<TABLE cellSpacing=0 cellPadding=0 width="100%">
<T>
<TR>
<TD =muhabir vAlign=top align=right width="100%">29 Kasım 2005 </TD></TR>
<TR>
<TD =hurtextverdana vAlign=top align=left width="100%"> Şükrü KIZILOT skizilot@yaklasim.com

İşsizin parasına vergi geldi

İŞSİZLİK olayı, ‘cari açık’ ve ‘kayıtdışılık’ ile birlikte Türkiye ekonomisinin üç önemli sorunundan biri. Dünkü Hürriyet’te ‘Sokakta işsizlik yüzde 18’i aşıyor’ başlığı altında verilen habere göre; toplumsal anlamda işsiz olarak nitelendirilmelerine rağmen, uluslararası standartlara göre hazırlanan işgücü istatistiklerinde, iş gücüne dahil edilmeyen ve işsiz kabul edilmeyenler de dahil edildiğinde, Türkiye’de resmi olarak yüzde 9.4 olarak açıklanan işsizlik oranı, yüzde 18.1’e kadar ulaşıyor.


Ülkemizde, 2000 yılından bu yana, kendi istek ve kusuru olmadan işini kaybedenlere, belli koşulların gerçekleşmesine bağlı olarak, 10 aya kadar uzanabilen ‘işsizlik ödeneği’ bağlanıyor. Ancak, işsiz kalanın aylık ücreti ne olursa olsun ve hangi düzeyde prim ödenirse ödensin, bağlanacak aylık net asgari ücretin yüzde 70’ini yani 245 YTL’yi aşmıyor. Ne diyelim, ‘bozdur bozdur harca’ denecek bir aylık!..

TOPLANAN PARALAR

İşsizlik sigortası primi olarak; işçi, işveren ve devletin ödediği primler, ‘işsizlik sigortası fonu’nda toplanıyor. Fonun varlığı, 31 Ekim 2005 tarihi itibariyle (giderler düştükten sonra) 17 milyar 179 milyon 514 bin YTL’ye ulaştı. Şimdiye kadar toplanan paraların ise, yaklaşık yüzde 4’ü işsizlere ödendi.

Fonun topladığı paralar, ağırlıklı olarak Hazine bonosu ve Devlet tahvilinde değerlendiriliyor. Fon portföyünün, yatırım araçları itibariyle dağılımı tabloda gösterilmiştir.

NE VERGİSİ GELDİ?

İşsizlik fonunda toplanan paraların faiz getirisi, şimdiye kadar vergiye tabi değildi. 1 Ocak 2006 tarihinden itibaren ihraç edilen, Hazine bonosu ve Devlet tahvillerinden, fonun elde edeceği faiz gelirleri, yüzde 15 oranında stopaja (vergi kesintisine) tabi olacak (Gelir Vergisi Kanunu Geçici Madde 67).

İşsizlere ait paraların, kamu kağıtlarında değerlendirilmesinden elde edilen faizler ve diğer faiz gelirlerinden, kesilecek verginin yıllık tutarının 400 milyon YTL (400 trilyon TL) civarında olacağı tahmin ediliyor. Bu tutar da, işsiz kalanlara, her ay ödenen işsizlik yardımının, iki katı civarında... Devletin, fona ödediği yıllık işsizlik sigortası priminin de üzerinde.

Halk arasında zaman zaman kullanılan ‘sineğin yağını çıkarmak’ diye bir deyim var. İşte işsizin biriken parasından alınan vergi de böyle birşey!..

İşsizlik yardımı ve işsizlerle ilgili müjdeli haber beklenirken, bir ‘vergi piyangosu’ çıktı ve işsizlerin fonda biriken parasının faizine vergi geldi.</TD></TR></T></TABLE>