Vergi tarifesinde ikinci gelir dilimi sorunu<B style="mso-bidi-font-weight: normal"><?:NAMESPACE PREFIX = O /><O:P> </O:P>[/B]
<O:P></O:P>
<B style="mso-bidi-font-weight: normal">Cahit Yerci / Gelirler Başkontrolörü <O:P></O:P>[/B]


Vergi matrahının dilimlere ayrılarak her bir dilime ayrı bir vergi oranının uygulanması suretiyle vergi borcunun hesaplanması yöntemine vergi literatüründe "dilim usulü" denilmektedir. Gelir Vergisi Kanunu'nun (GVK) 103'üncü maddesinde yer alan gelir vergisi tarifesi dilim usulüne göre vergilendirmeyi öngörmektedir. Söz konusu tarifede yer alan gelir dilim tutarları her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak belirlenen yeniden değerleme oranında artırılmak suretiyle uygulanmakta, bu şekilde bulunan tutarları yüzde 50'sine kadar artırma ya da indirme konusunda Bakanlar Kurulu yetkili bulunmaktadır (GVK mükerrer m. 123). <O:P></O:P>


GVK'nın 103'üncü maddesinde yer alan (ücret gelirleri hariç) 2005 yılı gelirleri için geçerli olan vergi tarifesine aşağıda yer verilmiştir. <O:P></O:P>


6.600 YTL'ye kadar % 20 <O:P></O:P>


15.000 YTL'nin 6.600 YTL'lik kısmı için 1.320 YTL, fazlası % 25 <O:P></O:P>


30.000 YTL'nin 15.000 YTL'lik kısmı için 3.420 YTL, fazlası % 30 <O:P></O:P>


78.000 YTL'nin 30.000 YTL'lik kısmı için 7.920 YTL, fazlası % 35 <O:P></O:P>


78.000 YTL için 24.720 YTL, fazlası % 40 <O:P></O:P>


Ücret gelirlerinin vergilendirilmesinde tarifedeki oranlar beş puan indirilmek suretiyle uygulanır. <O:P></O:P>


Tarifede, yüzde 20 oranının uygulanacağı birinci gelir diliminin 6.600 YTL, yüzde 40 oranının uygulanacağı beşinci gelir diliminin 78.000 YTL'den fazlası olarak belirlenmiş olduğu açık şekilde görülmektedir. İkinci, üçüncü ve dördüncü gelir dilimleri ise her bir sırada yer alan birinci ve ikinci rakamlar arasındaki farktan oluşmakta ve bu fark tarifede yer alan "fazlası" sözcüğüyle temsil edilmektedir. Buna göre, ikinci gelir dilimi 8.400 YTL, üçüncü gelir dilimi 15.000 YTL, dördüncü gelir dilimi ise 48.000 YTL'dir. <O:P></O:P>


Maliye Bakanlığı bugüne kadarki uygulamada tarifenin her bir sırasında yer alan ilk rakamı gelir dilimi tutarı olarak algılamış ve uygulamayı buna göre biçimlendirmiştir. Oysa, tarifenin her bir sırasında yer alan ilk rakam kendi dilim tutarını içerdiği kadar kendinden önce gelen sıralardaki dilim tutarlarının tamamını da içermektedir. Daha açık söylenirse, ikinci sıradaki ilk rakam (15.000 YTL), kendinden önce gelen 6.600 YTL'lik birinci dilim tutarı ile 8.400 YTL'lik ikinci dilim tutarını, üçüncü sıradaki ilk rakam (30.000 YTL), 6.600 YTL'lik birinci dilim tutarını, 8.400 YTL'lik ikinci dilim tutarını ve 15.000 YTL'lik üçüncü gelir dilimi tutarını içermektedir. Bu açıklamalar uyarınca, sözgelimi ikinci sırada yer alan 15.000 YTL rakamı ikinci gelir dilim tutarı değil, birinci ve ikinci gelir dilimlerinin toplamı olmaktadır. <O:P></O:P>


Gelir dilimi tutarının doğru belirlenmesinin önemi vergi borcunun hesaplanması ile ilgili değildir. Tarife vergi borcunun nasıl hesaplanması gerektiğini açık biçimde ortaya koymaktadır. <O:P></O:P>


Gelir vergisi tarifesi, vergi mevzuatının içerdiği belli hükümler çerçevesinde vergi borcunun tutarının hesaplanması dışında başka işlevler de kazanmıştır. Örneğin, bazı gelir unsurlarının yıllık beyannameyle beyan edilip edilmeyeceği, diğer gelirler için beyanname verilmesi halinde bu gelirlerin beyannameye dahil edilip edilmeyeceği gelir vergisi tarifesinin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı aşıp aşmadığına bakılarak belirlenir (GVK m. 86). <O:P></O:P>


Tam mükellef gerçek kişilerin, <O:P></O:P>


. Birden sonraki işverenden aldıkları kesinti yoluyla vergilendirilmiş ücretleri, <O:P></O:P>


Türkiye'de kesintiye tabi tutulan, birden fazla işverenden elde ettikleri ücretleri, <O:P></O:P>


Türkiye'de kesintiye tabi tutulan menkul sermaye iratları, <O:P></O:P>


Türkiye'de kesintiye tabi tutulan gayri menkul sermaye iratları, <O:P></O:P>


gelir vergisi tarifesinin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı aşmadığında bunların yıllık beyanname ile bildirilmesi ve diğer gelirler için beyanname verilmesi halinde de beyannameye dahil edilmesi gerekmemektedir. <O:P></O:P>
Bu bağlamda, yukarıda belirtilen gelir unsurlarının yıllık beyan esasına göre vergilenip vergilenmeyeceğinin doğru biçimde saptanması gelir vergisi tarifesinde yer alan ikinci gelir dilimi tutarının doğru belirlenmesini gerekli kılmaktadır. Vergi gelirlerinin güvenliği de bunu gerektirmektedir. 1 YTL'lik bir vergi gelirinin bile çok önemli olduğu bir ortamda konuya ilişkin belirlemenin doğruluğunun yıllık beyanname verme süresinin başlamasından önce yetkili makamca bir kez daha gözden geçirilmesinde yarar bulunmaktadır. Bizce doğru olan, 2005 yılı gelirleri için geçerli vergi tarifesine göre, ikinci gelir diliminin 8.400 YTL olarak alınmasıdır.<O:P> </O:P>