Bilindiği üzere, Yeni TTK'nın 333'üncü maddesi uyarınca bazı alanlarda faaliyet gösterecek firmalar Gümrük ve Ticaret Bakanlığının izni ile kurulacaktır. Kanun hükmü uyarınca Gümrük ve Ticaret Bakanlığı konuyu bir tebliğ ile açıklığa kavuşturacaktır. Söz konusu Tebliğ 15.11.2012 tarih ve 28468 sayılı Resmi Gazetede yayımlandı ve aynı tarihte yürürlüğe girdi. Bu yazımızda, hangi şirketlerin Bakanlık izniyle kurulacağı ve bunun sonuçları ele alınacaktır.

Söz konusu Tebliğe göre, kuruluşu ve esas sözleşme değişikliği işlemleri Bakanlık iznine tabi olan şirketler hangileridir?

“Bankalar, finansal kiralama şirketleri, faktoring şirketleri, tüketici finansmanı ve kart hizmetleri şirketleri, varlık yönetim şirketleri, sigorta şirketleri, anonim şirket şeklinde kurulan holdingler, döviz büfesi işleten şirketler, umumi mağazacılıkla uğraşan şirketler, tarım ürünleri lisanslı depoculuk şirketleri, ürün ihtisas borsası şirketleri, bağımsız denetim şirketleri, gözetim şirketleri, teknoloji geliştirme bölgesi yönetici şirketleri, 28/7/1981 tarihli ve 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununa tabi şirketler ile serbest bölge kurucusu ve işleticisi şirketlerin kuruluşları ve esas sözleşme değişiklikleri Bakanlığın iznine tabidir.

Ancak, kayıtlı sermaye sistemine kabul edilen Sermaye Piyasası Kanununa tabi halka açık anonim şirketlerin kayıtlı sermaye tavanı içinde yapacakları sermaye artışlarında Bakanlık izni aranmaz.”

Kuruluş ve esas sözleşme değişikliğine ilişkin Bakanlık izninin alınmasının prosedürü nasıl olacaktır?
Yukarıda sayılan şirketlerin kurulabilmesi için aşağıda belirtilen belgelerle başvurularak Genel Müdürlükten izin alınması zorunludur:
a) Kurucuların imzaları noter tarafından onaylanmış esas sözleşme,
b) Kuruluşu, diğer resmi kurumların uygun görüşünü veya iznini gerektiren şirketler için uygun görüş veya izin yazısı.

Yukarıda sayılan şirketlerin, esas sözleşme değişikliklerinin genel kurulda görüşülebilmesi için aşağıda belirtilen belgelerle başvurularak Genel Müdürlükten izin alınması zorunludur:
a) Esas sözleşme değişikliğine ilişkin yönetim kurulu kararının noter onaylı örneği,
b) Esas sözleşmenin değişen maddesinin/maddelerinin yeni metni,
c) Esas sözleşme değişikliği diğer resmi kurumların uygun görüşünü veya iznini gerektiren şirketler için uygun görüş veya izin yazısı,
ç) Sermaye artırımına ilişkin esas sözleşme değişikliğinde;
1) Sermayenin tamamının ödendiğine, karşılıksız kalıp kalmadığına ve şirket özvarlığının tespitine ilişkin yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir raporu,
2) Sermaye artırımının iç kaynaklardan yapılması halinde, iç kaynaklardan karşılanan tutarın şirket bünyesinde gerçekten var olduğuna ilişkin yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir raporu, denetime tabi şirketlerde ise denetçinin bu tespitlere ilişkin raporu,
3) Konulan ayni sermaye ile sermaye artırımı sırasında devralınacak işletmeler ve ayınların değerinin tespitine ilişkin mahkemece atanan bilirkişi tarafından hazırlanmış değerleme raporları,
4) Konulan ayni sermaye üzerinde herhangi bir sınırlamanın olmadığına dair ilgili sicilden alınacak yazı,
5) Ayni sermaye olarak konulan taşınmazın, fikri mülkiyet haklarının ve diğer değerlerin kayıtlı bulundukları sicillere şerh verildiğini gösteren belge.
d) Sermayenin azaltılmasına ilişkin esas sözleşme değişikliğinde; sermayenin azaltılmasına rağmen şirket alacaklılarının haklarını tamamen karşılayacak miktarda aktifin şirkette mevcut olduğunun belirlenmesine ilişkin yeminli mali müşavir raporu, denetime tabi şirketlerde ise denetçinin bu tespitlere ilişkin raporu.

Bakanlık izninin, şirketin kuruluşunda ticaret sicili müdürlüğüne tescil başvurusundan önce, esas sözleşme değişikliklerinde ise genel kurul tarihinden önce alınması gerekir. Bakanlık izni alınmadan kuruluş ve esas sözleşme değişikliği işlemleri ticaret sicili müdürlüğüne tescil edilemez.

Söz konusu Tebliğle önemli konulardan bazıları açıklığa kavuşmuştur. Örneğin, bundan böyle bağımsız denetim firmalarının kuruluşu Gümrük ve Ticaret Bakanlığı iznine bağlanmıştır.

Ayrıca, komiserlerin genel kurullara katılması bakımından şirketler ikiye ayrılmıştı ve Gümrük ve Ticaret Bakanlığının izni ile kurulacak olan şirketlerde komiser (Gümrük ve Ticaret Bakanlığı temsilcisi) bulunması şarttı. Dolayısıyla, yukarıda sayılan ve kuruluşu izne tabi olan firmaların genel kurullarında komiser bulunması zorunludur. Tebliğ düzenlemeleri Tebliğin Resmi Gazete'de yayımlandığı 15.11.2012 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir.


Kaynak: https://www.thelira.com/yazar/31/ekrem-oncu/2130/hangi-sirketlerin-kurulusu-ve-esas-sozlesme-degisiklikleri-izne-tabidir