<CENTER>MALİYE BAKANLIĞI MUKTEZASI

Gelir İdaresi Başkanlığı
</CENTER>


Tarih : 21.01.2008
Sayı : B.07.1.GİB.4.34.16.01/GVK-94/13-14674/1320
Konusu : Vergi mükellefi olmayan nihai tüketiciden hurda araç alınması halinde, gelir vergisi tevkifatı yapılıp yapılmayacağı Hk.
Muktezanın Özeti:
İlgide kayıtlı dilekçenizde, ....... Vergi Dairesi Müdürlüğünün ....... vergi kimlik numarasında kayıtlı mükellefi olduğunuz, ...11.2007 tarihinden itibaren ikinci el oto yedek parça alım-satım ve oto tamir işi ile iştigal ettiğiniz, faaliyetiniz içerisinde nihai tüketicilere ait hurdaya çıkmış araçların satın alınarak bunların parçalarının satılmasının da olacağı belirtilerek, nihai tüketicilerden alacağınız hurda araçlar karşılığında nihai tüketicilere herhangi bir belge düzenlemenizin gerekip gerekmediği ve belge düzenlemesinin gerekmesi halinde bu belge üzerinde gelir vergisi kesintisi yapılıp yapılmayacağı ile yapılacaksa vergi kesintisinin oranının ne kadar olacağı konularında görüşümüz sorulmaktadır.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun ispat edici kağıtlar başlıklı 227’nci maddesinde, “Bu kanunda aksine hüküm olmadıkça bu kanuna göre tutulan ve üçüncü şahıslarla olan münasebet ve muamelelere ait olan kayıtların tevsiki mecburidir.
..........”
Gider pusulası başlıklı 234’üncü maddesinde, “Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilenlerle defter tutmak mecburiyetinde olan serbest meslek erbabının ve çiftçilerin:
1- .........
2- .........
3-Vergiden muaf esnafa;
Yaptırdıkları işler veya onlardan satın aldıkları emtia için tanzim edip işi yapana veya emtiayı satana imza ettirecekleri gider pusulası vergiden muaf esnaf tarafından verilmiş fatura hükmündedir. Bu belge, birinci ve ikinci sınıf tüccarların, zati eşyalarını satan kimselerden satın aldıkları altın, mücevher gibi kıymetli eşya için de tanzim edilir.
Gider pusulası, işin mahiyeti, emtianın cins ve nev’i ile miktar ve bedelini ve iş ücretini ve iş yaptıran ile yapanın veya emtiayı satın alan ile satanın adlarıyla soyadlarını (Tüzel kişilerde ünvanlarını) ve adreslerini ve tarihi ihtiva eder ve iki nüsha olarak tanzim ve bir nüshası işi yapana veya malı satana tevdi olunur.
Gider pusuluları, seri ve sıra numarası dahilinde teselsül ettirilir.” hükümleri yer almaktadır.
Buna göre, tarafınızca vergi mükellefi olmayan kişilerden hurda olarak aldığınız hurda araçlar için gider pusulası düzenlemeniz ve gider pusulasını hurda aracı satan kişiye imzalatarak bir nüshasını satan kişiye vermeniz gerekmektedir.
Öte yandan, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 9’uncu maddesinde, ticaret ve sanat erbabından maddede bentler halinde sıralanan şekil ve suretle çalışanların gelir vergisinden muaf olduğu ve ticari, zirai veya mesleki kazancı dolayısıyla gerçek usulde gelir vergisine tabi olanlar ile bu işleri gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerine (5615 sayılı Kanunun 1’inci maddesiyle yapılan değişiklikle “devamlılık” ibaresi fıkra metninden çıkartılmıştır. Yürürlük; 04.04.2007) bağlılık arz edecek şekilde yapanların esnaf muaflığından faydalanamayacağı ve bu muaflığın, 94’üncü madde uyarınca tevkif suretiyle kesilen vergiye şümulü olmayacağı hüküm altına alınmıştır.
Gelir Vergisi Kanununun 94’üncü maddesinde ise kimlerin tevkifat yapmaya mecbur oldukları sayılmış olup, aynı maddenin 13 numaralı bendine göre; “Esnaf muaflığından yararlananlara mal ve hizmet alımları karşılığında yapılan ödemelerden;
a) ........................
b) Hurda mal alımları için % 2,
c)Diğer mal alımları için % 5,
d)Diğer hizmet alımları (“a”, “b” ve “c” alt bentleri hariç olmak üzere mal ve hizmet bedelinin ayrılamaması hali de bu kapsamdadır.) için % 10, oranında gelir vergisi tevkifatı yapılacaktır.
Bu hükümlere göre, parçalayarak satmak üzere alacağınız hurda araçları esnaf muaflığından yararlanmayan ve vergi mükellefi olmayan nihai tüketicilerden satın almanız durumunda, nihai tüketicilere gider pusulası düzenlemeniz gerekmekte olup, ödeyeceğiniz bedel için düzenleyeceğiniz gider pusulasında gelir vergisi tevkifatı yapmanıza gerek bulunmamaktadır.
Ancak, hurda araçları işletmenize bağlılık arz etmeyecek şekilde esnaf muaflığından yararlananlardan satın almanız halinde bu kişilere gider pusulası düzenleyerek yapacağınız ödemelerden (Gelir Vergisi Kanununun 94/13-(b) maddesi uyarınca % 2 oranında) gelir vergisi tevkifatı yapmanız gerekmektedir.