MALİYE BAKANLIĞIN’DAN<?:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-comfficeffice" /><O:P></O:P>
<O:P></O:P>
<DIV style="BORDER-RIGHT: black 1pt solid; PADDING-RIGHT: 4pt; BORDER-TOP: black 1pt solid; PADDING-LEFT: 4pt; PADDING-BOTTOM: 1pt; BORDER-LEFT: black 1pt solid; PADDING-TOP: 0cm; BORDER-BOTTOM: black 1pt solid; mso-border-alt: solid black .5pt">
Bilgisayarlı Muhasebe Programları Standartları Genel Tebliği Taslağı<O:P></O:P>
(Sıra No: 1)<O:P></O:P>
<O:P></O:P>
Muhasebe kayıtlarını piyasadan satın aldıkları muhasebe bilgisayar programları veya kendi geliştirdikleri muhasebe bilgisayar programları aracılığıyla izleyen mükelleflerimizin sayısı hızla artmaktadır. Bilindiği üzere, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun (VUK) 175.maddesi ile Maliye Bakanlığı; muhasebe standartları, tek düzen hesap planı ve mali tabloların çıkarılmasına ilişkin usul ve esasları tespit etmeye, bunları mükellef, şirket ve işletme türleri itibariyle uygulatmaya, muhasebe kayıtlarını bilgisayar programları aracılığıyla izleyen mükellefler ile bu bilgisayar programlarını üreten gerçek ve tüzel kişilerce uyulması gereken kuralları ve bilgisayar programlarının içermesi gereken asgari hususlar ile standartları ve uygulamaya ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkili kılınmıştır. Muhasebe kayıtlarını bilgisayar programları aracılığıyla izleyen mükellefler ile bu bilgisayar programlarını üreten gerçek ve tüzel kişilerce uyulması gereken kurallar ve bilgisayar programlarının içermesi gereken asgari hususlar ve standartların belirlenmesi bu Tebliğin konusunu oluşturmaktadır. Müşterilerinin muhasebe kayıtlarını bilgisayar programları aracılığıyla izleyen muhasebecilerde mükellefler için bu tebliğle belirlenen usul ve esaslara uymak zorundadırlar.<O:P></O:P>
<O:P></O:P>
Muhasebe kayıtları ile birlikte yasal defter ve belgelerini elektronik ortamda tutmak isteyen mükelleflerin tabi olacakları usul ve esaslar bu tebliğin kapsamı dışındadır.<O:P></O:P>
<O:P></O:P>
1- MUHASEBE KAYITLARINI BİLGİSAYAR PROGRAMLARI ARACILIĞIYLA İZLEYEN MÜKELLEFLERİN UYMASI GEREKEN KURALLAR<O:P></O:P>
<O:P></O:P>
Bu Tebliğ mükelleflerin muhasebelerini bilgisayar programları aracılığıyla izlemeleri konusunda zorunlu tutmamaktadır. Ancak, muhasebelerini bilgisayar programları aracılığıyla izlemeyi tercih eden mükellefler bu Tebliğle belirlenen usul ve esaslara uymak zorundadırlar.<O:P></O:P>
<O:P></O:P>
Maliye Bakanlığı, muhasebe kayıtlarını piyasadan satın aldıkları paket bilgisayar programları kullanmalarını tavsiye etmektedir. Onaylanmış muhasebe programları kullanmalarını tavsiye etmektedir. Onaylanmış muhasebe programları Gelir İdaresi Başkanlığı İnternet sitesinde yayımlanacaktır. Onaylanmamış muhasebe programlarını kullanan mükellefler ile kendi geliştirdikleri ve bu Tebliğle belirlenen asgari standartlara uygun olmayan programları kullanan mükelleflerin vergi incelemesine alınmasına öncelik verilecektir.<O:P></O:P>
<O:P></O:P>
<O:P></O:P>
Mükelleflerin uyması gereken kurallar aşağıdadır.<O:P></O:P>
<O:P></O:P>
