<TABLE cellSpacing=0 cellPadding=0 width=670>
<T>
<TR vAlign=top>
<TD width=650>
<H1>49 SERİ NO'LU KATMA DEĞER VERGİSİ GENEL TEBLİĞİ
</H1></TD></TR></T></TABLE>
<TABLE style="PADDING-LEFT: 10px" cellSpacing=0 cellPadding=0 width=670>
<T>
<TR vAlign=top>
<TD width=176>Resmi Gazete Sayısı</TD>
<TD width=494>22349</TD></TR>
<TR vAlign=top>
<TD width=176>Resmi Gazete Tarihi</TD>
<TD width=494>20/07/1995</TD></TR>
<TR vAlign=top>
<TD width=76>Kapsam</TD>
<TD width=574></TD></TR>
<TR vAlign=top>
<TD width=630 colSpan=2>
<DIV align=justify>
<TABLE width=750>
<T>
<TR>
<TD>Katma değer vergisinde konut istisnası ve sorumlu sıfatıyla ödenen vergilerin indirimi ile ilgili olarak Bakanlığımıza intikal eden olayların değerlendirilmesi sonunda aşağıdaki açıklamaların yapılmasına gerek duyulmuştur.
A _ KONUT YAPI KOOPERATİFLERİ İLE KANUNLA KURULMUŞ SOSYAL GÜVENLİK KURULUŞLARI VE BELEDİYELERE YAPILAN İNŞAAT TAAHHÜT İŞLERİNDE KATMA DEĞER VERGİSİ UYGULAMASI
Katma Değer Vergisi Kanununun 3858 sayılı Kanunla değişik geçici 8. maddesi ile net alanı 150 m<SUP>2</SUP>'ye kadar olan konutların teslimi ve konut yapı kooperatiflerine yapılan inşaat taahhüt işleri 31.12.1995 tarihine kadar katma değer vergisinden istisna edilmiştir.
Aynı Kanunun geçici 9. maddesinde ise sadece 150 m<SUP>2</SUP>'yi aşmayan konutlar için yapılan inşaat taahhüt işlerine münhasır olmak üzere, Kanunla kurulmuş sosyal güvenlik kuruluşları ile belediyelere yapılan inşaat taahhüt işleri de 31.12.1995 tarihine kadar katma değer vergisinden müstesna tutulmuştur.
Bakanlığımıza intikal eden olaylardan, her iki istisnanın uygulanmasında istisnadan yararlanacak kuruluşlar ve istisna kapsamına giren ve girmeyen işlerin tespiti konusunda tereddüte düşüldüğü anlaşıldığından, aşağıdaki açıklamaların yapılmasına gerek duyulmuştur.
1. Konut Yapı Kooperatiflerine Yapılan İnşaat Taahhüt İşlerine İlişkin İstisna Uygulaması
a) İstisnanın Kapsamı
Katma Değer Vergisi Kanununun geçici 8. maddesinde düzenlenen istisnanın uygulanabilmesi için;
_ Kooperatifin konut yapı kooperatifi olması,
_ İşin konut yapı kooperatifine yapılması,
_ Yapılan işin inşaat işi olması ve taahhüde dayanması
gerekmektedir.
Bu nedenle, söz konusu istisnadan konut yapı kooperatifleri dışında kalan veya faaliyeti konut dışında inşaat işi olan diğer kooperatiflerin yararlanmaları mümkün bulunmamaktadır.
b) İstisna Kapsamına Giren İşlemler
Konut yapı kooperatiflerine yapılan ve istisna kapsamına giren inşaat taahhüt işleri aşağıda sayılmıştır :
Alt yapı işleri (yol, su kanalizasyon, kuyu açma gibi), duvar örülmesi, sıva, boya, badana yapılması, cam takılması, bilumum doğrama işleri (demir doğrama işleri dahil), parke döşenmesi, mutfak dolap ve tezgahlarının yapılması, çevre düzeni işleri, elektrik tesisatı, sıhhi tesisat, kalorifer, karo ve fayans işleri, kooperatife ait arazi dahilinde kalan ara yolların betonlanması, saha tanzim faaliyetleri, pis su arıtma tesisi, televizyon, anteni, merkezi kollektif uydu anten sistemi, güneş enerjili ısıtma sistemi, su basmanı, temel kazma-düzeltme, yol açıp çakıl serme, asansör imalat ve montaj işi, malzeme hariç işçilik, spor eğlence tesisleri, otopark, tüm sahanın yeşillendirilmesi, doğalgaz sayaç kabini, enerji nakil hattı, derinkuyu su sondajı, dalgıç kuyu pompası, hidrofor montajı, jeneratör montajı gibi işler.
Konut yapı kooperatiflerine yapılan ve yukarıda ismen belirtilmeyen inşaat taahhüt işlerinin istisna kapsamına girip girmediği hususunda Bakanlığımızdan görüş alınması gerekmektedir.
Bu işlerin hepsinin veya birkaçının veya ayrı ayrı her birinin müteahhitler veya taşeronlarca konut yapı kooperatiflerine yapılması, istisna uygulamasına engel değildir. Müteahhitlerin konut yapı kooperatiflerine karşı üstlendileri inşaat taahhüt işlerinin bir kısmını taşeronlara yaptırmaları halinde, taşeronun müteahhide verdiği hizmet katma değer vergisine tabi olacak, müteahhidin kooperatife yaptığı inşaat taahhüt işi vergiden müstesna olacaktır.
