HUKUKA GÖRE / Dr. A. Bumin Doğrusöz


abumin@e-kolay.net





Gelir Vergisi Kanunu'nun mükerrer 123'üncü maddesinde, kanunun 19, 21, 23/8, 31, 47, 48, mükerrer 80, 82, 86 ve mükerrer 121'inci maddelerinde yer alan maktu had ve tutarların her yıl, bir önceki yıla ilişkin olarak Vergi Usul Kanunu'nun mükerrer 298/2 maddesine göre belirlenen yeniden değerleme oranında artırılmak suretiyle uygulanacağı hükme bağlanmıştır. Ancak bu şekilde hesaplanan maktu had ve tutarların yüzde 5 ini aşmayan kesirler dikkate alınmayacaktır. Öte yandan, söz konusu otomatik güncellemenin dışında Bakanlar Kuruluna da, bu surette tespit edilen had ve tutarları yüzde 50'sine kadar artırma veya indirme yetkisi tanınmıştır.


Bakanlar Kurulu söz konusu maddedeki yetkisini, 29.12.2005 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 2005/9826 sayılı kararı ile kullanmış ve bazı had ve tutarları 1.1.2006 tarihinden itibaren uygulanmak üzere yeniden belirlemiştir. Bu belirlemelere göre 2006 yılında gelir vergisi ile ilgili olarak uygulanacak maktu had ve tutarlar aşağıdaki gibi oluşmuştur.


. Bakanlar Kurulu kararı ile Gelir Vergisi Kanunu'nun 21'inci maddesinde düzenlenen ve mesken kira gelirlerine yönelik olarak uygulanan istisna tutarı, 2006 yılında elde edilecek kira gelirleri için 2.200 YTL olarak belirlenmiştir. Bu istisna tutarı halen (2005 yılında elde edilen mesken kira gelirleri için) 2.000 YTL olarak uygulanmaktadır.


. 2005/9826 sayılı kararname (R.G. 19.12.2005-26038) ile kanunun 23/8'inci maddesinde yer alan, personele işyeri ve müştemilatı dışında yemek sağlanmak suretiyle sağlanan menfaatlere ilişkin istisna tutarını, 1.1.2006 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere -KDV hariç- 8,25 YTL. olarak belirlemiştir. Bu istisna tutarı, KDV dahil olarak 9,74 YTL şeklinde uygulanacaktır. (Bu tutarlar 2005 yılında KDV hariç 7,50 YTL, KDV dahil 8,85 YTL olarak uygulanmıştı).


. Anılan Bakanlar Kurulu kararı neticesinde GVK'nın 31'inci maddesinde yer alan sakatlık indirimi tutarları da 2006 yılı için aşağıdaki şekilde oluşmuştur.:


Sakatlık derecesi 2005 yılında uygulanan tutar 2006 yılında uygulanacak tutar


Birinci derece sakat 480 YTL 530 YTL


İkinci derece sakat 240 YTL 265 YTL


Üçüncü derece sakat 120 YTL 133 YTL


. Söz konusu belirlemeler neticesinde, Gelir Vergisi Kanunu'nun 47/2 maddesinde yer alan ve basit usule tabi olmanın genel şartlarından yıllık kira bedeli toplamına ilişkin tutar, büyükşehir belediye sınırları içinde 3.500 YTL, diğer yerlerde 2.500 YTL olarak belirlenmiştir. (2005 yılında bu tutarlar sırasıyla 3.200 YTL. ve 2.300 YTL. uygulanmıştır).


. Gelir Vergisi Kanunu'nun basit usulde yararlanmaya ilişkin özel koşulları belirleyen 48'inci maddesinin (1) numaralı bendinde yer alan yıllık alım tutarı 50.000 YTL, yıllık satış tutarı 72.000 YTL, (2) numaralı bendinde yer alan gayri safi iş hasılatı 25.000 YTL, (3) numaralı bendinde yer alan yıllık satış tutarı ile iş hasılatı toplamı 50.000 YTL olarak belirlenmiştir.


. Gelir Vergisi Kanunu'nun 82'nci maddesinde yer alan ve 2005 yılında 13.000 YTL olarak uygulanan arızi kazançlara ilişkin istisna tutarı, 2006 yılı için 14.000 YTL'ye yükseltilmiştir. Bir başka deyişle, 2006 yılında elde edilen arızi kazançların 14.000 YTL kısmı vergiden istisna olacak, aşan kısım vergiye tabi olacaktır.


Buna karşılık değer artış kazançlarında 2006 yılında uygulanacak istisna tutarı, 5228 sayılı kanunla belirlendiğinden 6.000 YTL olarak uygulanacaktır.


Bugüne kadar sair kazanç ve iradın bu iki türü arasında istisna açısından sağlanmış eşitliğin bozulması, basitlik unsurundan bir sapmadır. Zira ortaya ezberlenecek bir rakam daha çıkmıştır.


2006 yılında yapılan bu farklılaştırmanın, her halde bizim göremediğimiz önemli bir sebebi vardır.


. Gelir Vergisi Kanunu'nun 86. maddesinde yer alan, tevkifata ve istisna uygulamasına konu olmayan menkul ve gayrimenkul sermaye iratlarına ilişkin beyanname verme sınırı, 2006 takvim yılında elde edilen iratlara uygulanmak üzere 875 YTL olarak tespit edilmiştir. (Bu tutar 2005 yılı için 800 YTL'dir.)


. GVK'nın mükerrer 121'inci maddesinde yer alan, ücretlilerde vergi indirimi uygulamasında esas alınan tarife 2006 yılı harcamalarına uygulanmak üzere yeniden belirlenmiştir. Bu belirlemeye göre ücretliler;


"3.600 Yeni Türk Lirası'na kadar yüzde 8,


7.200 Yeni Türk Lirası'na kadar 3.600 Yeni Türk Lirası için yüzde 8'i, aşan kısmı için yüzde 6, 7.200 Yeni Türk Lirası'ndan fazlasının, 7.200 Yeni Türk Lirası için yüzde 7'si, aşan kısmı için yüzde 4 oranında indirimden yararlanacaktır.


. GVK'nın 19'uncu maddesinde yer alan ve 2005 yılı için 10.000 YTL olarak uygulanan yatırım indirimi uygulamasında 2006 yılı için esas alınacak asgari yatırım tutarı konusunda bir belirleme yapılmamıştır. Belirleme yapılmaması, kanaatimizce yatırım indiriminin kaldırılacağı düşüncesine dayanmaktadır. Ancak, yatırım indirimini kaldıran kanun, yılın ilk günlerinde çıkamayacağına göre (ki bildiğimiz kadar ile bu konuda bir tasarı henüz Meclis'e gönderilmemiştir), çıktığı tarihe kadar yapılan ve madde kapsamındaki yatırım harcamaları indirimden yararlanacaktır. Bu şekildeki yatırımlar için 10.000 YTL'lik sınır, yeniden değerleme oranında artmış olarak uygulanacaktır.