Daha önceden de yazdığımız üzere gazetemize en çok gelen sorulardan biri stajyer ya da çırak olarak çalışmış olanların bu çalışmalarının emekliliğe sayılıp ne zaman erken emekli olacakları ile ilgili.

Okuyucularımızdan gelen yoğun sorular ve bu konudaki meraklarına her yeni gelişme olduğunda ışık tutmaya devam ediyoruz...
Konuyla ilgili önceki yazımızda okuyucularımızın TBMM’de yer alan ilgili yasa tasarısından bahsetmiştik. Bu mart ayı içerisinde çırak ve stajyerlerin borçlanarak erken emekli olması için TBMM’ye yeni bir yasa teklifi daha verildi.


Emekliliğe neden fayda etmemektedir?

SGK’nın, mevcut kanuna göre aday çırak, çırak ve işletmelerde mesleki eğitim gören öğrenciler hakkında iş kazası ve meslek hastalığı ile hastalık sigortası hükümleri uygulanmaktadır. Ayrıca bunlar SSK (4/1-a) kapsamında sigortalı sayılmaktadır.
Değerli okuyucularımız haklı olarak "Madem stajyerler yasal olarak SSK’lı, o zaman neden emeklilikte dikkate alınmamaktadır?" diye düşünmektedir.
Hemen cevaplayalım, stajyer ve çıraklık sigortası her ne kadar SSK kapsamında bulunmakta ise de emekliliğe yarayan yaşlılık-malullük ve ölüm sigortaları kapsamında bulunmamaktadır. Bütün sorun stajyerlerin çalışırken bu sigorta kollarına da tabi tutulmalarında yatmaktadır.

Nasıl erken emekli yapılabilir?

Çıraklık ve mesleki eğitim alan, öğrencilerin eğitimlerinin bir parçası olarak staj yapmaktadırlar. Tamamen kamu otoritesinin gözetim ve denetimde gerçekleşen, bu staj eğitiminde sigortalı olma zorunluluğu vardır.
Ancak yukarıda da açıkladığım üzere bu sigortalılık süreleri, emeklilik bakımından sigortalılık kapsamına alınmamaktadır.
Konu ile ilgili SGK tarafından hazırlanan veya yapılan bir değişiklik bulunmamaktadır. Daha önceden de ifade ettiğim gibi bu konu SGK’nın yapacağı alt mevzuat düzenlemelerini aşmaktadır.

Yasal düzenleme zorunlu

Sigortalılık başlangıcı ya da emeklilik yaşının hesaplanması dâhil sosyal güvenlik hakları ancak kanunla düzenlenebilecek haklardır. Bu bağlamda stajyer ve çırakların erken emekli olması için iki yol bulunmaktadır;

Birincisi stajyer ve çırakların çalışma başlangıçlarının doğrudan emeklilikte başlangıç kabul edilmesi.
İkincisi ise staj ve çıraklıkta geçen sürelere aynen askerlikte olduğu gibi borçlanma hakkının verilmesi.

Okuyucularımız tarafından sözü edilen bu yılbaşından sonra verilen tasarı yukarıda belirttiğimiz birinci yol ile erken emekli olmayı sağlayan bir düzenleme olup muhalefet partisi milletvekilleri tarafından TBMM’ye gönderilen bir kanun teklifinde yer almaktadır.
2018/Mart ayında yeni verilen kanun teklifinde ise ikinci yol ile staj ve çıraklıkta geçen sürelere aynen askerlikte olduğu gibi borçlanma hakkının verilerek erken emekli olmalarının sağlanması ile ilgili.
Kısacası stajyer ve çırakların erken emekli olması için iki büyük muhalefet partisinin iki ayrı erken emeklilik yollarını kapsayan yasa tekliflerinin halen TBMM’de bulunmakta olduğunu söyleyebiliriz.
Sözü edilen iki kanun teklifinden birinin bile iktidar partisi tarafından da kabul edilir ve yasalaşma imkânı olursa 2000 yılı öncesinde stajyer ya da çırak olarak çalışan yüz binlerce kişi erken emeklilik fırsatını yakalamış olacak.

İsa KARAKAŞ