<TABLE cellSpacing=0 cellPadding=0>
<T>
<TR>
<TD =date vAlign=top>22/11/2005 09:37:19</TD></TR></T></TABLE>





Bankacılık Yasası yürürlüğe girdi


BİZE GÖRE / Veysi Seviğ





Finansal piyasalarda güven ve istikrarın sağlanmasına, kredi sisteminin etkin bir şekilde çalışmasına, tasarruf sahiplerinin hak ve menfaatlerinin korunmasına ilişkin usul ve esasları belirleyen 5411 sayılı "Bankacılık Kanunu" 15 kısım, 171 ana, 23 geçici maddeden oluşmaktadır. (01.11.2005 gün ve mükerrer 25983 mükerrer sayılı Resmi Gazete)


Söz konusu yasanın üç maddesi hariç (90,91 ve 168'inci maddesinin (B), (C), (D) ve (E) fıkrası) diğer maddeleri 01.11.2005 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiş bulunmaktadır.


Yeni yasal düzenleme uyarınca bankalar faaliyetleri açısından; mevduat bankası, katılım bankası, kalkınma ve yatırım bankası, fon bankası olarak ayrı ayrı tanımlanmıştır. Buna göre Bankacılık Yasası uyarınca;


. Kendi nam ve hesabına mevduat kabul etmek ve kredi kullandırmak esas olmak üzere faaliyet gösteren kuruluşlar ile yurt dışında kurulu bu nitelikteki kuruluşların Türkiye'deki şubeleri "Mevduat Bankası",


. Özel cari ve katılma hesapları yoluyla fon toplamak ve kredi kullandırmak esas olmak üzere faaliyet gösteren kuruluşlar ile yurt dışındaki bu nitelikteki kuruluşların Türkiye'deki şubeleri "Katılım Bankası",


. Mevduat veya katılım fonu kabul etme dışında kredi kullandırmak esas olmak üzere faaliyet gösteren ve/veya özel yasalarla kendilerine verilen görevleri yerine getiren kuruluşlar ile yurt dışında kurulu bu nitelikteki kuruluşların Türkiye'deki şubeleri "Kalkınma ve Yatırım Bankası."


. Temettü hariç ortaklık hakları ile yönetimi ve denetimi fona intikal eden bankalar ile fonun çoğunluk hissesine sahip olduğu bankalar "Fon Bankası"


olarak tanımlanmıştır.


Diğer yandan "Bankacılık faaliyetleri, kurulu bulunulan ülke harici ile sınırlı tutulan veya ülke genelinde uygulanan ekonomik ve mali mevzuata tabi olmayan ya da kurulu bulunulan ülkede yerleşik olanlardan mevduat ve fon kabulünün yasaklandığı bankacılık faaliyetleri ise "Kıyı Bankacılığı" olarak kabul edilmiştir.


Bankacılık Yasası'nda yer alan tanımlama gereği "İçlerinde en az bir tanesi bir kredi kuruluşu olmak şartıyla bağlı ortaklıklarının tümü veya çoğunluğu kredi kuruluş ve finansal kuruluş olan şirket "Finansal Holding Şirketi" sayılmaktadır. Bu bağlamda da "Kredi kuruluşları dışında kalan ve sigortacılık, bireysel emeklilik veya sermaye piyasası faaliyetlerinde bulunmak veya "Bankacılık Yasası'n"da yer alan faaliyet konularından en az birini yürütmek üzere kurulan kuruluşlar ile kalkınma ve yatırım bankaları ile finansal holding şirketleri "Finansal Kuruluş" olarak kabul edilmektedir.


