Sahte fiş kullanan tazminatsız işten çıkarılır


İŞ HUKUKU VE SOSYAL GÜVENLİK (Sorular-Cevaplar) / Resul Kurt


e-mail: info@ resulkurt.comwww.resulkurt.com





Bilindiği üzere, her yıl ocak ayında çalışanların vergi iadesi alabilmek için 1 Ocak-31 Aralık 2005 dönemine ait biriktirdikleri harcama belgelerini en geç 20 Ocak 2006 akşamına kadar vergi indirimine ait bildirim ile birlikte halen çalıştıkları veya en son çalıştıkları işverene vermeleri gerekmektedir. (NOT: TÜRMOB Genel Başkan Yardımcısı ve İSMMMO Başkanı Sayın Yahya Arıkan'ın İSMMMO web sayfasında (www.ismmmo.org.tr) yayınlanan "2005 Yılı Ücretlilerde Vergi İndirimi Sistemi (Vergi iadesi)" başlıklı makalesinde vergi iadesiyle ilgili ayrıntılı bilgi bulabilirsiniz.)


Ücretlilerin sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge kullandıklarının sabit olması halinde, işverenlerin bu belgelere dayanarak eksik ödedikleri gelir vergisi için adlarına ikmalen veya re'sen tarh edilen vergi aslı, ceza ve gecikme faizini, genel hükümler çerçevesinde ücretlilere yansıtılabilecektir.


Ücretlilerin, sahte fiş veya fatura kullandıkları tespit edilmesi halinde, 213 sayılı VUK 359/a maddesine göre "Muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge" kullanma suçundan dolayı haklarında cumhuriyet savcılığına suç duyurusu yapılacaktır. Suçların sabit olması halinde 6 aydan 3 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacaktır. Ücretlilerin ücretlerinden kesilen gelir vergisinden mahsup edilen vergi indiriminin, mahsup işleminin yapıldığı muhtasar beyannamenin verileceği tarihe kadar ücretliye nakden ödenmesi gerekir. Aksi takdirde, ücretliye nakden ödenmeyen vergi indirimi, işverenler tarafından haksız yere yapılan bir mahsup işlemi niteliği taşıyacak ve tevkif suretiyle kesilen verginin bu tutar kadar olan kısmı, muhtasar beyanname ile eksik beyan edilmiş olacaktır. Bu nedenle, yukarıda belirtilen tarihe kadar ücretliye nakden ödenmeyen vergi indirimi o ayda eksik beyan edilmiş vergi tevkifatı olarak kabul edilerek, bu vergiler için de işverenler hakkında cezalı tarhiyat işlemi yapılacaktır.


İşçinin, vergi iadesinde, gerçeğe aykırı belge kullanılarak, Maliye'den işveren aracılığıyla haksız kazanç sağlanması durumunda "işverenin güvenini kötüye kullanması, hırsızlık gibi doğruluk ve bağlılığa uymayan davranışlarda bulunması (4857/25/II-e)" nedeniyle iş sözleşmesinin bildirimsiz (kıdem-ihbar tazminatı ödemeden) feshedilmesi mümkün bulunmaktadır. Yargıtay Dokuzuncu Hukuk Dairesi'nin, 20 Mart 1998 tarih ve E. 1998/27, K. 1998/5649 sayılı kararına göre; "Vergi iadesinde, gerçeğe aykırı belge kullanılarak, Maliye'den işveren aracılığıyla haksız kazanç sağlanması, İş Kanunu'nun kapsamında yer alan, doğruluk ve bağlılığa uymayan hali oluşturduğundan, işverene hizmet sözleşmesini tazminatsız feshetme hakkı doğar" hükmü bulunmaktadır.


Babaların doğum izni


Sayın Resul Kurt; işyerimizde çalışmakta olan bir erkek işçinin eşi doğum yapmıştır. Bu erkek işçinin doğum izni hakkı var mıdır? Bizi olduğu kadar bir çok insanı ilgilendiren bu konuda bizleri bilgilendirirseniz seviniriz. Som Kimya San. AŞ


Değerleri okurlarımız, sanırım çalışanlar ve işverenler arasındaki dayanışmaya en güzel örnek; babaların doğum izni konusudur.


4857 sayılı İş Kanunu'nda, mazeret izinleri ayrı bir maddede düzenlenmemiştir. Ancak, 4857 sayılı İş Kanunu'nun 55. maddesinde "..... ı) işçilerin evlenmelerinde üç güne kadar, ana veya babalarının, eşlerinin, kardeş veya çocuklarının ölümünde üç güne kadar verilecek izinler,..." yıllık ücretli izin hesabında çalışılmış gibi sayılan süreler içinde belirtilmiştir. Buna göre,


. İşçilerin evlenmelerinde üç güne kadar,


. İşçilerin ana veya babalarının ölümünde üç güne kadar,


. İşçilerin kardeşinin ölümünde üç güne kadar,


. İşçilerin çocuklarının ölümünde üç güne kadar,


mazeret izni verilebilecektir. Yukarıda sayılmayan, işçinin çocuklarının, kardeşlerinin veya diğer bir yakın akrabasının evlenmesi, (amca-dayı-hala-teyze gibi) yakın akrabalarının ölümü, işçinin eşinin doğum yapması gibi hallerde işçiye mazeret izni verileceği yönünde bir düzenleme yapılmamıştır.


Görüldüğü gibi, maalesef 4857 sayılı İş Kanunu'nda, babalara doğum izni verilmesine ilişkin bir düzenleme yoktur. Bu da, İş Yasamız'ın önemli eksiklerinden biridir. Herhalde, eşi doğum yapacak bir personelin yaptığı işte verimli olması beklenemez. Bu nedenle, mutlaka iş yasalarımızda buna ilişkin bir düzenleme getirilmelidir. Ancak, gerek bireysel iş akitlerinde ve gerekse de toplu iş sözleşmelerinde bu yönde hükümlere yer verilerek işçilerin bu sosyal haklardan yararlanması sağlanmaktadır.


4857 sayılı İş Kanunu'nun 55. maddesinde, sadece mazeret izinlerinin yıllık ücretli izin hesabında çalışılmış gibi sayılan süreler içinde belirtilmiş ancak, bu sürelere ait ücretin işçiye ödenip ödenmeyeceği yönünde bir düzenleme yapılmamıştır. Mazeret izinlerinin ücretinin işveren tarafından ödenip ödenmemesi işverenin takdirindedir. Uygulamada, işverenlerin çalışanların motivasyonlarını artırmak ve mağduriyetlerini önlemek için bu mazeret izinlerinde ücretleri ödedikleri görülmektedir.


Okuyuculara kısa cevaplar


Sayın Sündüs Tarcan; Bağ-Kur'dan emekli olabilmeniz için 20 tam yılı doldurmanız gerekmektedir. 20 tam yolu doldurduğunuz tarihte Bağ-Kur'dan emekli olabilirsiniz.


Sayın Neriman Çelik; SSK'dan emekli olabilmeniz için 20 yıllık sigortalılık süresini, 52 yaşını ve 5825 sigorta gün sayısını doldurmanız gerekiyor. Bu şartları gerçekleştirmeniz halinde, 10.7.2015 tarihinde SSK'dan emekli olabilirsiniz. Ayrıca, 3600 günle yaşlılıktan aylık bağlanabilmesi mümkün olup, bu durumda emeklilik yaşı 3600 günü dolduracağınız tarihe göre belirlenmektedir.