1- muhasebe kayıtlarını piyasadan satın aldıkları paket bilgisayar programları aracılığıyla izleyen mükellefler kullandıkları muhasebe bilgisayar programlarının bu Tebliğle belirlenen asgari hususlar ve standartlara sahip hale getirecek güncelleme programlarına sahip olmak zorundadırlar.<O:P></O:P>
2- Satın aldıkları onaylı muhasebe programlarında daha sonda kendileri değişiklik yapan mükellefler bu değişikliklerden dolayı sorumludurlar. Mükellef tarafından yapılan değişikliklerin bu tebliğ ile getirilen asgari husus ve standartları etkilemesi halinde bu mükelleflere ayrıca asgari standartları ihlal eden muhasebe programı üreten kişilere uygulanacak cezalar da uygulanacaktır.<O:P></O:P>
3- Muhasebe kayıtlarını kendi geliştirdikleri bilgisayar programları aracılığıyla izleyen mükellefler de kullandıkları muhasebe bilgisayar programlarını bu tebliğde belirtilen asgari husus ve standartları kapsayacak şekilde değiştirmek ve geliştirmek zorundadır. Bu zorunlu değişiklikleri yapmayan mükelleflere muhasebe programlarının bu tebliğ ile getirilen asgari husus ve standartlara sahip olmaması halinde uygulanacak cezalar uygulanacaktır.<O:P></O:P>
4- Mükellefler muhasebe işlemlerinde kullandıkları bilgisayar ve/veya programlarda meydana gelebilecek bozulma, çalınma gibi risklere karışı önlem almak zorundadırlar. Bu nedenle kayıtların muhafazası ve ibraz edilebilmesi için belli dönemler itibariyle başka bir elektronik ortama aynen aktarılarak saklanması zorunludur.<O:P></O:P>
5- Mükellefler, bilgisayar programı aracılığıyla izledikleri muhasebe kayıtlarını 213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarınca yasal kağıt defter ve belgelerinde olduğu gibi saklamak ve vergi inceleme elemanlarınca istendiğinde ibraz etmek zorundadırlar.<O:P></O:P>
<O:P></O:P>
<O:P></O:P>
II- MUHASEBE BİLGİSAYAR PROGRAMLARINI ÜRETEN GERÇEK VE TÜZEL KİŞİLERİN UYMASI GEREKEN KURALLAR<O:P></O:P>
<O:P></O:P>
Muhasebe bilgisayar programlarını üreten gerçek ve tüzel kişilerce uyulması gereken kurallar aşağıdadır. <O:P></O:P>
<O:P></O:P>
1- Muhasebe bilgisayar programlarının bu Tebliğle belirlenen asgari husus ve standartlara sahip olduğuna ilişkin Bakanlık onayı almak isteyen gerçek ve tüzel kişiler bir dilekçe ve ekinde muhasebe programlarının bir örneği ile Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığına başvuracaklardır.<O:P></O:P>
2- Muhasebe bilgisayar programlarının bu Tebliğle belirlenen asgari husus ve standartlara sahip olup olmadığını Muhasebe Programları Test Komisyonunun görüşü alınarak Gelir İdaresi Başkanlığınca onaylanır ve muhasebe programı üreticisine bildirir. Programlar aynı zamanda bu Tebliğle belirlenen beyanname ve bildirimlerin Gelir İdaresi Başkanlığına elektronik ortamda gönderilmesine ilişkin testleri de geçmesi zorunludur. Test senaryoları ve muhasebe programları onaylanmış üreticilerin listesi Gelir İdaresi Başkanlığının www.gelirler.gov.tr İnternet sitesinde yayımlanır.<O:P></O:P>