"Bankacılık Yasası"nda yer alan kısımlar ise şunlardır:


. Genel hükümler, (Madde: 1-5)


. İzne tabi işlemler, (Madde: 6-21)


. Kurumsal yönetim, (Madde: 22-42)


. Koruyucu hükümler, (Madde: 43-59)


. Mevduata ve Katılım Fonu toplamaya ilişkin hükümler, (Madde: 60-65)


. Denetim ve alınacak önlemler, (Madde: 65-72)


. Kanuni yükümlülükler, (Madde: 73-76)


. Kalkınma ve yatırım bankaları ve finansal holding şirketi, (Madde-77-79)


. Kuruluş birlikleri, (Madde: 79-81)


. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'na ilişkin hükümler, (Madde: 82-105)


. Faaliyet izni kaldırılan ve fona devredilen bankalara ilişkin hükümler, (Madde: 106-111)


. Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'na ilişkin hükümler, (Madde: 111-144)


. Diğer hükümler, (Madde: 144-145)


. Yaptırımlar, soruşturma ve kovuşturma hükümleri; (Madde: 146-167)


. Son hükümler, (Madde: 168-171)


. Geçici hükümler, (1-23)


Geçici birinci madde uyarınca "Bu kanuna göre çıkarılacak yönetmelik, tebliğ ve kararlar yürürlüğe girinceye kadar, kaldırılan hükümlere dayanılarak çıkarılan düzenlemelerin, bu kanuna aykırı olmayan hükümlerinin uygulanmasına devam" olunacaktır. Ayrıca "Bu kanunda öngörülen düzenlemeler bir yıl içersinde yürürlüğe" konulacaktır.


Yapılan yeni düzenlemeye göre 01.11.2005 tarihinde, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından daha önce faaliyet izni verilmiş olan tüm bankalar bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önceki kanunlara göre uygun olarak yapmakta oldukları faaliyetlerine devam" edeceklerdir. Bu bağlamda bankalar Bankacılık Yasası'nın yürürlüğe girmesinden itibaren iki ay içinde faaliyet gösterdikleri alanları bildiren beyannameyi Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'na vereceklerdir. Ancak bankalar faaliyetlerini yeni düzenleme çerçevesinde genişletmek istedikleri takdirde öncelikle kurumdan izin almak zorundadırlar.


Bankalar ve finansal holding şirketleri durumlarını yeni düzenlemeye bir yıl içinde intibak ettirmek zorundadır.


Halen faaliyette bulunan özel finans kurumları, bir yıl içerisinde ticaret unvanlarını katılım bankası ibaresini de kapsayacak şekilde değiştirmek ve mevcut durumlarını "Bankacılık Yasası"nın finansal raporlamayla ilgili hükümlerine intibak ettireceklerdir. Bu nedenle de Özel Finans Kurumları Birliği Türkiye Katılım Bankaları Birliği olarak kabul edilecektir.


Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından yetkilendirilen Bağımsız Denetim Kuruluşları da durumlarını 31.12.2006 tarihine kadar, verdikleri hizmetlerden doğabilecek zararları karşılamak amacıyla 31.12.2006 tarihine kadar sorumluluk sigortası yaptırmak zorundadırlar. Bu uygulamaya yönelik usul ve esaslar Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu tarafından ayrıca belirlenecektir.


Bankacılık Yasası kendi içersinde ayrı bir "Yaptırımlar, soruşturma ve kovuşturma hükümleri" kısmını içermektedir. (Madde: 146-167) Bu kısım kendi içersinde idari para cezaları, suçlar ve kovuşturma usulü olarak üç bölüm halinde hükümlendirilmiştir.


Söz konusu yasanın geçici 23'üncü maddesi, Sosyal Sigortalar Yasası'nın geçici 20'nci maddesi kapsamındaki bankalar, sigorta ve reasürans şirketleri, ticaret odaları, sanayi odaları, borsalar veya bunların teşkil ettikleri birlikler personeli için kurulmuş bulunan sandıkların iştirakçileri ile malullük, yaşlılık ve ölüm sigortasından aylık veya gelir bağlanmış olanlar ile bunların hak sahiplerinin herhangi bir işleme gerek kalmaksızın 2006 yılının Ocak ayı sonuna kadar Sosyal Sigortalar Kurumu'na devredilmesini öngörmektedir. Bu madde ile söz konusu yasa içersinde yer alan diğer bazı maddelerin hukuk tekniği ve Anayasa hukuku açısından değerlendirilmesi ayrı bir yazı konusunu oluşturmaktadır.