Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu ve KDV 21/11/2005 09:55:41


BİZE GÖRE / Veysi Seviğ





Katma Değer Vergisi Yasası'nın 17'nci maddesinin ikinci fıkrasının (d) bendi uyarınca "Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamındaki tescilli taşınmaz kültür varlıklarının rölöve, restorasyon ve restitüsyon projelerine münhasır olmak üzere, bu projelendirmelerden yararlananlara verilen mimarlık hizmetleri ile projelerin uygulanması kapsamında yapılacak teslimler" katma değer vergisinden istisna edilmiştir.


Yasal düzenleme gereği olarak bu konuda istisna kapsamına girecek mal ve hizmetler ile bunların asgari standartları ve bu bendin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları" belirleme yetkisi Maliye Bakanlığı'na ait bulunmaktadır.


İstisna kapsamına tescilli taşınmaz kültür varlıklarının sadece rölöve, restorasyon ve restitüsyon projelerine ilişkin olarak, bu projelendirmelerden yararlananlara verilen mimarlık hizmetleri ile projelerin uygulanması kapsamında yapılacak mal teslimleri girmektedir. Ancak Maliye Bakanlığı tarafından 96 seri numaralı Katma Değer Vergisi Genel Tebliğ ile yapılan açıklamadan da anlaşılacağı üzere; "Koruma, Uygulama ve Denetim Büroları, Proje Büroları ile Eğitim Birimlerinin Kuruluş, İzin, Çalışma Usul ve Esaslarına Dair Yönetmelik"te tanımlanan birinci grup yapılan hariç olmak üzere, tescilli taşınmazların fonksiyon ve konfor şartları gereği kullanıma yönelik donanım ve proje hizmetleri istisna kapsamına dahil değildir. Bu bağlamda klima, jakuzi, yangın hassas algılama, kapalı devre kamera sistemi, tefriş elemanları ve benzeri iktisadi kıymetler istisnadan yararlandırılmamaktadır. (18.11.2005 gün ve 25997 sayılı Resmi Gazete)


Tescilli taşınmaz kültür varlıklarına ilişkin bu istisna uygulamasından yararlanabilmek için bu varlıkların sahibi olmak şart değildir. Sponsorluk ve benzeri sözleşmelerle kültür varlıklarının rölöve, restorasyon ve restitüsyon projelerini gerçekleştirecek olanlar da bu istisnadan yararlanabilecektir.


Örneğin taşınmaz kültür varlığı olarak Vakıflar Genel Müdürlüğü adına tescil edilmiş olan bir çeşmenin, yapılan bir sözleşme ile (A) şirketi tarafından restore edilmesi halinde, (A) şirketi bu konuya ilişkin mal ve hizmet alımlarında istisna uygulamasından yararlanabilecektir.


Yasal düzenleme gereği olarak istisna kapsamında satın alınacak mal ve hizmet bedellerinin asgari tutarı harcamanın yapıldığı dönemde geçerli olan fatura düzenleme zorunluluğu ile ilgili miktardan az olmayacaktır. Bu miktar 2005 yılı için 480.- YTL'dir.


Aynı faturada istisna kapsamına giren birden fazla mal veya hizmetin yer alması ve bunların bedelleri toplamının fatura düzenleme ile ilgili olarak öngörülen miktarı aşması halinde vergi hesaplanmayacaktır. Aynı belgede istisna kapsamına giren ve girmeyen işlemlerin birlikte yer alması halinde ise her bir işlem, tür ve tutar itibariyle ayrı ayrı gösterilecek, istisna kapsamına giren işlemlere ait bedeller toplamının fatura düzenleme sınırından fazla olması halinde, sadece istisna kapsamına girmeyen işlem bedellerinin toplamı üzerinden vergi hesaplanacaktır.


İlgili Kültür ve Tabiat Varlıklarını; Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü veya Tapu Sicil Müdürlüğü'nden tescil kaydı alınan taşınmaz kültür varlığına ait rölöve, restorasyon ve restitüsyon projeleri ile bu kapsamdaki işlerde kullanılacak malzemeler liste halinde proje müelliflerince hazırlanacaktır. Hazırlanan proje ve analizler, belediye sınırları içerisinde belediyeye, belediye sınırları dışında valiliğe onaylatılarak Koruma Bölge Kurulu'na sunulacaktır. Koruma Bölge Kurulu, tescilli taşınmaza ait proje ile malzeme listesini inceleyip uygun bulduğu takdirde projeyi onaylayarak projeden yararlanacak olana bir "İstisna Belgesi" verecektir.


Bu belgenin ekinde yer alan listede istisna kapsamında işlem görecek olan mal ve malzemeler sıra numarası verilmek suretiyle cins, miktar olarak açıkça belirtilecektir. İstisnadan yararlanacak olanlar istisna belgesi ve listeyi mal satın aldığı satıcılara ibraz ederek bu işlemlerden katma değer vergisi uygulanmamasını talep edeceklerdir. Satıcılar da bu kapsamda teslim ettikleri malların listedeki sıra numarasını, cinsini ve teslim miktarını listenin arka yüzüne yazarak imzalamak ve kaşe basmak suretiyle onaylayacak ve bu şekilde yapılan satışlarda katma değer vergisi uygulanmayacaktır. Kendilerine istisna belgesi ibraz edilen satıcıların, talep edilen malın listedeki miktarı ile bu maldan daha önce ne kadar satın alındığını listenin arka yüzündeki şerhlerden kontrol etmesi, kendilerinden talep edilen malı listedeki miktarı aşması halinde aşan kısmı için istisna kapsamında işlem yapmayıp katma değer vergisi uygulaması gerekmektedir. İstisna belgesi ile arka tarafına satıcı tarafından şerh düşülmüş listenin alıcı tarafından onaylanmış bir örneği satıcıya verilecektir. Satıcıların ise bu örnekleri Vergi Usul Yasası hükümleri çerçevesinde muhafaza ve gerektiğinde ibraz etmesi zorunludur.


Diğer taraftan Katma Değer Vergisi Yasası'nın 30/a ve 32'nci maddeleri uyarınca, vergiye tabi olmayan veya 32'nci maddede sayılanlar hariç olmak üzere vergiden istisna edilmiş bulunan malların teslimi ve hizmet ifası ile ilgili alış vesikalarında gösterilen veya mal ve hizmetlerin maliyetleri içinde yer alan katma değer vergisi, yükümlünün vergiye tabi işlemleri üzerinde hesaplanan katma değer vergisinden indirim söz konusu yapılamamaktadır. Bu nedenle yukarıda belirtilen mal ve hizmetler ile mimarlık hizmetini yapan yükümlüler tarafından bu işlemlerle ilgili alış ve giderler dolayısıyla yüklenilen katma değer vergisi indirim konusu yapılamayacak, indirilemeyen katma değer vergisi gelir veya kurumlar vergisi matrahlarının tespitinde mahiyetine göre ya gider veya kanunen kabul edilemeyen gider olarak dikkate alınacaktır.