3- Program üreticileri, onaylı muhasebe programlarında değişiklik yapılmasını gerektiren yasal değişiklikler olması halinde değişiklikleri içeren programları içinde onay almak zorundadırlar. Program değişikliklerinin testi için üreticilerin uygulama başlamadan önce Muhasebe Programları Test Komisyonuna başvurmaları şarttır. Program değişikliklerinin Komisyon tarafından test edilmeden uygulamaya geçilmesinin zorunlu olduğu durumlarda Gelir İdaresi Başkanlığına bilgi verilmekle birlikte sorumluluk program üreticisine aittir. Bu gibi zorunlu hallerde program üreticileri tarafından daha sonra komisyona başvuruda bulunulması ve onay alınması zorunludur.<O:P></O:P>
4- Onaylı muhasebe programı üreticileri muhasebe programlarında yasal değişiklikler nedeniyle yapılan değişiklikleri uygulama başlamadan önce müşterilerine sunmak zorundadırlar. Bu zorunluluğu yerine getirmeyen üreticilerin onayı iptal edilecektir.<O:P></O:P>
5- Bu tebliğle asgari husus ve standartlar belirlendiğinden muhasebe bilgisayar programı üreticileri programlarında bunlara aykırı olmayan ve güvenilirliğini tehdit etmeyen ilave husus ve standartlar geliştirebilirler. <O:P></O:P>
6- Bakanlık onayına haiz programların onaydan sonra üretici tarafından yapılan değişiklikler sebebiyle bu tebliğe aykırı husus ve standartlar içerdiğinin tespit edilmesi halinde üreticiler onay listesinden çıkartılmakla birlikte aykırılık tespit edilen her bir program için ayrı ayrı özel usulsüzlük cezası ile cezalandırılır.<O:P></O:P>
7- Bakanlık onaylı program üreticileri programlarını satın alan ve kullanan müşteri listelerini Gelir İdaresi Başkanlığına aylık listeler halinde bildirmek zorundadırlar. <O:P></O:P>
8- Onay alacak muhasebe programı üreticileri: faaliyetlerin yürütüleceği ofis, gerekli donanım, programlarda ortaya çıkabilecek her türlü sorunu çözecek seviyede bilgi düzeyine sahip yeter sayıda personel, muhasebe programlarının kullanımına ilişkin basılı kullanım kılavuzu, program içinde yardım dosyaları ve bu dosyaları ayrıntılı açıklayan online yardım sitesine sahip olmalıdır. Program üreticisinin bu şartları taşıyıp taşımadığı Maliye Bakanlığı merkez denetim elemanlarınca hazırlanacak raporla tespit edilir.<O:P></O:P>
9- Muhasebe Programları Test Komisyonu Gelir İdaresi Daire Başkanı Başkanlığında Yüksek Öğretim Kurumunca Üniversitelerden bir Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumundan bir Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliğinden bir Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve bir Yeminli Mali Müşavir olmak üzere iki, Yazılım Eser Sahipleri Meslek Birliğinden bir ve Yazılım Sanayicileri Derneğinden görevlendirilen bir üyeden kuruludur.<O:P></O:P>
<O:P></O:P>
Kurul Muhasebe programlarının asgari husus ve standartlara sahip olup olmadığını tespit etmek ve Gelir İdaresi Başkanlığına bildirmekle görevlidir.<O:P></O:P>
<O:P></O:P>
<O:P></O:P>
<O:P></O:P>
<O:P></O:P>
<O:P></O:P>
<O:P></O:P>
III- MUHASEBE BİLGİSAYAR PROGRAMLARININ İÇERMESİ GEREKEN ASGARİ HUSUSLAR VE STANDARTLAR<O:P></O:P>
<O:P></O:P>
Yazılımlar yürürlükteki mevzuata ve belirlenen standartlara aykırı olmamak şartıyla istenilen şekilde hazırlanabilir. Yazılımlar temel muhasebe modülü ve/veya diğer modüllerden olaşabilir. Ancak temel muhasebe modülü asgari olarak yevmiye defteri, defteri kebir, bilanço ve gelir tablosu ile satışların maliyeti tablosunu içermelidir. <O:P></O:P>
