Görev malullerinin sigortalılığı


İŞ HUKUKU VE SOSYAL GÜVENLİK (Sorular-Cevaplar) / Resul Kurt


e-mail: info@ resulkurt.comwww.resulkurt.com





Sayın Mevlüt Gençtürk; 5434 sayılı TC Emekli Sandığı Yasası'nın 44. maddesinde, her ne sebep ve suretle olursa olsun vücutlarında hasıl olan arızalar veya düçar oldukları tedavisi imkansız hastalıklar yüzünden vazifelerini yapamayacak duruma giren iştirakçilere (malul) denileceği ve haklarında 5434 sayılı kanunun malullüğe ait hükümlerinin uygulanacağı hükme bağlanmıştır. 5434 sayılı TC Emekli Sandığı Kanunu'nun 45. maddesinde, maluliyet gerektiren durumun görev esnasında olması halinde de görev malulü sayılacağı belirtilmiştir.


506 sayılı Sosyal Sigortalar Yasası'nın 3. maddesinin II/C fıkrasında, kanunla kurulu sosyal güvenlik kurumlarından malullük veya emekli aylığı almakta iken 506 sayılı Sosyal Sigortalar Yasası'na tabi bir işte çalışmaya başlayanlardan yine aynı yasanın 78. maddesine göre tespit edilen prime esas kazançları üzerinden yüzde 30 oranında (¨'ü işçi, Û'ü işveren) sosyal güvenlik destek primi kesileceği öngörülmüştür.


Sosyal güvenlik destek primi ödenmiş süreler, Sosyal Sigortalar Kanunu'na göre sigortalılık süresinden sayılmamakta ve 2829 sayılı "Sosyal Güvenlik Kurumlarına Tabi Olarak Geçen Hizmetlerin Birleştirilmesi Hakkında Kanun" hükümleri uygulanmamakta ve toptan ödeme yapılmamaktadır. Bu sigortalılar sadece iş kazası veya meslek hastalığı halinde, sosyal sigorta yardımlarından yararlandırılmaktadır.


Ancak, görev malulü aylığı alanların SSK'ya yazılı olarak talepte bulunmaları durumunda bu sigortalılar hakkında talep tarihini takip eden aybaşından itibaren malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarının da uygulanacağı hükme bağlandığından görev malulü aylığı alanlardan hem yüzde 30 (yüzde 22,5 işveren ve yüzde 7,5 işçi payı) Sosyal güvenlik destek primi hem de yüzde 20 oranında (yüzde 11 işveren ve yüzde 9 işçi payı) malullük yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerine tabi tutulacaklardır. Geriye dönük olarak 2001-2005 yılları arasını borçlanmanız mümkün değildir. Bu durumda, talep tarihinizden itibaren ödenecek toplam prim tutarı yüzde 50'dir. Malullük yaşlılık ve ölüm sigortalarına tabi olmak için yazılı talepte bulunmayan görev malulleri içinse sadece yüzde 30 (yüzde 22,5 işveren ve yüzde 7,5 işçi payı) Sosyal güvenlik destek primi kesintisi yapılacaktır.


Okuyuculara kısa cevaplar


Sayın O. Serttaş; serbest bölgede faaliyet gösteren işyerlerinde çalışan işçilere ödenen ücretlerden hiçbir kesinti yapılmayacaktır. Sürekli olarak serbest bölgede çalıştırılmanız halinde sizin ücretinizden vergi kesilmemesi gerekmektedir.


Sayın Y. Sönmez; emeklilik tarihi yaş, sigortalılık süresi ve prim gün sayısına göre belirlenmekte olup, sağlıklı bir hesaplama yapılabilmesi için ay-gün ve yıl olarak bilgilerinizi vermeniz gerekir. Askerlik borçlanması yapmanız halinde sigorta başlangıç tarihiniz askerlik süresi kadar geriye gidecektir. Ayrıca, emeklilik aylığınız ödediğiniz prim tutarına göre değişmektedir.


Sayın Süheyla Kökler; Sosyal Sigortalar Kanunu açısından yaşlılık aylığına hak kazanmak için kadınların 20, erkek sigortalıların ise 25 yıl sigortalı olmaları şartı bulunmakla birlikte, ileri yaşta bulunan sigortalılara bu yönden bir kolaylık sağlanmış ve 15 yıllık sigortalılık süresinin bulunması halinde diğer şartları da taşımaları durumunda yaşlılık (emeklilik) aylığı bağlanmaktadır. 4759 sayılı kanuna göre; 23.05.2002 tarihinde 15 yıllık sigortalılık süresini kadın ise 50, erkek ise 55 yaşını doldurmuş ve 3600 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş bulunan sigortalılar da diledikleri zaman emekli olabileceklerdir.


Ancak, 23.5.2002 tarihinde bu şartları yerine getirmeyen kadın sigortalılardan 15 yıllık sigortalılık süresini ve 3600 gün sayısını 24.5.2005 ile 23.5.2008 tarihleri arasında yerine getirenler, 54 yaşını doldurmuş olmaları halinde yaşlılık (emeklilik) aylığına hak kazanacaklardır. Bu nedenle, Gaziantep Sigorta İl Müdürlüğü işlemi doğrudur.