Sicil harçları ve ticari defterler


BİZE GÖRE / Veysi Seviğ





Harçlar Kanunu'nun birinci maddesi uyarınca harçlar; yargı harçları, noter harçları, vergi yargısı harçları, tapu ve kadastro harçları, konsolosluk harçları, pasaport, ikamet tezkeresi, vize ve Dışişleri Bakanlığı tasdik harçları, gemi ve liman harçları, imtiyazname, ruhsatname ve diploma harçları ve trafik harçları, olarak dokuz grupta toplanmaktadır.


Yargı harçları kendi içerisinde;


a) Mahkeme harçları,


b) İcra ve iflas harçları,


c) Ticaret sicili harçları,


d) Diğer yargı harçları olarak ayrıma tabi tutulmuştur.


01.01.2006 tarihinden geçerli olmak üzere uygulanması öngörülen ticaret sicili harçları aşağıda miktar olarak yer almaktadır.


. Ticari işletmenin ve unvanının tescil ve ilanında;


- Gerçek kişilere ve kooperatiflere ait işletmelerde, 88.90 YTL,


- Şahıs şirketlerine ait işletmelerde, 254.80 YTL,


- Sermaye şirketlerine ait işletmelerde, 573.80 YTL,


. Temsile yetkili kılınan kimselerin tescil ve ilanında


(Her bir kişi için)


- Gerçek kişilere ve kooperatiflere ait işletmelerde, 44.20 YTL,


- Şahıs şirketlerine ait işletmelerde, 66.30 YTL,


- Sermaye şirketlerine ait işletmelerde, 139.80 YTL,


. Ticaret siciline tescil edilmiş olan vakalardaki değişikliklerin tescilinde; (Ticari işletme rehni ile ilgili vakalar dahil), (Muhteva (içerik) ile ilgili bulunmayan düzenlemelerde harç alınmamaktadır.)


- Gerçek kişilere ve kooperatiflere ait işletmelerde, 44.20 YTL,


- Şahıs şirketlerine ait işletmelerde, 63.30 YTL,


- Sermaye şirketlerine ait işletmelerde, 139.80 YTL,


. Kayıt silinmesinde (Ticari işletme rehni kaydının silinmesi dahil)


- Gerçek kişilere ve kooperatiflere ait işletmelerde, 17.40 YTL,


- Şahıs şirketlerine ait işletmelerde, 25.10 YTL,


- Sermaye şirketlerine ait işletmelerde, 44.20 YTL,


Yabancı müesseselerin Türkiye'deki şubeleri dahil olmak üzere şubelerin her biri ayrıca harca tabidir.


Diğer yandan;


. Ticaret Sicili Tüzüğü'nün 11/1'inci maddesi uyarınca "bir ticari işletmeye ait sicil esas defterindeki kayıtların tamamının veya bir kısmının veya ticaret sicili memurluğunda, saklanan bütün belgelerin örneğinin beher sayfası 4.60 YTL, harca tabidir.


. Tasdiknameler ise (Ticaret Sicili Tüzüğü Madde: 11/2, 104, 105) 14.90 YTL, harca tabi tutulmaktadır.


Ticaret sicilinde re'sen yapılan düzeltmeler ise harca tabi değildir.


Ticari nitelikteki defterlerin tasdiki ise noter harcına tabidir.


Buna göre;


Defterlerin açılış, ara ve kapanış tasdik ve şerhleri (her bir defter için)


- İşletme defteri ve diğer her türlü defterler, 9.80 YTL,


- Serbest meslek kazanç defteri, 12.20 YTL,


- Bilanço esasına göre tutulan defterler, 12.20 YTL,


Ayrıca açılış tasdiki nedeniyle defter sayfalarının mühürlenmesi de ayrıca harca tabi tutulmaktadır. Bu bağlamda;


- 100 sayfaya kadar olan defterler (100 sayfa dahil) 3.40 YTL,


- 100 sayfadan yukarı beher 50 sayfa ve fazlası 3.40 YTL,


Harca tabidir, ticaret sicili memurluklarınca yapılan defter tasdiki işlemlerinden yukarıda belirtilen harçlar aynen alınmaktadır.


Türk Ticaret Kanunu'nun 69'uncu maddesi uyarınca şirket kuruluş aşamasında ticari defterler kullanılmaya başlamadan önce tacir tarafından ticari işletmenin bulunduğu yerin ticaret memurluğuna veya notere ibraz edilir. Bu defterler Vergi Usul Kanunu'nun, defterlerin tasdikine ilişkin hükümlerinde yer alan bilgileri içerecek şekilde tasdik ve imza olunur. Sicil memuru veya noter defterlerin kaç sayfadan ibaret bulunduğunu ilk ve son sayfaya yazarak resmi mühür ve imzasıyla tasdik eder.


Yasal düzenleme gereği olarak her tacir, tutmaya mecbur olduğu diğer defterlerle tutmak istediği defterlerin her birinin nevi ve mahiyetiyle sayfa sayılarını gösteren iki örnek beyannameyi bu defterleri kullanmaya başlamadan önce sicil memuruna vermek zorundadır. Memur bunlardan birisini tasdik ederek tacire geri verir. Bu mükellefiyeti hiç veya kanuna uygun şekilde yerine getirmeyen tacirin bu gibi defterleri lehine delil olamaz.