<O:P></O:P>
Muhasebe programları bir bütündür. Programların farklı modüllerden oluşması ve modüllere kayıt yapılması halinde tek düzen hesap planı çerçevesinde ilgili hesaplarla bağlantı kurulacak şekilde hazırlanmalıdır.<O:P></O:P>
<O:P></O:P>
<O:P></O:P>
3.1- Yevmiye Kayıtlarında Bulunması Gereken Asgari Bilgiler<O:P></O:P>
<O:P></O:P>
Muhasebe Programlarının içermesi gereken ve her bir yevmiye kaydında bulunması gereken asgari bilgiler aşağıdadır.<O:P></O:P>
<O:P></O:P>
1- Yevmiye fişinin tarihi ve yevmiye madde numarası<O:P></O:P>
2- Yevmiye fişinin cinsi (mahsup, tahsil, tediye) ve numarası<O:P></O:P>
3- Tüm hesapların en alt seviyesindeki kodları ve isimleri<O:P></O:P>
4- Dayanak belgelerin tarih, seri ve sıra numarası<O:P></O:P>
5- Belge türü (fatura, irsaliyeli fatura, gider pusulası v.b.)<O:P></O:P>
6- Müşterinin adı-soyadı, unvanı<O:P></O:P>
7- Mal ve/veya hizmet satın alan veya satın alınan kişinin Vergi Kimlik Numarası ve T.C. Kimlik Numarası (gerekmesi halinde)<O:P></O:P>
8- Mal veya hizmetin cinsi, fiyatı-miktarı, tutarı.<O:P></O:P>
9- Katma Değer Vergisi (birden fazla malın bulunduğu faturalarda her bir malın KDV tutarı ve oranı)<O:P></O:P>
10- Özel Tüketim Vergisi (birden fazla malın bulunduğu faturalarda her malın ÖTV tutarı ve oranı)<O:P></O:P>
11- Özel İletişim Vergisi<O:P></O:P>
12- Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi<O:P></O:P>
13- Çalışan kişilerin sayısı, adı-soyadı, ücreti, tevkif edilen gelir vergisi ve prim ödemeleri tutarı<O:P></O:P>
14- Açıklama ve diğer bilgiler<O:P></O:P>
<O:P></O:P>
Mükelleflerin, tutarına bakılmaksızın alış faturalarını alış faturalarını asgari bilgileri içerecek şekilde kaydetmeleri zorunlu olup 213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre Maliye Bakanlığınca tespit belirlenen fatura düzenleme sınırı altındaki satış kayıtlarını asgari bilgilerin hepsini içerecek şekilde kaydetmeleri ihtiyaridir. Yevmiye kayıtları belirtilen esaslara göre asgari bilgilere sahip olmakla ve gerektiğinde inceleme elemanlarına ibraz edilmekle beraber muhasebe programları yevmiye kayıtlarının yevmiye defterine yukarıdaki asgari bilgileri içerecek şekilde ayrıntılı veya toplam tutarlar olarak kaydedilmesine izin verebilir şekilde hazırlanabilir.<O:P></O:P>
<O:P></O:P>
Muhasebe kayıtları en alt seviye kodlarına göre kaynak belge ilişkisini sağlamalıdır. Yevmiye fişinde defteri kebir hesabı, ara hesaplar ve en alt seviye kodları ve isimlere göre listelenmelidir.<O:P></O:P>
<O:P></O:P>
3.2- Hesapların En Alt Seviyede Kodlanması, Hesap İsimlerinin Kullanılması ve Listelenmesi:<O:P></O:P>
<O:P></O:P>
Muhasebe programlarında 3’lü ana hesaplar ile birlikte aynı zamanda detay hesaplarının da çalıştırılması ve istenmesi halinde ana hesap bazında veya detay hesap bazında bilgiye ekranda ulaşılmasının ve başka bir ortama aktarımının ve analizinin sağlanması zorunludur.<O:P></O:P>
<O:P></O:P>
Bu itibarla, aşağıdaki örnekteki gibi veya benzeri detaylı kodlama sisteminin mükellefler tarafından yapılması ve istenildiğinde hem ana hesap hem de detaylarına ilişkin bilgilere ulaşılması gerekmektedir.<O:P></O:P>
<O:P></O:P>Edited by: mustafa