İŞ HUKUKU VE SOSYAL GÜVENLİK (Sorular-Cevaplar) / Resul Kurt


e-mail: resulkurt@hotmail.com





Yılık izinler hakkında kanunda tarafların anlaşması ile 10 günden aşağı olmamak üzere en fazla üçe bölünebilir diyor. Fakat bazı personel kendisi iznini 2'şer gün veya 3'er gün kullanmak istiyor. Çoğunluğu da birer hafta (6 gün) kullanıyor. Bu durumda personele izin veremeyecek miyim? Eğer verirsem bunu yıllık izin kartında ve bildirgede nasıl göstereceğim? İzin kartı ve bildirgede parçalı izni gösterirsem herhangi bir inceleme esnasında cezaya maruz kalır mıyım? Bu hususta bölge çalışmadan yazılı özelge istesem verirler mi? Bu konuda beni aydınlatırsanız çok sevinirim. Ö. Tunca


Sayın Tunca, yıllık ücretli iznin ne zaman kullanılabileceğine, işverenin yönetim yetkisi gereğince işveren karar verecektir. İşçi yukarıdaki maddelere göre hak ettiği yıllık ücretli iznini, kullanmak istediği zamandan en az bir ay önce işverene yazılı olarak bildirir. İşveren veya işveren vekilleri, bu istekleri yönetmeliğin 15'inci maddesinde sözü geçen izin kuruluna veya 18'inci maddesinde belirtilen kişilere bildirir. İşçi yıllık izin isteminde, adını soyadını, varsa sicil numarasını, iznini hangi tarihler arasında kullanmak istediğini ve ücretsiz yol izni isteyip istemediğini yazar.


4857 sayılı İş Kanunu'nun 56. maddesine göre, yıllık ücretli izin işveren tarafından bölünemeyecektir. Bu iznin 4857/53'üncü maddede gösterilen süreler içinde işveren tarafından sürekli bir şekilde verilmesi zorunludur. Ancak, 53'üncü maddede öngörülen izin süreleri, tarafların anlaşması ile bir bölümü on günden aşağı olmamak üzere en çok üçe bölünebilecektir. Esasen yıllık iznin birden fazla bölündüğü yaygın bir uygulama olarak karşımıza çıkmaktadır. Yıllık ücretli izni 4857 sayılı kanunun 56'ncı maddesine aykırı olarak bölen işveren veya işveren vekiline bu durumda olan her işçi için 2005 yılında 142,89.-YTL para cezası verilecektir.


Maalesef açık bir şekilde "tarafların anlaşması ile bir bölümü on günden aşağı olmamak üzere en çok üçe bölünebileceği" hükme bağlandığından, yasaya aykırı şekilde özelge verilmesi mümkün olmayacaktır. Yasal kayıtlarınızda ve uygulamalarınızda bu hususa dikkat etmenizi öneririm.


Evlenen kadın işçinin tazminatı


10 yıldır aynı şirkette sigortalı olarak çalışıyorum. Yaklaşık 3 ay önce evlendim. Evlilik paramı talep ettim şirketim türlü bahanelerle tazminatımı vermiyor. Benim tazminat hakkım var mı? Süresi ve tutarı ne kadar? Bir avukata danıştım yeni kanunda bu hakkımın olmadığı ve hiçbir şey talep edemeyeceğim söylendi. Varsa almam için nasıl bir yol uygulamam gerekir. Lütfen bana yardımcı olunuz. İsmi saklı


Sayın okurumuz, 1475 sayılı İş Kanunu'nun 14. maddesinin (e) bendinde; "Kadının evlendiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde kendi rızası ile hizmet akdini sona erdirmesi durumunda" kıdem tazminatına hak kazanacağı hükme bağlanmıştır.


Kadın işçiler, evlendikten sonra bir yıl içinde hizmet akdini feshetmeleri halinde kıdem tazminatına hak kazanmaktadırlar. Bu hak, sadece kadın işçiye verilmiştir. İşverenin veya erkek işçinin bu maddeye dayanarak iş akdini feshetmesi yetkisi yoktur. Bu düzenlemeye istinaden kadın işçinin kıdem tazminatı alabilmesi için öncelikle, kadın işçinin iş sözleşmesinin devam ediyor olması gerekmektedir. Burada, sadece iş sözleşmesi devam eden kadın işçi için bu hak tanınmıştır. Yani iş sözleşmesi devam eden kadın işçinin evlenmesi halinde, bir yıl içinde evlendiğini belirterek işverenden kıdem tazminatını istemesi mümkündür. Evlendiği tarihten itibaren bir yıl içinde iş sözleşmesinin feshedilmemesi ve işverenden kıdem tazminatı istenmemesi halinde işçinin bu hakkı kaybolmaktadır.


Buna göre, kadın işçinin evlenme nedeniyle iş sözleşmesini feshetmesi halinde kıdem tazminatının ödenmesi gereken tarih, iş sözleşmesinin feshedildiğinin işverene bildirildiği tarih olacaktır. İşçi ve işveren arasında anlaşmazlık çıkabilecek olması ihtimalinin bulunduğu durumlarda, işçi iş sözleşmesini evlenme nedeniyle feshettiğini noter aracılığıyla tebligat göndererek bildirmelidir. Bu nedenle, işverenle aranızda anlaşmazlık çıkmasını önlemek bakımından öncelikle noter aracılığıyla evlenmeden dolayı kıdem tazminatı isteğinizi işvereninize bildirin. Haklarınızı ihtarnameye rağmen alamazsanız iş mahkemesinde dava açın.