<CENTER>MALİYE BAKANLIĞI MUKTEZASI

Gelir İdaresi Başkanlığı
</CENTER>


Tarih : 20.11.2007
Sayı : B.07.1.GİB.4.34.16.01/GVK-94/5-14433/24750
Konusu : Merkezi yabancı ülkede olan şirketin Türkiye şubesinin yapacağı kira ödemeleri üzerinden tevkifat yapılması Hk.
Muktezanın Özeti: İlgide kayıtlı dilekçenizde Merkezi Çin Halk Cumhuriyetinde olan şirketin Türkiye ....... Şubesi olduğunuzu, ......... Vergi Dairesi Müdürlüğünün ...... vergi numarasında kayıtlı mükellefi olarak faaliyette bulunduğunuzu belirterek, yurt dışından gelen firma yöneticileri ile servis desteğiniz için yurt dışından gelen elemanların ikameti için kiralanan gayrimenkullere ilişkin yapılacak kira ödemeleri üzerinden yapılacak tevkifatla ilgili Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.
Bilindiği üzere 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 94’üncü maddesinin birinci fıkrasında, kamu idare ve müesseseleri, iktisadi kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadi işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya zirai işletme hesabı esasına göre tespit edilen çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecbur oldukları belirtilmiş maddenin 5/a bendiyle, Kanunun 70’inci maddesinde yazılı mal ve hakların kiralanması karşılığı yapılan ödemeler üzerinden % 22 (2006/11449 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 01.01.2007 tarihinden itibaren % 20) oranında; 5/b bendiyle, vakıflara (mazbut vakıflar hariç) ve derneklere ait gayrimenkullerin kiralanması karşılığı yapılan ödemeler üzerinden % 22 (2006/11449 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 01.01.2007 tarihinden itibaren % 20) oranında gelir vergisi tevkifatı yapılacağı hüküm altına alınmıştır.
Bu itibarla yurt dışından gelen firma yöneticileri ile servis desteğiniz için yurt dışından gelen elemanların ikameti için kiralanan gayrimenkullere ilişkin; gerçek kişilere yapacağınız kira ödemeleri üzerinden 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 94’üncü maddesinin (5.a) bendi uyarınca, vakıflara (mazbut vakıflar hariç) ve derneklere ait gayrimenkullerin kiralanması karşılığı yapılan ödemeler üzerinden 94’üncü maddesinin 5.b bendi uyarınca sorumlu sıfatıyla tevkifat yapmanız gerekmektedir. Ancak söz konusu kiralamaların gerçek ve tüzel kişi gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerinden ticari kazanç kapsamında yapılması halinde gayrimenkul sahibi gerçek veya tüzel kişi tarafından tarafınıza düzenlenecek fatura mukabili yapacağınız ödemeler üzerinden tevkifat yapılması ise söz konusu değildir.
Diğer taraftan 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 15’inci maddesiylede Kooperatiflere ait taşınmazların kiralanması karşılığında bunlara yapılan kira ödemeleri üzerinden % 20 (2006/11447 sayılı BKK. ile 01.01.2007 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere) tevkifat yapılacağı hüküm altına alınmıştır.
Öte yandan 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 6’ncı maddesinde kurumlar vergisinin bir hesap dönemi içinde elde edilen safi kurum kazancı üzerinden hesaplanacağı ve safi kurum kazancının tespitinde Gelir Vergisi Kanununun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı hükme bağlanmış olup safi kurum kazancının tespitinde Kurumlar Vergisi Kanununun 8’inci maddesi ile Gelir Vergisi Kanununun 40’ıncı maddesindeki giderler, hasılattan indirim konusu yapılmaktadır.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 40’ıncı maddesinin 1’inci bendi ile ticari kazancın elde edilmesi için yapılan genel giderlerin safi kazancın tespitinde gider olarak indirilebileceği hüküm altına alınmıştır.
Ayrıca Gelir Vergisi Kanununun 61’inci maddesinin birinci fıkrasında ücretin, işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatler olduğu belirtilmiş Kanunun 63’üncü maddesiylede ücretin gerçek safi değeri işveren tarafından verilen para ve ayınlarla sağlanan menfaatler toplamından maddede sayılan indirimler yapıldıktan sonra kalan miktar olduğu hüküm altına alınmıştır.
Diğer taraftan Gelir Vergisi Kanununun 23/9’uncu maddesinde;
“Aşağıda yazılı ücretler Gelir Vergisinden istisna edilmiştir:
..............
9. (3239 sayılı Kanunun 42’nci maddesiyle değişen bent)Genel olarak maden işletmelerinde ve fabrikalarda çalışan işçilere ve özel kanunlarına göre barındırılması gereken memurlarla müstahdemlere konut tedariki ve bunların aydınlatılması, ısıtılması ve suyunun temini suretiyle sağlanan menfaatler ile mülkiyeti işverene ait brüt alanı 100 m2’yi aşmayan konutların hizmet erbabına mesken olarak tahsisi suretiyle sağlanan menfaatler (Bu konutların 100 m2’yi aşması halinde, aşan kısma isabet eden menfaat için bu istisna hükmü uygulanmaz);
.........” hükmü yer almıştır.
Maddede yer alan istisna hükmünün uygulanabilmesi için kendisine konut tahsis edilen personelin Kanun uyarınca barındırılması gereken kişilerden olması veya konutun işverene ait olması gerekmektedir. Dolyısıyla Şirketinizce kiralamak suretiyle personelinizin (idari personel dahil) ikametine tahsis edilen konutların istisna kapsamında değerlendirilmesi olanaklı değildir.
Bu itibarla söz konusu çalışan personelin ikametine tahsis edilen gayrimenkule ilişkin şirketinizce yapılan ödemelerin (kira, aidat, su, elektrik vb. giderlerin) gayrisafi tutarları üzerinden ücret olarak değerlendirilerek gelir vergisine tabi tutulması gerekmektedir.
Ayrıca bu ödemelerin (ücret olarak değerlendirilenler dışında personelinizin haricinde işiniz kapsamındaki misafir olarak kabul edilebilecek 3’üncü kişilere ilişkin tahsis amaçlı yapılan ödemeler dahil) Şirketinizce kurum kazancınızın tespitinde gider olarak indirim konusu yapılmasının olanaklı olduğu hususu ise tabiidir.