Evlenme nedeniyle kıdem tazminatını alan kadın işçi yeniden çalışabilir mi?


İŞ HUKUKU VE SOSYAL GÜVENLİK (Sorular-Cevaplar) Resul Kurt


e-mail: info@ resulkurt.comwww.resulkurt.com





Halen yürürlükte olan 1475 sayılı İş Kanunu'nun kıdem tazminatına ilişkin 14. maddesi uyarınca, kadın işçiler, evlendikten sonra bir yıl içinde hizmet akdini feshetmeleri halinde kıdem tazminatına hak kazanmaktadırlar. Bu hak, sadece kadın işçiye verilmiştir. Bu haktan yararlanabilmek için kadın işçinin evliliğinin ilk evlilik olması zorunluluğu bulunmaktadır.


işverenin bu maddeye dayanarak iş akdini feshetmesi yetkisi yoktur. Bu düzenlemeye istinaden kadın işçinin kıdem tazminatı alabilmesi için öncelikle, kadın işçinin hizmet akdinin devam ediyor olması gerekmektedir. Kadın işçinin, hizmet akdi kıdem tazminatı almasını hak etmeyecek şekilde sona erdikten bir süre sonra evlenmesi halinde kıdem tazminatı ödenmesi söz konusu olmayacaktır. Bu nedenle, işçinin hizmet akdinin devam etmesi önemli bir koşuldur. İkinci bir koşul ise, iş akdi devam eden kadın işçinin evlenmesi halinde, bir yıl içinde evlendiğini belirterek işverenden kıdem tazminatını istemesi gerekmektedir. Evlendiği tarihten itibaren bir yıl içinde hizmet akdinin feshedilmemesi ve işverenden kıdem tazminatı istenmemesi halinde işçinin bu hakkı kaybolmaktadır. Üçüncü bir koşul, hizmet akdinin belirsiz süreli hizmet akdi olması gerektiğidir. Çünkü, belirli süreli hizmet akitlerinde işçinin, sürenin bitimine kadar çalışmaya devam edeceği öngörülmüştür. İşçi, ancak haklı bir nedenin olması halinde iş akdini feshedebilecektir.


Kadın işçi kıdem tazminatını aldıktan sonra eşinden boşanmışsa, kıdem tazminatı hakkı bundan olumsuz etkilenmez. Yargıtay'a göre; işverenden kıdem tazminatı alabilmek için eşinden boşanarak daha sonra aynı kişiyle yeniden evlenerek, bu evlenme dolayısıyla işten ayrılarak kıdem tazminatı talep etmek bir hakkın kötüye kullanılması ve kanuna karşı hile sayılır ve bu durumda ödenen kıdem tazminatı geri istenilebilir.


Evlenme nedeniyle işten ayrılarak kıdem tazminatı alan kadın işçinin daha sonra tekrar işe girmesi halinde kıdem tazminatı ödeyen eski işvereniyle çeşitli sorunlar yaşanmaktadır. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun bir kararında "...Kadın işçiye tanınan bu hak aile birliğini koruma amacıyla getirilmiş olup çalışma hayatını evlilikle birlikte gereği gibi yürütemeyeceği düşüncesinde olan kadına yasa ile tanınmış bir olanaktır. Bir işyerinde çalışmakta iken evlenen bir kadın, yasanın tanıdığı olanaktan yararlanarak kıdem tazminatını almak suretiyle ayrılmışsa daha sonraki dönemlerde çalışma hakkını kaybettiğinden söz edilemez. Diğer taraftan önceki işinden ayrılan kadın ayrılmasını hemen takiben çalışma hayatı ile evliliği öncekine göre daha kolaylıkla yürütebileceği yeni bir iş bularak çalışmasını da sürdürebilir" denilmek suretiyle, işverenin söz konusu durumdaki kadın işçiye kıdem tazminatı ödemekle yükümlü olduğu gibi tazminatı ödemiş ise, iadesini de talep edemeyeceği hükme bağlanmıştır.


Kooperatif yöneticileri sigortalı olabilir mi?


1994-2000 yılları arasında bir konut kooperatifinde yönetim kurulu başkanlığı yaptım. Bu süre zarfında hakkı huzur parası aldım, sosyal güvenliğim olmadı. Bu sürede sigortalı olmam mümkün müdür? Bu konuda nasıl bir yol izlemem gerekmektedir? Bülent Eskicioğlu


Sayın Eskicioğlu, kooperatiflerin yönetim ve denetim kurulu organlarında, görev alan kimseler seçimle iş başına gelmeleri nedeniyle, bir hizmet sözleşmesine istinaden çalıştırılma durumu mevcut olmadığından, bu görevleri için ücret alsalar dahi bu çalışmalarından dolayı sigortalı sayılamayacaklardır. Kooperatif başkanlığında geçen hizmetlerinizin SSK'ya sigortalı olarak bildirilmesi mümkün olmadığı gibi, Bağ-Kur kapsamında da değerlendirilmesi mümkün değildir. Bu nedenle, bu süreyi sigortalılığınıza saydırmanız söz konusu olmayacaktır.