"Ecrimisil Kurumu"


18/11/2005 08:56:18


BİZE GÖRE / Veysi Seviğ





"Ecr-i Misil (Ecrimisil) Hazine'ye ait bir taşınmaz malın, idarenin rızası dışında ve bu malı kullanmamakla bir zarara uğrayıp uğramadığı söz konusu edilmeksizin bu maldan işgal, tasarruf veya her ne şekilde olursa olsun kusuru aranmaksızın yararlanması sebebiyle idarece istenen ve fuzuli şagil tarafından ödenen tazminat"tır. (Kardeş, Selahattin "Ansiklopedik Hazine Malları", Maliye Bakanlığı, 2004, Ankara, Sf: 207)


"Türk Hukuk Lugatı"nda da Ecrimisil "Bir malın kullanılmasından doğan menfaatin para ölçüsüyle takdiri" olarak tanımlanmıştır. Başbakanlık Basımevi, Ankara 4. Baskı Sf: 80)


Gerçekte "Kamu mallarından yararlanma, kural olarak, genel, serbest ve meccanidir. Özel yararlanma ise, izne tabi ve kural olarak bir bedel karşılığında mümkündür. Oysa, bazı kamu mallarından herhangi bir hukuki sebebe dayanmaksızın yararlanıldığı bilinmektedir. Bu tür yararlanma, özel, fakat izinli olmadığı için hukuka aykırılık oluşturmaktadır. Bu özel yararlanmanın bir karşılığının olması; bu hukuka aykırılığın bir yaptırımının bulunması gerekmektedir. Nitekim, kamu malları hukukunda, Hazine'nin özel mülkiyetinde bulunan taşınmaz malların veya da devletin hüküm ve tasarrufu altında olan yerlerin geçerli bir hukuki sebebe dayanmaksızın elde tutulması/kullanılması halinde ecrimisil alacağı istenilmesi/ödenmesi gerekmektedir. Kamu malları hukukunda ecrimisil kurumunun işletilmesinden kaynaklanan ihmal edilmeyecek sayıda sorun veya da uyuşmazlık söz konusudur. Bu sorun veya da uyuşmazlıkların çözüme kavuşturulması, her şeyden önce, bu kurumun bilinmesini gerekmektedir." (Karakoç, Yusuf "Kamu Malları Hukukunda Ecrimisil Kurumu" Yetkin Yayınları, 2005 Önsöz)


Uygulamada kamu taşınmazlarının işgali değişik biçimlerde olmaktadır. Bu nedenle de Hazine'nin bu tür işgaller nedeniyle ecrimisil talep etme hakkı doğmakta ve bunun sonucunda uygulama açısından "ecrimisil" istemi gündeme gelmektedir.


Konu Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi değerli meslektaşımız Prof. Dr. Yusuf Karakaş tarafından incelenmiş ve "Kamu Malları Hukukunda Ecrimisil Kurumu" başlıklı bir kılavuz kitapçık hazırlanmış bulunmaktadır.


İki bölüm ve 179 sayfadan oluşan bu kitapçıkta;


. Kamu Malları Hukukunda Ecrimisil Kurumu,


. Ecrimisil Kurumu'nun İşletilmesinden Kaynaklanan Uyuşmazlıklar,


hukuki açıdan ayrıntıları ile incelenmiş bulunmaktadır.


"Ecrimisil alacağını doğuran olay fuzuli işgalden kaynaklanmaktadır." Buna göre "Hazine'nin özel mülkiyetinde bulunan taşınmaz mallar ile devletin hüküm ve tasarrufu altında olan yerler, yetkili makamlardan herhangi bir izin alınmaksızın, arada kira sözleşmesi gibi bir hukuki dayanak olmaksızın işgal edilmektedir." (Age Sf: 74). Ecrimisil uygulanabilmesi için işgal ve tasarrufun oluşum biçimi önemli değildir. Dolayısıyla geçerli herhagi bir hukuki sebebe dayanmayan her türlü işgal ecrimisil alacağının talep edilebilmesi için yeterlidir.


Ecrimisil alacağını yaratan kişi "fuzuli şagil"dir. Bu bağlamda da ecrimisil alacağının yükümlüsü, Hazine'nin özel mülkiyetinde bulunan taşınmaz mallar ile devletin hüküm ve tasarrufu altında olan yerleri geçerli herhangi bir hukuki sebebe dayanmaksızın elinde bulunduran gerçek veya tüzel kişidir.


Ecrimisil alacağının hesaplanması, tebliği, tahakkuku ve tahsili ise ayrı bir özellik arz etmektedir. Bu bağlamda da izlenen yöntem ve uygulama Sayın Karakoç'un çalışmasında ayrıntılı olarak yer almaktadır. (Sf: 90-96).


"Kamu Malları Hukukunda Ecrimisil Kurumu" kitapçığı Yetkin Yayınları arasında yer almaktadır. Söz konusu kitapçığı edinmek isteyenler "Yetkin Basım Yayım ve Dağıtım AŞ Strasburg Caddesi No: 31/A 06430 Sıhhiye/Ankara" adresine bizzat başvurabilecekleri gibi 0 (312) 231 42 34 (35) numaralı telefon aracılığı ile veya "e-posta:yetkin@yetkin.com.tr" adresinden de istemde bulunabilirler.


Kitapçık ekinde yer alan kaynakça, konuya ilgi duyanlar açısından yapacakları çalışmalar için kolaylık sağlayacak niteliktedir. Ayrıca Sayın Karakoç'un çalışma içeriğinde bazı konulara yaklaşımı ve değerlendirmesi ortaya çıkan uyuşmazlıkların giderilmesinde kolaylık sağlayacak bir özellik arz etmektedir.