Ayrıca, müteahhitler tarafından konut yapı kooperatiflerine yapılan inşaat taahhüt işlerinde, inşa edilen konutların net alanı 150 m<SUP>2</SUP>'nin altında veya üstünde olması veya işyeri niteliğinde bulunması istisnanın uygulanmasına engel teşkil etmemektedir. Ancak kooperatiflerin, üyelerine işyeri veya net alanı 150 m<SUP>2</SUP>'yi geçen konutların teslimleri katma vergisine tabi olacak, net alanı 150 m<SUP>2</SUP>'yi geçmeyen konut teslimlerinde ise vergi uygulanmayacaktır.
c) İstisna Kapsamına Girmeyen İşlemler
Konut yapı kooperatiflerine yapılan ve inşaat işi niteliğinde olmayan veya taahhüde dayanmayan hizmet ifaları ile her türlü mal teslimleri, istisnadan yararlanamayacaktır. Dolayısıyla bu teslim ve hizmetler genel hükümlere göre katma değer vergisine tabi olacaktır.
Buna göre, tek başına hafriyat işi, muhasebecilik, plan-proje çizimi, anayoldaki refüj-lerin ağaçlandırılması ve buralarda toprak üstünün bitki ile kapatılması, kooperatife ait arazinin çevresini kafes ve dikenli tel ile kapatma işi, parselasyon, aplikasyon (araziye uygulama) ve benzeri hizmetlerde istisna uygulanmayacaktır.
Öte yandan, kooperatiflere yapılan teslimler tamamıyle genel hükümler çerçevesinde katma değer vergisine tabi bulunmaktadır. Buna göre kooperatiflere yapılan demir, çimento, kereste, cam, kırtasiye malzemesi ve benzeri teslimlerde genel hükümler çerçevesinde katma değer vergisi uygulanacaktır.
Kooperatiflerin arsa alımlarında da genel hükümler geçerlidir. Buna göre özel mülk konusu bir arsanın (müzayede mahallinde yapılan satışı dışında) doğrudan kooperatiflere teslimi katma değer vergisinin konusuna girmemektedir. Ancak konut yapı kooperatiflerinin ticari bir işletmeye dahil olan veya özel mülk konusu olmakla beraber müzayede mahallinde satılan bir arsayı satın almaları işlemi, katma değer vergisine tabi olacaktır.
Konut yapı kooperatiflerinin emanet usulüyle inşaat işi yaptırmaları halinde, taşeron ve müteahhitler tarafından konut yapı kooperatiflerine yapılan malzeme hariç işçilik hizmetleri katma değer vergisinden istisna olacak, bunun dışında inşatta kullanılmak üzere piyasadan satın alınan mal ve hizmetler yukarıda da belirtildiği gibi vergiye tabi tutulacaktır.
2. Kanunla Kurulmuş Sosyal Güvenlik Kuruluşları ile Belediyelere Yapılan İnşaat Taahhüt İşlerine İlişkin İstisna Uygulaması
Bu istisnanın uygulanabilmesi için :
_ İşin sadece 150 m<SUP>2</SUP>'ye kadar olan konutlar için kanunla kurulan sosyal güvenlik kuruluşları ile belediyelere yapılması (150 m<SUP>2</SUP>'lik net alan hesabında 30 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin (E) bölümündeki açıklamalar dikkate alınacaktır),
_ Yapılan işin inşaat işi olması ve taahhüde dayanması gerekir.
Buna göre, kanunla kurulan sosyal güvenlik kuruluşları veya belediyelerin 150 m<SUP>2</SUP>'den büyük konut ve iş yeri inşaatlarına ilişkin olarak yapılan inşaat taahhüt işleri, katma değer vergisine tabi tutulacaktır. Konut yapı kooperatiflerine yapılan ve katma değer vergisi istisnasına giren inşaat taahhüt işlerinin kapsamı, geçici 9. madde ile düzenlenen istisna uygulaması için de aynen geçerlidir.
3. İstisna Kapsamındaki İşlemlerde İndirim
Konut yapı kooperatiflerine, kanunla kurulmuş sosyal güvenlik kuruluşlarına ve belediyelere yapılan inşaat taahhüt işlerine ait istisna, kısmi istisna niteliğinde olduğundan, istisna kapsamında işlem yapan müteahhit taşeronların bu işlerle ilgili olarak yüklendikleri vergileri indirim konusu yapmaları Kanunun 30/a maddesine göre mümkün bulunmamaktadır. Yüklenilen ancak indirimi mümkün olmayan bu vergilerin, aynı maddenin (d) bendi hükmü gözönünde tutulmak şartıyla gelir ve kurumlar vergisi yönünden gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınması gerekmektedir.
B _ SORUMLU SIFATIYLA ÖDENEN KATMA DEĞER VERGİSİNİN İNDİRİMİ
Katma Değer Vergisi Kanununun 29 ve 34. maddeleri gereğince, mükellefler yaptıkları vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden, faaliyetlerine ilişkin olarak yüklendikleri katma değer vergisini indirebilmektedirler.
Buna göre, aynı Kanunun 9. maddesi gereğince sorumlu sıfatıyla ödenen katma değer vergisinin, 2 no.lu katma değer vergisi beyannamelerine dayanılarak indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır.
Sorumlu sıfatıyla beyanın hiç yapılmadığının veya eksik yapıldığının tespiti üzerine bu vergilerin ikmalen veya re'sen tarhedilmesi halinde de tarhedilen vergi aslı indirim konusu yapılabilecektir. İndirim, ikmalen veya re'sen tarhedilen vergi aslının vergi dairesine ödenmesi ve ödemenin gerçekleştiği takvim yılı aşılmaması şartıyla kanuni defterlere kaydedildiği dönemde, I numaralı katma değer vergisi beyannamesi ile yapılacaktır.
Tebliğ olunur.</TD></TR></T></TABLE></TD></TR></T></TABLE>