<CENTER>
<TABLE id=Aut&#111;number1 style="BORDER-COLLAPSE: collapse" borderColor=#111111 cellSpacing=1 width="85%" border=1>
<T>
<TR>
<TD width="100%">
T.C.
İSTANBUL VALİLİĞİ
Defterdarlık Usul Gelir Müdürlüğü

Sayı :B.07.4.DEF.0.34.20/ VUK-1/229-11637&nb sp;&nb sp;&nb sp;&nb sp; 21/07/2005*5504

Konu :Mülkiyeti eşe ait gayrimenkulün hem ikametgah
hem de işyeri olarak kullanılması durumunda
stopaj yapılıp yapılmayacağı ile internetten yapılan
satışlarda mal bedelinin aracı mükellefin bankadaki
kredi kartı hesabına yatırılması ve burada komisyon
düşülerek aracı tarafından esas bedelin satıcıya
ödenmesinde belgeleme usulü hk.


……………………………………….


İlgi : Tarihsiz dilekçeniz.

Defterdarlığımız ………………Gelir Müdürlüğüne verdiğiniz bila tarihli dilekçenizde sorulan hususlar hakkında anılan Müdürlüğün 30/06/2005 tarih ve 8830 sayılı görüşü de dikkate alınarak gerekli açıklamalar aşağıda yapılmıştır.

Bilindiği üzere; 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun (3946 sayılı Kanunun 22. maddesi ve 93/5148 sayılı Kararla değişen şekli) 94. maddesinde; “Kamu idare ve müesseseleri, iktisadi kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadi işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya zirai işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar.” hükmü yer almış olup, maddenin 5/a bendinde de “70. maddede yazılı mal ve hakların kiralanması karşılığı yapılan ödemelerden” tevkifat yapılacağı hükme bağlanmıştır.

Öte yandan, aynı Kanun’un 96. maddesinde “Vergi tevkifatı, 94. madde kapsamına giren nakten veya hesaben yapılan ödemelere uygulanır. Bu maddede geçen hesaben ödeme deyimi, vergi tevkifatına tabi kazanç ve iratları ödeyenleri istihkak sahiplerine karşı borçlu durumda gösteren her türlü kayıt ve işlemleri ifade eder.” denilmektedir.

Ayrıca, aynı Kanun’un 73. maddesinde, kiraya verilen mal ve hakların kira bedellerinin emsal kira bedelinden düşük olamayacağı, bedelsiz olarak başkalarının intifaına bırakılan mal ve hakların emsal kira bedeli, bu mal ve hakların kirası sayılır. Bina ve arazide emsal kira bedeli, yetkili özel mercilerce veya mahkemelerce takdir veya tespit edilmiş kirası, bu suretle takdir veya tespit edilmiş kira mevcut değilse Vergi Usul Kanunu’na göre belirlenen vergi değerinin % 5’i olacağı belirtilmiştir.

Diğer taraftan, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 156. maddesinde ticari, sınai ve mesleki faaliyette işyeri; bu faaliyetlerin icrasına tahsis edilen veya bu faaliyetlerde kullanılan yer olarak tanımlanmıştır.

128 Seri Numaralı Gelir Vergisi Kanunu Genel Tebliği’nin x-a-4 bölümünde “…aynı zamanda hem işyeri hem ikametgah olarak kiralanan gayrimenkuller vergi mevzuatımız açısından işyeri olarak kabul edildiğinden bu gayrimenkuller için ödenecek kiraların tamamı üzerinden tevkifat yapılacaktır…” açıklamaları yer almıştır.

Buna göre emsal kira bedeli sadece ikametgah olarak kullanılan konutlara uygulanmamaktadır. Gayrimenkulün hem işyeri hem de ikametgah olarak kullanılması durumunda söz konusu ikametgah vergi mevzuatı açısından işyeri olarak kabul edilmektedir.

Bu açıklamalara göre mülkiyeti eşe ait olan ve işyeri olarak kullanılan ikametgah için gayrimenkul sahibi eşe nakden veya hesaben ödemede bulunulmamamsı, diğer bir ifadeyle işyeri kirası olarak hesaplarda gider gösterilmemesi durumunda söz konusu gayrimenkulden emsal kira bedeli üzerinden tevkifat yapılması söz konusu olmayacaktır. Ancak gayrimenkul sahibi eş tarafından emsal kira bedelinin tamamı üzerinden yıllık gelir vergisi beyannamesi verileceği tabiidir.

Öte yandan, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 229. maddesinde, “Fatura, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesikadır.” denilmekte olup aynı kanunun 231/5’nci maddesinde; “Fatura malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azami 7 gün içinde düzenlenir. Bu süre içerisinde düzenlenmeyen faturalar hiç düzenlenmemiş sayılır.” hükmü yer almaktadır.

Aynı Kanunun 232’nci maddesinde ise, “Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar kazancı basit usulde tespit edilenlerle defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçiler;

1-Birinci ve ikinci sınıf tüccarlara;
2-Serbest meslek erbabına,
3-(4369 sayılı Kanunun 81/A-7’nci maddesiyle değiştirilen ibare) Kazançları basit usulde tespit olunan tüccarlara;
4-Defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçilere,
5-Vergiden muaf esnafa

Sattıkları emtia veya yaptıkları işler için fatura vermek ve bunlarda fatura istemek ve almak mecburiyetindedirler.” denilmektedir.

Buna göre, ikinci el eşya satışlarını üstlendiğiniz satıcı adına yaptığınız tahsilatlarda, gelir unsurunuz olan komisyonlar için her müşteri adına ayrı fatura düzenlemeniz gerekmekte olup toplu fatura düzenlemeniz mümkün bulunmamaktadır.

Bilgi edinilmesini rica ederim.






</TD></TR></T></TABLE></CENTER>