Şükrü KIZILOT skizilot@yaklasim.com

Vergi cennetleri bitiyor

38 maddeden oluşan Yeni Kurumlar Vergisi Tasarısı'nda, vergi cennetleriyle mücadele amacıyla getirilmiş özel bir hüküm yeralıyor.

Buna göre, zararlı vergi rekabeti uygulayan ülkelerde yerleşik kurumlara yapılan her türlü ödemeler üzerinden, Türkiye'deki kurum kazançlarının taşıdığı vergi yüküne yaklaşık oranda bir vergi kesintisi yapılması öngörülüyor.

Zararlı vergi rekabeti uygulayan ülkelerde, yerleşik kurumlara veya bu ülkelerde bulunan tam mükellef kurumlara ait işyeri veya daimi temsilcilere yapılacak her türlü ödemeler bu kapsamda tutuluyor. Ancak, transfer fiyatlandırması esaslarına göre emsaline uygun fiyatlarla satın alınan mal ve iştirak hisseleri için yapılan ödemelerle kredi ana para ve kar payı ödemeleri üzerinden bu fıkra uyarınca vergi kesintisi yapılmayacak.

Yapılan düzenleme ile, vergi cenneti olarak nitelenen ülkelerde yerleşik gerçek veya tüzel kişilere çeşitli adlar altında yapılacak ödemelerin, Türkiye'deki vergi matrahlarını azaltmak amacıyla kullanılmasının önüne geçilmesi amaçlanıyor.

KONTROL EDİLEN YABANCI KURUM KAZANCI

Tam mükellef kurumların, doğrudan veya dolaylı olarak ayrı ayrı ya da birlikte;

- Sermayesinin, kar payının veya oy kullanma hakkının en az yüzde 50'sine sahip olmak suretiyle,

- Kontrol ettikleri yurtdışı iştiraklerinin kurum kazançları,

- Dağıtılsın veya dağıtılmasın,

belli koşulların gerçekleşmesine bağlı olarak, kurumlar vergisine tabi olacak.

İNŞAATÇIYA YÜZDE 15 STOPAJ

Yıllara yaygın inşaat ve onarım işleri ile uğraşan kurumlara, bu işleri ile ilgili olarak yapılan hakediş ödemelerinden yüzde 15 stopaj (vergi kesintisi) yapılacak.

Ancak, Bakanlar Kurulu, bu oranları sıfıra kadar indirmeye yetkili olacak.

Şu anda yüzde 5 olan bu oranın, Bakanlar Kurulu'nca, yasa çıktıktan sonra yüzde 4 ya da 3'e çekilmesi bekleniyor.

YAT, KOTRA, UÇAK VE HELİKOPTERE MASRAF YAZMA ENGELİ

Kiralama yolu ile edinilen ya da şirkette kayıtlı olan yat, kotra ve sürat motoru ile uçak, helikopter gibi hava taşıtlarının giderleri ve amortismanları, masraf yazılamayacak.

Ancak, esas faaliyetleri bu taşıtların işletilmesi olanlar için, bu tür bir kısıtlama olmayacak.

ALKOLLÜ İÇKİ VE SİGARA REKLAMINA GİDER KISITLAMASI

Her türlü alkollü içkiler ve sigara ile ilgili ilan reklam giderlerinin, yüzde 50'si, şirketlerce gider yazılamayacak.

Bakanlar Kurulu, gider yazılamayacak ilan ve reklam ödemeleri ile ilgili oranı yzüde 100'e de çıkartabilecek.

ZARARLARIN KARDAN MAHSUBU

Şirketler, geçmiş yıl zararlarını 5 yıl süre ile gelecek yılın kazancından düşebilecekler. Ancak, bu zarar altıncı yıla taşınamayacak.

Daha önce düşünülen, "mevcut yıl zararının geçmiş yıl karından mahsubu ve geçmiş yılda ödenen verginin iadesi" uygulaması tasarıdan çıkartıldı.

ÖRTÜLÜ KAZANÇ KALDIRILIYOR

Kurumlar Vergisi Kanunu'nun yürürlüğe girdiği günden itibaren ana hatları değişmeden uygulanan "örtülü kazanç" müessesesi, yürürlükten kaldırılıyor.

Bunun yerine, OECD üyesi ülkelerde ve çoğu ülkelerde uygulanan "Transfer fiyatlandırılması" müessesesi getiriliyor. Getirilen müessese, örtülü kazanç müessesesinin daha kapsamlı bir düzenlemesi olarak göze çarpıyor.

ÖRTÜLÜ SERMAYE DEĞİŞİYOR

Yapılan düzenleme ile "örtülü sermaye" uygulamasında ki bazı belirsizlikler ve ihtilaflara neden olan hükümler, açıklığa kavuşturuluyor. Yapılan değişiklikle, örtülü sermaye uygulamasında borç/özkaynak oranı, ilişkili kişi ve özsermaye tanımlarına açıklık getirilerek, objektif kriterler konuluyor.

Borç verme olayında, kurumun sermayesinde en az 1/4 oranında iştiraki olma koşulu getiriliyor.

OKUL, SAĞLIK TESİSİ YURT VE KREŞ BAĞIŞI

"Genel ve özel bütçeli kamu idarelerine, il özel idarelerine, belediyelere ve köylere bağışlanan okul, sağlık tesisi ve yüz yatak (kalkınmada öncelikli yörelerde elli yatak) kapasitesinden az olmamak üzere öğrenci yurdu, çocuk yuvası, yetiştirme yurdu, huzurevi, bakım ve rehabilitasyon merkezi inşası dolayısıyla yapılan harcamaların,

- Sözkonusu tesislerin inşası için yukarıda belirtilen kamu kuruluşlarına yapılan her türlü bağış ve yardımların,

- Mevcut okul, sağlık tesisi ve öğrenci yurtları ile çocuk yuvası, yetiştirme yurdu, huzurevi, bakım ve rehabilitasyon merkezlerinin faaliyetlerini devam ettirebilmeleri için yapılan nakdi ve ayni bağış ve yardımların tamamı kurumlar vergisi matrahının tespitinde indirim konusu yapılabilecek.