<TABLE cellSpacing=0 cellPadding=0 width="100%">
<T>
<TR>
<TD =muhabir vAlign=top align=right width="100%">30 Kasım 2005 </TD></TR>
<TR>
<TD =hurtextverdana vAlign=top align=left width="100%"> Şükrü KIZILOT skizilot@yaklasim.com

Vergide tatlı tatlı indirim başlıyor mu

BAŞBAKAN’ın üç yıl önce ‘Vergi oranlarını tatlı tatlı indireceğiz’ şeklindeki açıklaması, gecikmeli de olsa başlıyor.

Gelir vergisi ve kurumlar vergisi oranlarındaki indirimi, bazı sektörlerde KDV oranı indiriminin izlemesi bekleniyor.

Aslında bir yıl önce de gelir vergisinde 5 puanlık indirim yapılmıştı ama pratikte işe yaramamıştı. 155 bin YTL’nin üzerindeki ücret gelirleri için 5 puanlık indirim yapılmıştı. İndirim doğruydu ama yapılan indirim, Başbakan dahil hiçbir kamu görevlisinin, işine yaramamıştı. Çünkü, Türkiye’de 155 bin YTL’nin üzerinde ücret alan kamu görevlisi yoktu. Aynı şekilde işçi de yoktu. İşin doğrusu esnaf ve sanatkárın net kárı da 155 bin YTL’yi aşmıyordu. Bu nedenle, en üst basamaktaki 5 puanlık indirim, pratikte işe yaramamıştı.

KURUMLAR VERGİSİ

Başbakan’ın açıkladığı ‘kurumlar vergisi oran indirimi’ni, 22 Kasım Salı günü ‘Kurumlar Vergisinde Neler Değişiyor?’ başlığı altında Hürriyet okurlarına duyurmuştuk. Başbakan’ın açıklaması ile olay netleşti.

Oran indiriminin gerekçesinde, son yıllarda, doğrudan yabancı yatırımlar açısından ülkemizin rakibi olan Macaristan, Çek Cumhuriyeti ve Bulgaristan gibi ülkelerin kurumlar vergisi oranlarını düşürdüklerine dikkat çekildikten sonra, oran indiriminin diğer gerekçeleri şöyle açıklanıyor.

- Yatırım ortamının iyileştirilmek,

- Yerli ve yabancı yatırımcıların rekabet güçlerini artırmak ve önlerini açmak,

- Vergi maliyetlerini azaltmak,

- Verginin tabana yayıldığı bir ekonomik ortam oluşturmak, amacıyla, yüzde 30 olan kurumlar vergisi oranının yüzde 20’ye indirilmesi öngörülüyor.

Yapılacak olan indirimle, kurum kazançları üzerindeki vergi yükünün yerli yatırımcı için yüzde 44’ten yüzde 34’e, yabancı yatırımcı için de yüzde 37’den yüzde 28’e indirilmesi amaçlanıyor. Oran indirimi, 2005 yılına ilişkin olarak, 2006 yılında beyan edilecek kazançları kapsamıyor.

Kurumlar vergisi oranının İngiltere’de yüzde 10’dan, ABD’de yüzde 15’ten, Lüksemburg’da yüzde 20’den, İsviçre’de yüzde 8.5’den, Polonya ve Slovakya’da yüzde 19’dan başladığını gözönüne alırsak, yapılan indirim gecikmeli de olsa, olumlu bir düzenleme.

GELİR VERGİSİ

Türkiye’de toplam vergi gelirleri içinde gelir vergisinin payı
1980’de yüzde 52 iken, 1990’da 41’e, 2001’de yüzde 29’a, 2002’de yüzde 23’e, 2003 ve 2004’te yüzde 20’ye, 2005’te ise yüzde 18’e düştü. Görüldüğü gibi, yüksek oranlarla vergi toplanamıyor aksine azalıyor. İngiltere, ABD; Japonya ve Güney Kore’de yüzde 10’dan, Fransa’da yüzde 6.83’ten, İsviçre’de yüzde 3.8‘den, Hong-Kong ve Singapur’da yüzde 2’den başlayan oranların, Türkiye’de de indirilmesi kaçınılmazdı.

Başbakan’ın açıkladığı gelir vergisindeki oran indiriminin, bu kez tabandan başlaması ve yüzde 20 olan en düşük oranın yüzde 15’e çekilmesi bu arada en yüksek oran olan yüzde 40’ın da yüzde 35’e çekilmesi, olumlu bir düzenleme.

Ancak, şu anda ücretlilerde yüzde 15 olan en düşük oranın ve yüzde 35 olan en yüksek oranın aşağı çekilmesi konusunda, bir çalışma olmadığı görülüyor.

YARIN: KDV ORANLARINDAKİ İNDİRİMLER

Stopaj oranları

GELİR vergisi oranlarının, 5 puan, kurumlar vergisi oranlarının da 10 puan aşağı çekilmesi, bu vergilere mahsuben yapılan ‘geçici vergi’ oranlarını da aşağı çekecek. Geçici vergi oranı; gelir vergisi mükellefleri için yüzde 20’den 15’e, kurumlar vergisinde de yüzde 30’dan yüzde 20’ye inecek.

Olay bununla da bitmeyecek, avukat, doktor ve mimarlara yapılan serbest meslek ödemelerinde yüzde 22, telif kazançlarında yüzde 17, işyeri kira ödemelerinde yüzde 22, yıllara yaygın inşaatlarda yüzde 5 olan stopaj (vergi kesintisi) oranlarının da aşağı çekilmesi gerekecek.

Yapılacak olan oran indirimi, Türkiye ekonomisinin en önemli sorunu olan kayıt dışılık oranını aşağı çekmek, yerli ve yabancı yatırımcıyı Türkiye’de yatırıma çekmek anlamında olumlu bir gelişme. Ancak bu yeterli değil. Yatırımların üzerindeki diğer engellerin ortadan kalkması için, istihdam üzerindeki yüklerin aşağı çekilmesi, kırtasiyeciliğin azaltılması ve bazı yapısal reformların yapılması gerekiyor.
<TABLE>
<T>
<TR>
<TD height=10></TD></TR></T></TABLE></TD></TR></T></TABLE>