<TABLE cellSpacing=0 cellPadding=0 width="100%" align=left>
<T>
<TR>
<TD =digermansetler style="BORDER-BOTTOM: #e0e0e0 1px solid" vAlign=center align=left width="100%" height=16>Yazarlar</TD></TR>
<TR>
<TD align=left width="100%" height=14></TD></TR>
<TR>
<TD vAlign=top align=left width="100%">
<TABLE cellSpacing=0 cellPadding=0 width="100%" align=left bgColor=#ffffff>
<T>
<TR>
<TD =hurtextverdana vAlign=top align=left width="100%">
<TABLE cellSpacing=0 cellPadding=0 width="100%">
<T>
<TR>
<TD =muhabir vAlign=top align=right width="100%">22 Kasım 2005 </TD></TR>
<TR>
<TD =hurtextverdana vAlign=top align=left width="100%"> Şükrü KIZILOT skizilot@yaklasim.com

Kurumlar vergisinde neler değişiyor

BİR süredir merakla beklenen, Kurumlar Vergisi Kanunu’ndaki değişikliklerin ayrıntıları belli oldu. Başta anonim ve limited şirketler olmak üzere, yaklaşık 600 bin mükellefi ilgilendiren yeni düzenleme ile Kurumlar Vergisi Kanunu, baştan sona yeniden yazılmış oluyor.


Yapılacak olan değişiklikle, Alman modeli kurumlar vergisinden uzaklaşıldığı, ‘konsolide kurumlar vergisi beyanı’ gibi modern vergilendirme yöntemlerini kapsayan 21.yüzyıl gerçeklerine uygun yeni bir model getirildiği göze çarpıyor.

Belli başlı değişiklikler, aşağıdaki gibi.

VERGİ ORANLARI

1. Kurumlar Vergisi Oranı

Son yıllarda, doğrudan yabancı yatırımlar açısından ülkemizin rakibi olan Macaristan, Çek Cumhuriyeti ve Bulgaristan gibi ülkelerin kurumlar vergisi oranlarını düşürdüklerine dikkat çekildikten sonra, oran indiriminin diğer gerekçeleri şöyle açıklanıyor.

- Yatırım ortamının iyileştirilmek,

- Yerli ve yabancı yatırımcıların rekabet güçlerini artırmak ve önlerini açmak,

- Vergi maliyetlerini azaltmak,

- Verginin tabana yayıldığı bir ekonomik ortam oluşturmak,

amacıyla kurumlar vergisi oranının yüzde 15’e indirilmesi öngörülüyor.

Ancak, oran indiriminin, bir anda yapılması değil, aşamalı olarak, 2008 yılına kadar tamamlanması amaçlanıyor.

Alternatif olarak, yüzde 15-27 kademeli vergi oranı da düşünülüyor.

2. Geçici Vergi:

Şu anda, kurumlar vergisi ile aynı yani yüzde 30 olarak uygulanan geçici vergi oranının, cari dönemdeki ‘Kurumlar vergisi oranının yüzde 80’i’ olması öngörülüyor.

BÜYÜK YATIRIMA VERGİ İNDİRİMİ

Büyük yatırımcıların, ülkemizi tercih etmelerinin teşvik edilmesi amaçlanıyor. Buna göre;

- 500 milyon Euro veya buna eşit döviz karşılığı YTL tutarında yatırım yapılması,

- Fiilen ve sürekli en az 500 işçi çalıştırılması,

- Belirlenecek yörelerde yatırım yapılması,

- Yatırımın 5 yıl içinde tamamlanması,

Durumunda, bu şirketlerin kurumlar ve gelir (stopaj) vergisi oranları, yüzde 90 oranına kadar indirilebilecek.

Örneğin yüzde 20 olan stopaj oranı, yüzde 2’ye indirilebilecek.

GERİYE DÖNÜK ZARAR MAHSUBU

Zarar eden şirketler, bu zararlarını ileriye dönük olarak 5 yıllık kazançlarından mahsup edebiliyorlardı.

Yeni düzenleme ile ‘Geriye dönük mahsup’ olanağı getiriliyor.

Buna göre, şirketin isteği halinde, o yılın zararı geçmiş yıl kazancından mahsup edilebilecek. Böyle olunca, geçmiş yıl için ödenen verginin iadesi sözkonusu olacak.

Örtülü kazanç yerine transfer fiyatlandırması

KURUMLAR Vergisi Kanunu’nun yürürlüğe girdiği günden itibaren ana hatları değişmeden uygulanan ‘örtülü kazanç’ müessesesi, yürürlükten kaldırılıyor.

Bunun yerine, OECD üyesi ülkelerde ve çoğu ülkelerde uygulanan ‘Transfer fiyatlandırılması’ müessesesi getiriliyor.

Getirilen müessese, örtülü kazanç müessesesinin daha kapsamlı bir düzenlemesi olarak göze çarpıyor.

Örtülü sermaye değişiyor

Yapılan düzenleme ile ‘örtülü sermaye’ uygulamasında ki bazı belirsizlikler ve ihtilaflara neden olan hükümler, açıklığa kavuşturuluyor.

Yapılan değişiklikle, örtülü sermaye uygulamasında borç/özkaynak oranı, ilişkili kişi ve özsermaye tanımlarına açıklık getirilerek, objektif kriterler konuluyor.

Borç verme olayında, kurumun sermayesinde en az 1/4 oranında iştiraki olma koşulu getiriliyor.

Kurumlar vergisinin istisnaları neler

KURUMLAR vergisinden müstesna tutulan ve bir kısmı daha önceki yasada da yer alan kazançlardan bazıları aşağıdaki gibi.

- Yurt dışında yapılan inşaat, onarım ve teknik hizmetlerin kazançları

- Okul öncesi eğitim, ilköğretim, özel eğitim okullarından beş yıl süre ile elde edilen kazançlar,

- Şirketlerin en az iki tam yıl aktifinde kayıtlı gayrimenkulleri, iştirak hisselerini satışından elde ettikleri kazançlar, sermayeye ekleme koşulu aranmaksızın, kurumlar vergisinden müstesna olacak.

Ancak, bundan doğan kazancın, beş yıl süre ile pasifte beş yıl süreyle ‘özel bir fon hesabında’ tutulması gerekiyor.

- Kanuni veya iş merkezi Türkiye’de bulunmayan anonim ve limited şirket niteliğindeki şirketlerin sermayelerine iştirak eden kurumların, bu iştiraklerinden elde ettiği iştirak kazançları, belli koşullara bağlı olarak, kurumlar vergisinden müstesna tutuluyor.

-Kurumların, yurt dışında bulunan iş yerleri veya daimi temsilcileri aracılığıyla elde ettikleri kurum kazançları, belli koşullara bağlı olarak kurumlar vergisinden müstesna olacak.

‘Dar mükellef’e yeni düzenleme

Yeni düzenleme ile ‘dar mükellefler’ ile ilgili vergilendirme esasları ayrı bir kısım olarak, beş bölüm halinde düzenleniyor.
<TABLE>
<T>
<TR>
<TD height=10></TD></TR></T></TABLE></TD></TR></T></TABLE></TD></TR></T></TABLE></TD></TR></T></TABLE>