<?:NAMESPACE PREFIX = O /><O:P></O:P>
AKŞAM<O:P> </O:P>
18.05.2005, ÇARŞAMBA<O:P> </O:P>
Yeni teknoloji ve AR- GE faaliyetlerinde vergi avantajı <O:P></O:P>
<B style="mso-bidi-font-weight: normal">İ.Hüseyin YILDIZ<O:P> </O:P>[/B]
<O:P></O:P>
Yeni teknolojilerin geliştirilmesi, katma değer yaratacak yeni üretim tekniklerinin ve bilgi işlem sistemlerinin devreye sokulması ve katma değeri yüksek yeni sanayi ürünleriyle uluslararası rekabete girmemiz gibi hususlar, Türkiye'nin kalkınması için hayati öneme sahip konulardır. Yaptığım bu tespitle ilgili farklı düşünecek kimsenin olduğunu da sanmıyorum. Tartışma bu hedefe ulaşmada izlenecek yol ve yöntemler üzerinde olabilir. Bu noktada mali teşviklerin kullanılması, bir maliye politikası aracı olarak düşünülebilir. Hükümet de bu amaçla yaptığı yasal düzenlemelerle, bu alanı üç noktada desteklemiştir. Bunlardan birincisi; üniversitelerin desteğinde faaliyetleri vergi dışı kalan teknoloji geliştirme bölgelerini (Teknoparklar'ı) faaliyete sokmuştur. İkincisi işletmelerin yaptığı araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) harcamalarını belli kısıtlar dahilinde vergi matrahından düşebilmelerine imkan tanımıştır. Son olarak da TÜBİTAK Kanunu'na dayanarak, TÜBÜTAK'ça kabul edilen Ar-Ge projelerine finansal destek sağlanmasını öngören düzenlemeler yapmıştır. Her üç alandaki teşvik koşullarına ve kısıtlarına yazımızın sınırları içinde değinmeye çalışalım.

Teknoloji geliştirme bölgeleri; üniversitelerin, sanayi kesimi ile işbirliğini sağlamak ve bölgesel kalkınma ve istihdam sorunlarına çözüm getirmek amacıyla oluşturulmuşlardır. Bu bölgenin amaca uygun olarak kullanılmasını gözeten ve yöneten bir yönetici şirket vardır. Buralardaki yüksek-ileri teknoloji kullanan ya da yeni teknolojiler, yazılımlar ve ürünler geliştiren firmaların, bu faaliyetlerinden elde edilen kazançlar, Kurumlar Vergisi ve KDV'den istisna edilerek desteklenmektedir. Ayrıca, üniversite araştırma ve laboratuvarlarından yararlanılması, risk sermayesi desteği, proje seçimi, danışmanlık desteği ile büro ve sekreterya hizmetleriyle de buradaki girişimciler desteklenmektedir.

Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunları'nda yapılan değişikliklerle, Gelir ve Kurumlar vergisi mükelleflerine, işletmeleri bünyelerinde gerçekleştirdikleri, münhasıran yeni teknoloji ve bilgi arayışına yönelik araştırma ve geliştirme (AR-GE) harcamaları tutarının % 40'ı oranında 'AR-GE indirimi' yapma imkanı getirilmiştir. Bu indirim beyanname üzerinde yapılması gereken ayrı bir indirimdir. Yani kapsama giren harcamalar, öncelikle gider veya amortisman yoluyla vergi matrahını etkileyecek, buna ilaveten beyanname üzerinde harcamanın %40'ı oranında, yatırım indirimi gibi ayrıca matrahtan 'AR-GE indirimi' yapılacaktır.

TÜBİTAK Kanunu'na ve 2005 yılı Bütçesi Kanunu'na dayanılarak; firmaların ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik TÜBİTAK'ça kabul edilen Ar-Ge niteliği taşıyan projelere, finansal destek verilmesine ilişkin yasal düzenlemeler yapılmıştır. Hazırlanacak Ar-Ge projelerine destek talebinin; 1 Ocak - 30 Haziran ve 1 Temmuz - 31 Aralık dönemlerini kapsayan altışar aylık dönemler halinde TÜBİTAK'a sunulması gerekir. Desteklenmesine karar verilen Ar-Ge giderlerine uygulanacak en yüksek destek oranı %60'tır. (Üniversite ve kamu işbirliği ile gerçekleştirilen projelerde bu oran %75 olabilir) Destekleme süresi proje bazında en fazla 4.5 yıl olarak belirlenmiştir. Bu projeler, TÜBİTAK'ın değerlendirmesi neticesinde desteklenmesine karar verilmişse, TÜBİTAK ile yapılacak bir sözleşme çerçevesinde desteklenir ve izlemeye alınırlar.<O:P> </O:P>