan yüzde 10 kesiyor.
Ancak işlerin durgun olması nedeniyle kira masraflarını bile ödemekte güçlük çektiklerini anlatan Semra Billur, yine de bölgede evine iş alan kadınların büyük çoğunluğunun kooperatife üye olmayı istediğini söylüyor. Billur, "Artık Avcılar'da bu işin yüzde 90'ını biz yapıyoruz" diyor.
Kooperatif üyesi Ayşe Şahin ise evde çalışan kadınlar için sigorta sisteminin gelişmediğini, kooperatif kurulmadan önce yaptıkları işin karşılığını alamamak dahil birçok zorlukla karşılaştıklarını söylüyor. Kurum olarak faaliyet göstermelerinin ise şirketlere güven verdiğini anlatan Şahin, "Çevremizde dönemsel olarak bizimle çalışan, destek veren kadınlar var ve işleri yetiştiremememiz söz konusu değil. Ancak iş bağlama noktasında, girişimcilik tarafında eksiğimiz var" diye konuşuyor.
Kooperatif üyesi kadınlar, hazırladıkları bazı triko işlemelerinin yurtdışına da satıldığını belirtiyor. Hazırladıkları malların tedarik ve nakliyesini ise firmalar sağlıyor.

Üniversite mezunu bile çalışıyor
Özellikle sanayi bölgelerine yakın semtlerde ek gelir sağlamak için yapılan ev işleri, sadece ev kadını anneleri kapsamıyor. İşin yoğunluğuna göre babalar ve çocuklar da çalışmaya katılabiliyor. Üniversite bitirip evinde anahtarlık yapan kadınlar ve penyeye boncuk işleyen erkekler de kooperatifte çalışmış. Kadınlar boncuk işlemede uzun süre çalışmaları halinde göz bozuklukları yaşayabiliyor veya günlük 3 saatten fazla çalışınca fizik tedaviye gitmek zorunda kalabiliyor. Tüm bu süreçten kazandıkları ise genelde ev eşyalarının taksitlerini ödemek oluyor. Kadınlar işledikleri penye başına 1 YTL, kemer başına 100 kuruş, yaptıkları anahtarlık başına 20 kuruş, fermuar başına 50 kuruş ve askı başına 40 kuruş ücret alıyor.


Kooperatif üyesi kadınlar ne diyor?
Sevim Soytürk: Kooperatifi çocuğumu okula götürürken fark ettim ve üye oldum. Evde yaptığım işlerden kazandıklarımla halı ve koltuk takımı taksitlerini ödedim. Biz o penyelerin üzerine boncuk işleyince 70 liraya satılıyor, işlemesek 20 lira etmez.

Kezban Tutun: Kuruluşundan itibaren kooperatifte aktif üye olarak yer alıyorum. Maddi imkânsızlıklar oğlumun eğitimine engel olmaya başlayınca, evimde yaptığım işlerden kazandıklarımla Çorlu'da okuyan oğlumun üniversite masraflarını karşıladım.

Mahmure Arıcı: Kedime mama almaya gidip, gelirken kooperatifi fark ettim. Daha önce gelinlik ve örme firmalarıyla çalıştım. Kazandıklarımla çocuğumun servis masraflarını ve mutfak ihtiyaçlarını karşılıyorum. Çözemediğimiz sorunlarımız olunca da birbirimizle dayanışma sağlıyoruz.</BLOCKQUOTE>
<BLOCKQUOTE id=dei&#111;n style="DISPLAY: n&#111;ne">İstanbul Avcılar'da, 8 ev kadınının kurduğu Ev Eksenli Çalışan Kadınlar Küçük Sanat Kooperatifi, 5 yılda bölgedeki taşeron şirketlerin tekelini kırdı...</BLOCKQUOTE>
<BLOCKQUOTE id= style="DISPLAY: n&#111;ne">Referans
</BLOCKQUOTE>