<CENTER>MALİYE BAKANLIĞI MUKTEZASI

Gelir İdaresi Başkanlığı
</CENTER>


Tarih : 02.02.2006
Sayı : B.07.1.GİB.0.42/4215-4-2136/005853
Konusu : Danışmanlık hizmeti alımlarında yapılan ödemelerin vergilendirilmesi Hk.
Muktezanın Özeti: İlgide kayıtlı yazıda, Kurumunuza danışmanlık hizmeti sunan .....’a tayin edilen 26.12.2005 tarihli ve 1039 sayılı Özelge ile Danışmanlık hizmetinin serbest meslek faaliyeti kapsamında değerlendirildiği belirtilerek, benzer danışmanlık hizmeti alımlarınızın anılan özelge kapsamında değerlendirilip değerlendirilemeyeceği ile Kurumunuzun bu kapsamdaki yükümlülüklerine ilişkin Başkanlığımız görüşü sorulmaktadır.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 61’inci maddesinde, “Ücret, işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir.
Ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (Mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunması onun mahiyetini değiştirmez.” hükmüne yer verilmiştir.
Aynı Kanunun 65’inci maddesinde, “Her türlü serbest meslek faaliyetinden doğan kazançlar serbest meslek kazancıdır.
Serbest meslek faaliyeti; sermayeden ziyade şahsi mesaiye ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanan ve ticari mahiyette olmayan işlerin işverene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılmasıdır....” hükmü yer almıştır.
Anılan Kanunun 94’üncü maddesinin birinci fıkrasında ise kamu idare ve müesseseleri, iktisadi kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadi işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya zirai işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecbur oldukları, anılan maddenin birinci fıkrasının (1) numaralı bendinde, “Hizmet erbabına ödenen ücretler ile 61'inci maddede yazılı olup ücret sayılan ödemelerden (istisnadan faydalananlar hariç), 103 ve 104'üncü maddelere göre”, (2) numaralı bendinde ise serbest meslek işleri dolayısıyla yapılan ödemelerden gelir vergisi tevkifatı yapılacağı belirtilmiştir.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 238’inci maddesinde, “İşverenler her ay ödedikleri ücretler için (Ücret bordrosu) tutmaya mecburdurlar. Gelir Vergisi Kanununa göre vergiden muaf olan ücretlerle diğer ücret üzerinden vergiye tabi hizmet erbabına yapılan ücret ödemeleri için bordro tutulmaz.”, 236’ncı maddesinde ise, “Serbest meslek erbabı, mesleki faaliyetlerine ilişkin her türlü tahsilatı için iki nüsha serbest meslek makbuzu tanzim etmek ve bir nüshasını müşteriye vermek, müşteri de bu makbuzu istemek ve almak mecburiyetindedir.” hükümlerine yer verilmiştir.
Yukarıda yapılan açıklamalara göre, danışmanlık hizmetinin Kurumunuza bağlı olarak devamlılık arzedecek hizmet sözleşmesine istinaden yapılması halinde ücret olarak; Kurumunuza bağlı olmaksızın şahsi sorumluluk altında hizmeti sunanlarca kendi nam ve hesabına yapılması halinde ise serbest meslek faaliyeti olarak değerlendirilmesi ve yapılan ödemelerden Gelir Vergisi Kanununun 94’üncü maddesi hükmü gereği gelir vergisi tevkifatı yapılması gerekmektedir.
Öte yandan Vergi Usul Kanununda yeralan belgelerin düzenleneceği de tabiidir.