Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu'nun görevleri


BİZE GÖRE / Veysi Seviğ





"Ülkemizde ve uluslararası piyasalardaki gelişmeleri yakından izleyen Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu, gelişmiş ülkelerle de uyum sağlamak amacıyla, Uluslararası Finansal Raporlama standartlarına (IFRS/IAS) uyumlu standartlar üretmeyi hedef olarak belirlemiştir." (Üstünel, Bülent, "2006 Yılı Türkiye Muhasebe Standartlarının Yılı Olacak", Mali Çözüm, Yıl: 15, Sayı: 72, Sf: 19) Bu bağlamda Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu; Türkiye uygulamasına yönelik standartların tamamını 2006 yılının Mart ayı sonuna kadar yayımlamayı hedeflemiş bulunmaktadır.


Sermaye Piyasası Yasası'nın ek birinci maddesi gereği olarak kurulan Muhasebe Standartları Kurulu çalışma usul ve esasları ayrı bir yönetmelikle belirlenmiş olup, bu kuruluşun ulusal muhasebe standartlarını oluşturması öngörülmüş bulunmaktadır.


Ayrıca, yeni Türk Ticaret Yasa Tasarısı'nın 88'inci maddesi ile de tacirlerin muhasebeye ilişkin konularda doğrudan Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu tarafından yayımlanacak olan Türkiye Muhasebe Standartları'na (TMS) uyulması hususu hükme bağlanmaktadır.


Türkiye Muhasebe Standartları Kurulunun Çalışmalarına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında'ki yönetmeliğin dokuzuncu maddesi ile belirlenen görevleri şunlardır:


. Muhasebe standartlarının oluşturulmasında esas alınmak üzere, kavramsal çerçeveyi belirlemek ve Türkiye Muhasebe Stardardı taslak metinlerini hazırlayıp kamuoyunun görüşlerine açmak,


. Gerçek, güvenilir, karşılaştırılabilir, ihtiyaca uygun, anlaşılabilir ve tutarlı finansal bilgi üretilmesini sağlayacak Türkiye muhasebe standartlarını oluşturmak,


. Muhasebe standartlarının gelişen ve değişen ihtiyaçlara cevap verebilmesini teminen standartların güncelliğini sağlamak üzere gerekli çalışmaları yapmak,


. Finansal bilgilerin karşılaştırılabilirliğinin uluslararası alanda da sağlanmasını teminen, ulusal muhasebe standartlarının kabul görmüş muhasebe ilkeleri ve en iyi muhasebe uygulama örnekleri ile uyumunu gerçekleştirmek üzere gerekli çalışmaları yapmak,


. Finansal tabloların ihtiyaçlara uygun bilgi sunmasını ve belirlenecek standartlarla ilgili olarak uygulamada karşılaşılabilecek sorunlara ilişkin önlem alınmasını sağlamak üzere, standartların oluşturulması sürecinde düzenli olarak kamuoyunu bilgilendirmek,


. Gerektiğinde uygulamaya açıklık kazandırmak üzere muhasebe standartlarının uygulanmasında tereddüt oluşan konularda yorumlar yayımlamak,


. Ulusal muhasebe standartlarının benimsenmesine ve standartların uygulanmasına ilişkin kamu bilincinin yerleştirilmesine yönelik olarak toplantı, konferans, sempozyum, kongre gibi faaliyetler düzenlemek ve gerekirse çeşitli yayınlar hazırlamak ve bastırmak.


Yukarıdaki görevler arasında yer alan kavramsal çerçeveyi belirlemekten amaç "Türkiye Muhasebe Standartları'nın oluşturulmasında esas alınacak genel kabul görmüş muhasebe ilkeleri ile kurulun standartların oluşturulmasında benimsediği amaç ve kavramların" tespitidir. Bu bağlamda Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu, "Finansal Tabloların Hazırlanması ve Sunulma Esaslarına İlişkin Kavramsal Çerçeve" ile ilgili (1) numaralı tebliğ yayımlamış bulunmaktadır (16 Ocak 2005 gün ve 25702 sayılı Resmi Gazete).


Ülkemizde küçük ve orta çaplı işletmelerin etkinliği ve üretkenliği dikkate alınarak bu kuruluşlar içinde ayrı bir standart seti hazırlanmaktadır. Bir başka anlatımla, "Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu'nca henüz tüm dünya ülkelerince uygulanabilir küçük ve orta boy işletmeler için geçerli olabilecek bir standart seti yayımlanmadığı için, bu standart gerçekleşinceye kadar bu standartları uygulamak zorunda olan ülkelere lokal standart yapmakta serbesti tanınmıştır." (Üstünel, agm, Sf. 19)


Türkiye Muhasebe Standartları ve Yorumları ile Kavramsal Çerçevesi'nde yer alan kavram ve ilkeler doğrultusunda düzenlenecek olan finansal tablolar ticari bilançonun oluşumu ile ilgilidir. Bu nedenle mükellefler, Türkiye Muhasebe Standartları'na göre düzenledikleri tek tip finansal tablolarında oluşan ticari kârdan hareketle, Vergi Usul Yasası'ndaki farklı değerleme hükümlerinin olumlu ve olumsuz etkileri ile yasal olarak kabul edilmeyen giderler ve vergiden muaf veya müstesna gelirlerini bu karara eklemek ve indirmek suretiyle haricen gelir ve kurumlar vergisi hesaplayacaktır.